Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik elektryk
Kwalifikacja: ELE.05 - Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych
Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 11:07
Data zakończenia: 19 grudnia 2025 11:39

Egzamin zdany!

Wynik: 35/40 punktów (87,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Którą z poniższych czynności pracownik ma prawo wykonać bez zlecenia osób nadzorujących jego pracę?

A. Gaszenie pożaru urządzenia elektrycznego

B. Zamiana izolatora na linii napowietrznej nn

C. Renowacja rozdzielnicy po likwidacji pożaru

D. Zlokalizowanie uszkodzeń w linii kablowej nn

Gaszenie pożaru urządzenia elektrycznego jest jedyną czynnością, którą pracownik może wykonać bez wcześniejszego polecenia osób dozorujących, gdyż w sytuacjach awaryjnych priorytetem jest ochrona życia oraz mienia. Standardy BHP wskazują, że w razie pożaru, każdy pracownik ma prawo i obowiązek podjąć działania mające na celu jego ugaszenie, o ile to możliwe i bezpieczne. W praktyce, jeśli pracownik zauważy pożar, powinien niezwłocznie podjąć próbę ugaszenia go przy użyciu odpowiednich środków gaśniczych, takich jak gaśnice lub urządzenia automatycznego gaszenia. Tego rodzaju działanie jest zgodne z zasadą „zatrzymaj ogień, zanim on się rozprzestrzeni”, co jest kluczowe w minimalizowaniu szkód i zagrożeń. Zwracając uwagę na procedury zawarte w przepisach, takich jak Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej, można zauważyć, że pracownicy są odpowiednio szkoleni i przygotowani do działania w sytuacjach kryzysowych.

Pytanie 2

Który z silników może pracować przy obciążeniu długotrwałym w układzie połączeń pokazanym na rysunku?

A.	5,5 kW	400/690 V Δ/Y	IP55	S2	2920 obr/min
B.	1,5 kW	400/690 V Δ/Y	IP45	S1	1430 obr/min
C.	5,5 kW	230/400 V Δ/Y	IP55	S1	2920 obr/min
D.	1,5 kW	230/400 V Δ/Y	IP45	S2	1430 obr/min

A. A.

B. C.

C. B.

D. D.

Odpowiedź B jest poprawna, ponieważ przedstawiony silnik jest przystosowany do pracy w układzie "gwiazda" przy napięciu 400 V, co jest typowe dla sieci trójfazowej. Silnik o napięciu 400/690 V, jak oznaczone w odpowiedzi B, można z powodzeniem podłączyć w konfiguracji gwiazdy, co umożliwia mu pracę przy obciążeniu długotrwałym. Taki rodzaj połączenia jest powszechnie stosowany w przemyśle, ponieważ pozwala na efektywne wykorzystanie mocy oraz minimalizuje ryzyko przegrzewania się silnika. W praktyce, silniki przystosowane do pracy w układzie gwiazda są często wykorzystywane w aplikacjach wymagających stabilnej i długotrwałej pracy, takich jak pompy, wentylatory czy kompresory. Wybór silnika odpowiedniego do warunków pracy, zgodnego z normami IEC, jest kluczowy dla zapewnienia niezawodności i efektywności operacyjnej. Warto również pamiętać, że silniki muszą być dobrane zgodnie z wymaganiami aplikacji, które mogą obejmować różne parametry, takie jak moment obrotowy, prędkość czy klasa izolacji.

Pytanie 3

Jaka jest minimalna wartość natężenia oświetlenia, która powinna być zapewniona w klasie, jeżeli na biurkach uczniów nie są umieszczone monitory ekranowe?

A. 300 lx

B. 500 lx

C. 400 lx

D. 200 lx

Minimalne natężenie światła w klasie, gdzie nie ma monitorów, to 300 lx. Mamy takie przepisy, jak PN-EN 12464-1, które mówią, jakie powinno być oświetlenie w miejscach pracy. W klasach odpowiednie oświetlenie to klucz dla dobrej nauki i komfortu uczniów. 300 lx pomaga skupić się, zmniejsza zmęczenie oczu i sprawia, że łatwiej jest czytać i pisać. W praktyce oznacza to, że w salach powinny być lampy, które równomiernie oświetlają wszystkie miejsca, żeby nie było cieni. Na przykład, można zastosować lampy LED o dobrej mocy. Są one energooszczędne i długotrwałe, a przy tym spełniają normy. Dobre oświetlenie wpływa pozytywnie na przyswajanie wiedzy i ogólne samopoczucie uczniów.

Pytanie 4

W celu oceny stanu technicznego silnika indukcyjnego trójfazowego zasilanego napięciem 230/400 V, który nie był uruchamiany od dłuższego czasu, dokonano jego oględzin i pomiarów. Na podstawie wyników pomiarów zamieszczonych w tabeli, określ stan techniczny tego silnika.

Wartość rezystancji pomiędzy zaciskami:
U1-U2	V1-V2	W1-W2	U1-PE	V1-PE	W1-PE
5,1 Ω	4,9 Ω	4,7 Ω	8,0 MΩ	9,5 MΩ	7,6 MΩ

A. Wyniki pomiarów pozytywne.

B. Zbyt duża rezystancja uzwojenia U.

C. Zbyt duża asymetria rezystancji uzwojeń.

D. Uszkodzona izolacja uzwojenia W.

Wyniki pomiarów są pozytywne, co oznacza, że silnik indukcyjny trójfazowy jest w dobrym stanie technicznym. Podczas oceny stanu technicznego silnika, kluczowe jest sprawdzenie rezystancji uzwojeń oraz izolacji. Rezystancje uzwojeń powinny być zbliżone do siebie, co świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu silnika. W tym przypadku wartości rezystancji uzwojeń wynoszą 5,1 Ω, 4,9 Ω oraz 4,7 Ω, co wskazuje na ich równowagę i prawidłowość. Dodatkowo, rezystancja izolacji jest również bardzo wysoka, co jest niezwykle istotne, ponieważ niska rezystancja może prowadzić do zwarć i uszkodzeń silnika. Wartości izolacji wynoszą 8,0 MΩ, 9,5 MΩ oraz 7,6 MΩ, co wskazuje na dobrą kondycję izolacji i brak potencjalnych uszkodzeń. Przykładem dobrych praktyk w przemyśle jest regularne monitorowanie stanu technicznego maszyn, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów i ich naprawę przed wystąpieniem poważniejszych awarii. Warto również przestrzegać standardów, takich jak PN-EN 60034-1, które definiują wymagania dotyczące silników elektrycznych.

Pytanie 5

Jakie uszkodzenie elektryczne może być przyczyną braku obrotów w lewą stronę w ręcznej wiertarce elektrycznej?

A. O uszkodzeniu wyłącznika z regulatorem prędkości obrotowej

B. O przerwie w uzwojeniu stojana

C. O zwarciu w uzwojeniach wirnika

D. O uszkodzeniu przełącznika kierunku prądu w wirniku

Odpowiedź o uszkodzeniu przełącznika kierunku prądu w wirniku jest prawidłowa, ponieważ brak obrotów w lewo w ręcznej wiertarce elektrycznej najczęściej oznacza, że mechanizm odpowiedzialny za zmianę kierunku obrotów nie działa poprawnie. Przełącznik kierunku prądu jest kluczowym elementem, który umożliwia zmianę kierunku obrotów silnika, co jest niezbędne do wykonywania prac w różnych warunkach. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest potrzeba zmiany kierunku obrotów wiertarki podczas pracy z różnymi materiałami, gdzie w prawo i w lewo może być wymagane do usunięcia wiórów z otworu. Regularne sprawdzanie i konserwacja przełączników kierunkowych, zgodnie z zaleceniami producenta, może zapobiec awariom i zwiększyć żywotność narzędzia. W przypadku awarii przełącznika, najczęściej zauważalne są problemy z samym mechanizmem przełączania oraz opóźnienia w reakcjach przy zmianie kierunków. W praktyce, jeśli wiertarka działa w jednym kierunku, należy najpierw zdiagnozować przełącznik przed podejmowaniem innych działań naprawczych.

Pytanie 6

Jakie elementy wykorzystuje się w silnikach elektrycznych, aby chronić je przed negatywnymi skutkami wzrostu temperatury uzwojeń?

A. Wyłącznik silnikowy

B. Termistor

C. Bezpiecznik

D. Przekaźnik nadprądowy

Termistor to element półprzewodnikowy, który zmienia swoją rezystancję w zależności od temperatury. W silnikach elektrycznych termistory są powszechnie stosowane do monitorowania temperatury uzwojeń. Gdy temperatura wzrasta, rezystancja termistora zmienia się, co pozwala na wczesne wykrywanie przegrzewania. W praktyce, jeśli temperatura osiągnie ustalony próg, termistor może aktywować sygnał alarmowy lub bezpośrednio wyłączyć silnik, zapobiegając uszkodzeniom. Zastosowanie termistorów w silnikach elektrycznych jest zgodne z normami IEC 60034-1, które zalecają stosowanie odpowiednich zabezpieczeń termicznych w urządzeniach elektrycznych. Dobrą praktyką jest umieszczanie termistorów w pobliżu uzwojeń lub w ich konstrukcji, co pozwala na szybką reakcję na zmiany temperatury i ochronę przed przegrzewaniem, co może prowadzić do awarii. Termistory są stosowane nie tylko w silnikach, ale również w wielu aplikacjach, takich jak urządzenia AGD czy systemy HVAC, gdzie kontrola temperatury jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania.

Pytanie 7

Inspekcje instalacji u odbiorców energii elektrycznej powinny być realizowane nie rzadziej niż co

A. rok

B. 5 lat

C. 3 lata

D. miesiąc

Odpowiedź "5 lat" jest zgodna z wymaganiami określonymi w polskich przepisach dotyczących eksploatacji i utrzymania instalacji elektrycznych. Zgodnie z normą PN-IEC 60364 oraz wytycznymi URE (Urząd Regulacji Energetyki), okresowe oględziny instalacji u odbiorców mocy powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż co pięć lat. Taki cykl przeglądów ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników, identyfikację potencjalnych usterek oraz utrzymanie instalacji w odpowiednim stanie technicznym. Przykładowo, regularne przeglądy mogą pomóc w wykryciu uszkodzeń izolacji kabli czy awarii zabezpieczeń, co w dłuższej perspektywie może zapobiec poważniejszym awariom oraz obniżyć ryzyko pożarów. W praktyce, wiele firm stosuje systemy zarządzania utrzymaniem ruchu, w których terminy przeglądów są udokumentowane i monitorowane, co sprzyja lepszemu zarządzaniu bezpieczeństwem energetycznym. Ostatnie badania pokazują, że zaniechanie regularnych przeglądów może prowadzić do wzrostu liczby awarii oraz zwiększenia kosztów napraw, dlatego przestrzeganie pięcioletniego cyklu przeglądów jest kluczowe.

Pytanie 8

Jakie będą konsekwencje uszkodzenia izolacji podstawowej silnika indukcyjnego, gdy przewód PE zostanie odłączony od jego obudowy?

A. uruchomienie ochronnika przeciwprzepięciowego

B. wzrost prędkości obrotowej wirnika

C. pojawienie się napięcia na obudowie silnika

D. obniżenie prędkości obrotowej wirnika

Pojawienie się napięcia na obudowie silnika indukcyjnego w przypadku uszkodzenia izolacji podstawowej, zwłaszcza po odłączeniu przewodu PE, jest zjawiskiem niezwykle niebezpiecznym i stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi oraz sprzętu. Izolacja podstawowa ma za zadanie oddzielić elementy energii elektrycznej od obudowy, aby zapobiec porażeniom prądem. W momencie, gdy izolacja zostaje uszkodzona, a przewód PE, który pełni rolę ochronną, zostaje odłączony, obudowa silnika może stać się naładowana elektrycznie, co może prowadzić do porażenia prądem osoby znajdującej się blisko urządzenia. Przykładem zastosowania wiedzy w tej kwestii jest konieczność regularnego przeglądania i testowania urządzeń elektrycznych w celu zapewnienia, że wszystkie elementy ochronne, w tym przewód PE, są w dobrym stanie i działają prawidłowo, co jest zgodne z normami takimi jak PN-EN 60204-1. Dobre praktyki branżowe obejmują również stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, takich jak wyłączniki różnicowoprądowe, które mogą wykryć nieprawidłowości w obwodzie i automatycznie odłączyć zasilanie.

Pytanie 9

Badania instalacji odgromowej w obiekcie budowlanym ujawniły rezystancję uziomu równą 35 Ω. Aby uzyskać zalecaną rezystancję uziomu na poziomie 10 Ω, należy

A. wydłużyć uziom szpilkowy

B. powiększyć średnicę przewodu odgromowego

C. zwiększyć średnicę zwodów w instalacji odgromowej

D. usunąć zaciski probiercze

Wydłużenie uziomu szpilkowego jest kluczowym działaniem zmierzającym do obniżenia rezystancji uziomu do zalecanych 10 Ω. Uziom szpilkowy, umieszczony w gruncie, działa jako przewodnik, który odprowadza prąd do ziemi. Jego efektywność zależy od długości, średnicy oraz rodzaju gruntu. Zwiększenie długości uziomu pozwala na większy kontakt z różnymi warstwami gleby, co zmniejsza opór elektryczny. Zgodnie z normą PN-EN 62305, zaleca się, aby długość uziomów wynosiła co najmniej 2 m, a w przypadku odporności na wyładowania atmosferyczne długość uziomu powinna być jeszcze większa. W praktyce, jeśli standardowa szpilka ma długość 1,5 m, przedłużenie jej o kolejne 1,5 m lub zastosowanie kilku szpilek połączonych ze sobą w odpowiednich miejscach przyczynia się do znaczącego obniżenia rezystancji. Warto również pamiętać, że jakość uziomu wpływa na bezpieczeństwo instalacji odgromowej, a jego odpowiednia rezystancja jest kluczowa dla skutecznego działania całego systemu ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi.

Pytanie 10

W którym z wymienionych pomieszczeń zaleca się ze względów bezpieczeństwa zamontowanie lampy przedstawionej na rysunku?

A. Pralni chemicznej.

B. Magazynie spożywczym.

C. Warsztacie ślusarskim.

D. Piwnicy bloku mieszkalnego.

Lampa przedstawiona na zdjęciu to lampa przemysłowa zaprojektowana z myślą o warunkach występujących w pralniach chemicznych. Jej konstrukcja zapewnia odporność na działanie chemikaliów oraz wilgoci, co czyni ją idealnym wyborem dla środowisk, gdzie takie czynniki są powszechne. W pralniach chemicznych często wykorzystuje się agresywne detergenty oraz inne substancje chemiczne, które mogą uszkodzić tradycyjne źródła światła. Zastosowanie lamp przemysłowych w tych obiektach nie tylko zwiększa bezpieczeństwo, ale również zapewnia odpowiednie oświetlenie, które jest kluczowe dla wydajności pracowników. Dobre praktyki w branży zalecają stosowanie oświetlenia, które spełnia normy EN 12464-1, co gwarantuje odpowiednią jakość światła w miejscach pracy. Przykładowo, lampa powinna być odporna na wysoką temperaturę i mieć stopień ochrony IP 65 lub wyższy, aby zapewnić długotrwałą eksploatację w trudnych warunkach.

Pytanie 11

Jakie są maksymalne dopuszczalne odchylenia napięcia zasilającego dla elektrycznych urządzeń napędowych?

A. 5,0% Un

B. 10,0% Un

C. 2,5% Un

D. 7,5% Un

Wybór innych wartości maksymalnych dopuszczalnych odchyleń napięcia, takich jak 2,5% Un, 7,5% Un czy 10,0% Un, prowadzi do nieporozumień związanych z funkcjonowaniem elektrycznych urządzeń napędowych. Odchylenie 2,5% Un jest zbyt restrykcyjne, co może powodować problemy w sytuacjach, gdy napięcie zasilania ulega naturalnym fluktuacjom, na przykład w wyniku obciążeń sieci lub zmian w warunkach operacyjnych. Z kolei odchylenia 7,5% Un i 10,0% Un mogą wprowadzać istotne ryzyka dla efektywności i bezpieczeństwa urządzeń. Zbyt wysokie odchylenie napięcia może spowodować, że urządzenia będą pracować w niewłaściwy sposób, co prowadzi do nadmiernego zużycia energii, a także zwiększa ryzyko awarii. Należy pamiętać, że zbyt duże wahania napięcia mogą prowadzić do uszkodzeń izolacji, co w dłuższej perspektywie może skutkować poważnymi kosztami naprawy oraz przestoju w produkcji. W kontekście inżynierii elektrycznej, kluczowe jest przestrzeganie ustalonych norm, aby zapewnić optymalne warunki pracy urządzeń oraz ich długowieczność. Niewłaściwe podejście do kwestii dopuszczalnych odchyleń napięcia może prowadzić do błędnych wniosków i potencjalnych zagrożeń dla systemu zasilania.

Pytanie 12

Jaki jest minimalny stopień zabezpieczenia sprzętu oraz osprzętu używanego na placach budowy?

A. IP 44

B. IP 55

C. IP 67

D. IP 35

Odpowiedź IP 44 jest prawidłowa, ponieważ oznacza ona, że sprzęt i osprzęt instalacyjny są chronione przed ciałami stałymi o średnicy większej niż 1 mm oraz przed wodą, która będzie miała wpływ na działanie urządzenia w ograniczonym stopniu. To szczególnie ważne na placach budowy, gdzie sprzęt narażony jest na pył, brud oraz wilgoć. W praktyce oznacza to, że urządzenia z klasą IP 44 mogą być używane w warunkach, gdzie może wystąpić kontakt z wodą, na przykład w przypadku deszczu. Taki stopień ochrony jest zalecany w normach ISO oraz IEC, które regulują bezpieczeństwo i niezawodność urządzeń elektrycznych. W kontekście budowy, zastosowanie takich urządzeń minimalizuje ryzyko awarii, a także zapewnia bezpieczeństwo użytkowników i personelu. Przykładem mogą być skrzynki elektryczne, które są używane do zasilania narzędzi i maszyn na otwartej przestrzeni, gdzie ochrona przed wodą i kurzem jest kluczowa dla ich prawidłowego funkcjonowania.

Pytanie 13

Jaką wkładkę topikową bezpiecznikową powinno się wykorzystać do ochrony silnika indukcyjnego przed skutkami zwarć?

A. WT-00 gF

B. WT/NH DC

C. WT/NH aM

D. WT-2 gTr

Wkładka topikowa WT/NH aM jest odpowiednia do zabezpieczania silników indukcyjnych przed skutkami zwarć, ponieważ charakteryzuje się dużą zdolnością do przerwania prądu oraz odpowiednim czasem zadziałania. W porównaniu do innych wkładek, aM (motor) zapewnia lepszą ochronę w przypadku prądów rozruchowych, które mogą być znacznie wyższe od normalnych wartości roboczych. W praktyce, takie wkładki są stosowane w układach zasilających silników elektrycznych, które podczas rozruchu mogą generować prądy nawet 5-7 razy większe od nominalnych. Dzięki właściwościom aM, wkładki te pozwalają na dłuższe tolerowanie tych wysokich prądów, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo i nie powoduje niepotrzebnych wyłączeń. Dodatkowo, zgodnie z normą IEC 60269, wkładki aM są przystosowane do ochrony silników przed przeciążeniem, co czyni je idealnym wyborem w aplikacjach przemysłowych. Warto zaznaczyć, że stosowanie wkładek zabezpieczających powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami producentów urządzeń oraz normami bezpieczeństwa, co zwiększa ich efektywność i niezawodność.

Pytanie 14

Jakie urządzenie gaśnicze powinno być użyte do gaszenia pożaru w rozdzielnicy elektrycznej, której nie można odłączyć od zasilania?

A. Hydronetkę.

B. Gaśnicę proszkową.

C. Tłumicę.

D. Gaśnicę cieczy.

Gaśnice proszkowe są skutecznym narzędziem do gaszenia pożarów klasy C, które obejmują gazy palne oraz pożary elektryczne. W przypadku pożaru rozdzielnicy elektrycznej, której nie można wyłączyć spod napięcia, stosowanie gaśnicy proszkowej jest zalecane ze względu na jej właściwości. Proszek gaśniczy, najczęściej bazujący na wodorofosforanie amonu, skutecznie tłumi płomienie, nie przewodząc prądu, co czyni go bezpiecznym w kontakcie z urządzeniami pod napięciem. Przykładowo, w sytuacji awaryjnej, gdy nie można zredukować napięcia elektrycznego, użycie gaśnicy proszkowej pozwala na szybkie i efektywne działanie, minimalizując ryzyko porażenia prądem. W praktyce, standardy bezpieczeństwa, takie jak normy NFPA i EN 3, jasno wskazują, że gaśnice proszkowe powinny być używane w takich sytuacjach, co czyni je najlepszym wyborem w kontekście ochrony przeciwpożarowej w obiektach z instalacjami elektrycznymi.

Pytanie 15

W instalacji domowej 230/400 V obwód zasilający elektryczną kuchnię o grzaniu rezystancyjnym jest chroniony przez wyłącznik nadprądowy typu S 194 B20. Jaką największą moc może mieć kuchnia podłączona do tego obwodu?

A. 8,0 kW

B. 13,8 kW

C. 6,6 kW

D. 24,0 kW

Odpowiedź 13,8 kW jest poprawna, ponieważ wyłącznik nadprądowy typu S 194 B20 ma wartość znamionową 20 A. W instalacji 230/400 V maksymalna moc obwodu można obliczyć za pomocą wzoru P = U * I, gdzie P to moc, U to napięcie, a I to prąd. W przypadku zasilania jednofazowego, przy napięciu 230 V, moc oblicza się jako: P = 230 V * 20 A = 4600 W, co odpowiada 4,6 kW. Jednak w przypadku kuchni elektrycznej z nagrzewaniem rezystancyjnym możliwe jest także wykorzystanie zasilania trójfazowego. Przy wykorzystaniu napięcia 400 V i prądu 20 A, całkowita moc wynosi: P = 400 V * 20 A * √3 = 13,8 kW. Taki przydział mocy jest zgodny z normami i dobrymi praktykami w zakresie instalacji elektrycznych, co pozwala na bezpieczne użytkowanie kuchni elektrycznej, zapewniając jednocześnie odpowiednią funkcjonalność urządzeń. W praktyce, warto dbać o to, aby całkowite obciążenie obwodu nie przekraczało jego maksymalnych dopuszczalnych wartości, co zapobiega awariom i gwarantuje bezpieczne korzystanie z urządzeń elektrycznych.

Pytanie 16

Podczas pracy urządzeń napędowych, oględziny nie obejmują oceny

A. stanu osłon części wirujących

B. poziomu drgań

C. wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej

D. stanu szczotek

Odpowiedź "stanu szczotek" jest poprawna, ponieważ podczas oględzin urządzeń napędowych w czasie ich pracy koncentrujemy się na aspektach, które bezpośrednio wpływają na ich funkcjonowanie oraz bezpieczeństwo. Stan szczotek, które są zwykle elementami wykonawczymi w silnikach elektrycznych, nie jest kontrolowany podczas pracy, gdyż ich ocena wymaga zatrzymania urządzenia. Oględziny skupiają się na monitorowaniu parametrów pracy, takich jak poziom drgań, które mogą wskazywać na nieprawidłowości w pracy łożysk lub wirników, oraz na wskazaniach aparatury kontrolno-pomiarowej, które dostarczają kluczowych informacji o stanie technicznym urządzenia. Przykładem praktycznym są procedury dotyczące diagnostyki i konserwacji silników elektrycznych, gdzie regularne sprawdzanie poziomu drgań i temperatury ma na celu zapobieganie awariom oraz optymalizację pracy maszyn. Zgodnie z normami ISO 10816, monitorowanie drgań jest niezbędne dla zapewnienia ciągłości produkcji oraz minimalizacji kosztów związanych z naprawami i przestojami.

Pytanie 17

W głównych rozdzielnicach instalacji w budynkach mieszkalnych powinny być montowane urządzenia do ochrony przed przepięciami klasy

A. C+D

B. D

C. A

D. B+C

Odpowiedź B+C jest prawidłowa, ponieważ w rozdzielnicach głównych instalacji budynków mieszkalnych wymagane jest zastosowanie urządzeń ochrony przepięciowej klasy II oraz III. Klasa II to urządzenia o podwyższonej odporności na przepięcia, które są stosowane w miejscach narażonych na wyładowania atmosferyczne i inne zjawiska powodujące nagłe skoki napięcia. Przykładem są warystory oraz urządzenia typu SPD (Surge Protective Device), które skutecznie ograniczają przepięcia do poziomu bezpiecznego dla urządzeń elektrycznych. Klasa III natomiast dotyczy urządzeń, które chronią obwody końcowe, stosowane w każdym pomieszczeniu budynku. Zastosowanie obu klas urządzeń ochrony przepięciowej w rozdzielnicach głównych zapewnia kompleksową ochronę instalacji i podłączonych do niej urządzeń, co jest zgodne z normami PN-EN 61643-11 oraz PN-EN 62305, które wyznaczają wymagania dotyczące ochrony przed przepięciami. Stosowanie odpowiednich klas ochrony redukuje ryzyko uszkodzeń spowodowanych przepięciami oraz zwiększa bezpieczeństwo użytkowników budynku.

Pytanie 18

Jakie konsekwencje wystąpią w instalacji elektrycznej po zamianie przewodów ADY 2,5 mm² na DY 2,5 mm²?

A. Zwiększenie temperatury przewodu

B. Wzrost spadku napięcia na przewodach

C. Obniżenie rezystancji pętli zwarciowej

D. Obniżenie obciążalności prądowej

Wymiana przewodów ADY 2,5 mm² na DY 2,5 mm² prowadzi do zmniejszenia rezystancji pętli zwarciowej dzięki zastosowaniu przewodów o lepszej jakości i właściwościach materiałowych. Przewody DY charakteryzują się mniejszym oporem elektrycznym, co bezpośrednio wpływa na efektywność działania instalacji elektrycznej. Przy niższej rezystancji pętli zwarciowej, w przypadku awarii, prąd zwarciowy jest wyższy, co pozwala na szybsze działanie zabezpieczeń, takich jak wyłączniki nadprądowe czy różnicowoprądowe. Standardy określające wymagania dla instalacji elektrycznych, jak PN-IEC 60364, podkreślają znaczenie minimalizowania rezystancji w systemach elektroenergetycznych, aby zapewnić bezpieczeństwo i niezawodność. Przykładem praktycznym jest instalacja w obiektach przemysłowych, gdzie szybka reakcja zabezpieczeń jest kluczowa dla ochrony sprzętu i ludzi. Właściwe dobranie przewodów w instalacjach elektrycznych ma zatem kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa oraz efektywności energetycznej.

Pytanie 19

Jakie środki ochrony przeciwporażeniowej stosuje się w przypadku uszkodzenia obwodu pojedynczego odbiornika?

A. umiejscowienie poza zasięgiem ręki

B. separację elektryczną

C. jedynie obudowy

D. wyłącznie specjalne ogrodzenia

Separacja elektryczna to metoda ochrony przed porażeniem elektrycznym, która polega na oddzieleniu obwodów elektrycznych od żywych części, co znacząco minimalizuje ryzyko bezpośredniego kontaktu z prądem. W praktyce, separacja elektryczna może być realizowana poprzez zastosowanie transformatorów separacyjnych, które izolują odbiorniki od źródła zasilania, co pozwala na uniknięcie niebezpiecznych sytuacji w przypadku uszkodzenia izolacji. Dobre praktyki w zakresie ochrony elektrycznej zalecają używanie transformatorów o odpowiednich parametrach, które nie tylko spełniają normy bezpieczeństwa, ale także są zgodne z obowiązującymi standardami, takimi jak norma IEC 61140 dotycząca ochrony przeciwporażeniowej. W kontekście instalacji elektrycznych, separacja elektryczna jest szczególnie ważna w obszarach o wysokim ryzyku, jak np. w łazienkach czy na zewnątrz budynków, gdzie ryzyko kontaktu z wodą jest zwiększone. Ponadto, stosowanie separacji elektrycznej w obiektach przemysłowych, gdzie występuje duża liczba maszyn i urządzeń, również przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa pracowników i minimalizacji ryzyka wypadków. W związku z tym, separacja elektryczna jest nie tylko skuteczną, ale i rekomendowaną metodą ochrony przed porażeniem elektrycznym.

Pytanie 20

Przed rozpoczęciem pomiaru rezystancji izolacji uzwojeń wirnika silnika z pierścieniem w pierwszej kolejności należy

A. sprawdzić ciągłość obwodu wirnika

B. wymienić szczotki

C. odłączyć rezystory rozruchowe

D. zwierać uzwojenie stojana

Odłączenie rezystorów rozruchowych przed pomiarem rezystancji izolacji uzwojeń wirnika silnika pierścieniowego jest kluczowym krokiem, aby uniknąć uszkodzeń sprzętu oraz zapewnić dokładność pomiarów. Rezystory rozruchowe są stosowane w obwodach silników w celu kontroli prądu rozruchowego, co oznacza, że są one podłączone do układu w momencie uruchamiania silnika. Jeśli nie zostaną odłączone, mogą powstać niepożądane połączenia, które zakłócą wyniki pomiarów rezystancji izolacji oraz mogą spowodować uszkodzenie miernika. Zgodnie z normą IEC 61557-1 dotyczącą pomiarów ochronnych w instalacjach elektrycznych, należy zawsze dbać o bezpieczeństwo i dokładność pomiarów, co obliguje do odpowiedniego przygotowania układów przed ich wykonaniem. Działania takie są istotne w kontekście zapobiegania awariom, które mogą prowadzić do kosztownych napraw lub przestojów w pracy maszyn. W praktyce, przed każdym pomiarem izolacji, zaleca się także sprawdzenie stanu szczotek i wirnika, ale najpierw kluczowe jest odłączenie obwodów, które mogłyby wpłynąć na pomiar.

Pytanie 21

Jaką czynność należy wykonać podczas inspekcji instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym przed jego oddaniem do użytku?

A. Przeprowadź próbę ciągłości połączeń wyrównawczych

B. Zmierz czas samoczynnego wyłączenia zasilania

C. Zweryfikuj poprawność doboru przekroju przewodów

D. Zbadaj rezystancję izolacji instalacji elektrycznej

Sprawdzenie poprawności doboru przekroju przewodów jest kluczowym krokiem przed oddaniem do użytku instalacji elektrycznej w budynkach mieszkalnych. Przekroje przewodów muszą być odpowiednio dobrane, aby zapewnić bezpieczeństwo użytkowania oraz efektywność energetyczną. Zbyt mały przekrój przewodu może prowadzić do przegrzewania się, co z kolei zwiększa ryzyko pożaru. Podczas tego sprawdzenia należy uwzględnić obciążenie prądowe, długość przewodów oraz rodzaj instalacji. Przykładowo, w przypadku instalacji oświetleniowej w domach jednorodzinnych zazwyczaj stosuje się przewody o przekroju 1,5 mm², natomiast w instalacjach zasilających urządzenia o większej mocy stosuje się przewody o przekroju 2,5 mm² lub nawet większym, w zależności od specyfiki obciążenia. Standardy takie jak PN-IEC 60364-5-52 wyraźnie określają zasady doboru przekrojów przewodów w zależności od zastosowania oraz warunków środowiskowych, co podkreśla znaczenie tego etapu w procesie inspekcji instalacji elektrycznej.

Pytanie 22

Jakie grupy połączeń transformatorów trójfazowych działających w konfiguracji trójkąt-gwiazda są rekomendowane przez PN do zastosowań praktycznych?

A. Dy5 i Dy11

B. Dy1 i Dy5

C. Dy3 i Dy9

D. Dy7 i Dy11

Odpowiedź Dy5 i Dy11 jest prawidłowa, ponieważ te konfiguracje transformatorów trójfazowych są rekomendowane w Polskich Normach (PN) ze względu na swoje korzystne właściwości eksploatacyjne. Konfiguracja Dy5, czyli połączenie w gwiazdę z przesunięciem fazowym o 180°, jest często stosowana w systemach zasilających, ponieważ minimalizuje straty mocy i pozwala na stabilne zasilanie odbiorników w układzie nieuzwojonym. Z kolei Dy11, czyli połączenie w trójkąt z przesunięciem fazowym o 30°, jest powszechnie wykorzystywane w aplikacjach wymagających dużych wydajności oraz dobrej jakości energii. Oba połączenia zapewniają optymalne parametry pracy transformatorów, co przekłada się na ich długowieczność i niezawodność. Zastosowanie tych konfiguracji jest szczególnie ważne w przemysłowych systemach zasilających oraz w energetyce, gdzie skutkuje to obniżeniem harmonik prądu i poprawą jakości energii. Dlatego ich wybór jest zgodny z najlepszymi praktykami branżowymi oraz normami, co czyni je zalecanymi w projektach elektrycznych.

Pytanie 23

Zespół elektryków ma wykonać na polecenie pisemne prace konserwacyjne przy urządzeniu elektrycznym.
Jak powinien postąpić kierujący zespołem w przypadku stwierdzenia niedostatecznego oświetlenia w miejscu pracy?

	Wykonać zleconą pracę	Powiadomić przełożonego o niedostatecznym oświetleniu
A.	TAK	NIE
B.	TAK	TAK
C.	NIE	TAK
D.	NIE	NIE

A. D.

B. A.

C. C.

D. B.

Wybór odpowiedzi C jest zgodny z zasadami BHP, które nakładają na kierownika zespołu obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Niedostateczne oświetlenie stwarza ryzyko wypadków, co może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawcy. W sytuacji, gdy oświetlenie nie spełnia norm, kierujący zespołem powinien niezwłocznie zaprzestać wszelkich prac i poinformować przełożonego. Zgodnie z normą PN-EN 12464-1, miejsca pracy powinny być odpowiednio oświetlone, aby zminimalizować ryzyko błędów i wypadków. Przykładowo, w przypadku prac konserwacyjnych na wysokości, odpowiednie oświetlenie jest kluczowe dla bezpiecznej nawigacji i wykonywania zadań. Oprócz tego, zgodnie z wytycznymi BHP, pracownicy powinni być szkoleni w zakresie identyfikacji zagrożeń związanych z oświetleniem i wiedzieć, jak reagować w takich sytuacjach. Dlatego odpowiedź C nie tylko wskazuje na właściwe postępowanie, ale także na dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie zespołu.

Pytanie 24

Który element osprzętu kablowego przedstawiono na ilustracji?

A. Złączkę.

B. Głowicę.

C. Mufę przelotową.

D. Mufę rozgałęźną.

Wydaje mi się, że wybranie mufy rozgałęźnej, mufy przelotowej albo złączki jako odpowiedzi na to pytanie to jednak jakieś nieporozumienie. Mufa rozgałęźna jest do łączenia różnych kabli, więc jest przydatna, gdy trzeba rozdzielać energię do różnych obwodów. Mufa przelotowa za to służy do łączenia dwóch kawałków kabla, co jest zupełnie inną funkcją niż głowica, która dotyczy końcówki kabla. A złączki, no cóż, to elementy do łączenia przewodów w instalacjach elektrycznych, ale nie służą do kończenia kabli energetycznych. Wiele osób myli te funkcje i nie dostrzega, że każdy z tych elementów ma swoje specyficzne zastosowanie. Dobrze jest rozumieć te różnice, bo w projektowaniu i montażu systemów elektroenergetycznych niezawodność i bezpieczeństwo to naprawdę kluczowe sprawy. Jeśli bagatelizuje się te różnice, to ryzyko awarii w sieciach może wzrosnąć.

Pytanie 25

Aby naprawić uszkodzenie przerwanego przewodu pomiędzy sąsiednimi puszkami łączeniowymi w instalacji elektrycznej podtynkowej, która znajduje się w rurce, konieczne jest

A. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, wymienić go na nowy i połączyć

B. wykuć bruzdę i wymienić rurkę instalacyjną z przewodami na przewód podtynkowy

C. odkręcić w puszkach uszkodzony przewód, zlutować, zaizolować i połączyć

D. pozostawić uszkodzony przewód, a puszki połączyć przewodem natynkowym

Odpowiedź polegająca na odkręceniu przerwanego przewodu w puszkach i zastąpieniu go nowym jest prawidłowa, ponieważ zapewnia trwałe i bezpieczne rozwiązanie problemu uszkodzonej instalacji elektrycznej. Zgodnie z zasadami dobrej praktyki, usunięcie uszkodzonego przewodu i zastąpienie go nowym jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości obwodu oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia zwarcia czy pożaru. W przypadku przerwania przewodu, jego naprawa poprzez zlutowanie może być nietrwała i narażać na ryzyko, zwłaszcza w instalacjach podtynkowych, gdzie dostęp do uszkodzeń jest ograniczony. Wymiana przewodu jest standardem w branży i pozwala na zachowanie pełnej funkcjonalności instalacji. Dodatkowo, przy wykonywaniu takiej naprawy należy stosować odpowiednie materiały, które przeznaczone są do instalacji elektrycznych, a także przestrzegać norm PN-IEC 60364, które regulują zasady bezpieczeństwa w instalacjach elektrycznych. Przykładowo, przy wyborze nowego przewodu warto kierować się jego parametrami elektrycznymi oraz odpowiednią izolacją, co zwiększy efektywność i bezpieczeństwo całej instalacji.

Pytanie 26

Jakie środki ochrony przed porażeniem stosuje się w przypadku dotyku bezpośredniego w urządzeniach pracujących do 1 kV?

A. Automatyczne odłączenie zasilania.

B. Wykorzystanie izolacji podwójnej lub wzmocnionej.

C. Usytuowanie części czynnych poza zasięgiem dłoni.

D. Izolacja elektryczna obwodu pojedynczego odbiornika.

Separacja elektryczna obwodu pojedynczego odbiornika, mimo że jest praktyką stosowaną w niektórych aplikacjach, nie jest wystarczającą metodą ochrony przed dotykiem bezpośrednim. W rzeczywistości, ta technika skupia się na oddzieleniu obwodów, co może zredukować ryzyko zwarcia, ale nie eliminuje go całkowicie w kontekście kontaktu z częściami czynymi. Samoczynne wyłączenie zasilania jest ważnym mechanizmem zabezpieczającym, jednak polega na detekcji awarii, co oznacza, że może nie zadziałać w przypadku natychmiastowego kontaktu z prądem przed jego wyłączeniem. Zastosowanie izolacji podwójnej lub izolacji wzmocnionej z pewnością zwiększa bezpieczeństwo, ale również w tym przypadku nie gwarantuje ono, że użytkownik nie będzie miał dostępu do części czynnych. Kiedy myślimy o zagrożeniach związanych z porażeniem prądem, kluczowe jest zrozumienie, że każda z tych metod ma swoje ograniczenia. Mylne jest zakładanie, że jedna strategia może w pełni zabezpieczyć użytkowników. W kontekście projektowania instalacji elektrycznych, należy zawsze dążyć do zastosowania kombinacji różnych środków ochrony, zapewniając kompleksowe podejście do bezpieczeństwa, co jest zgodne z normami takimi jak PN-EN 61140, które nakładają obowiązek stosowania wielu warstw ochrony dla minimalizacji ryzyka.

Pytanie 27

Jakie skutki przyniesie zmiana przewodów ADG 1,5 mm² na przewody DY 1,5 mm² w instalacji elektrycznej podtynkowej w budynku mieszkalnym?

A. Obniżenie wytrzymałości mechanicznej przewodów

B. Obniżenie napięcia roboczego

C. Wzrost rezystancji pętli zwarcia

D. Wzrost obciążalności prądowej instalacji

Wymiana przewodów ADG na przewody DY w instalacji elektrycznej przynosi szereg korzyści, w tym zwiększenie obciążalności prądowej. Przewody DY, zgodne z normą PN-IEC 60227, charakteryzują się lepszymi właściwościami przewodzenia prądu elektrycznego, co jest kluczowe w kontekście bezpieczeństwa i efektywności energetycznej. Ich konstrukcja wykonana z materiałów o lepszej przewodności, takich jak miedź, pozwala na większe prądy robocze bez ryzyka przegrzania. Dla przykładu, w instalacjach o dużym zapotrzebowaniu na energię elektryczną, jak kuchnie elektryczne czy systemy grzewcze, wyższa obciążalność prądowa jest niezbędna do zapewnienia stabilności działania urządzeń. W praktyce oznacza to, że instalacje z przewodami DY mogą skuteczniej obsługiwać większe obciążenia, co jest zgodne z zasadą projektowania instalacji elektrycznych, by nie przekraczać maksymalnych obciążeń przewodów. Wybór odpowiednich przewodów jest kluczowy również dla zapewnienia długotrwałej i bezawaryjnej pracy całego systemu elektrycznego, co jest zgodne z dobrymi praktykami inżynieryjnymi.

Pytanie 28

Która z wymienionych operacji jest związana z obsługą przepływu energii elektrycznej w urządzeniu napędowym klasy IV?

A. Zamiana uszkodzonego elementu w urządzeniu

B. Zatrzymanie urządzenia w przypadku awarii

C. Weryfikacja ustawienia zabezpieczenia przed przeciążeniem

D. Mierzenie napięcia zasilającego to urządzenie

Zatrzymanie urządzenia w trybie awaryjnym to naprawdę ważna sprawa, zwłaszcza gdy mówimy o ruchu elektrycznym napędów. Jak coś wyjdzie nie tak, to trzeba reagować od razu, żeby nie uszkodzić sprzętu czy nie narazić kogoś na niebezpieczeństwo. W przypadku urządzeń napędowych klasy IV, które mają często skomplikowane systemy sterujące, to zatrzymanie w trybie awaryjnym to nie tylko dobra praktyka, ale też wymagane przez normy BHP i standardy automatyki. Na przykład, jeśli silnik zaczyna działać nieprawidłowo, to lepiej jest go od razu zatrzymać. Wiele z tych urządzeń ma różne przyciski awaryjnego zatrzymania oraz systemy, które same to robią, gdy coś jest nie tak. To pokazuje, jak kluczowe to działanie jest, jeśli chodzi o zarządzanie ryzykiem. Tak więc, umiejętność szybkiego zatrzymania urządzenia w sytuacjach awaryjnych to podstawa, żeby zapewnić bezpieczeństwo i ochronić sprzęt.

Pytanie 29

Jaki przekrój przewodu należy dobrać do zasilania odbiornika jednofazowego o danych S_n = 4,6 kVA i U_n = 230 V, stosując kryterium obciążalności prądowej na podstawie danych przedstawionych w tabeli?

Obciążalność
mm²	1,0	1,5	2,5	4,0	6,0
A	15	19	24	32	42

A. 1,5 mm2

B. 4,0 mm2

C. 6,0 mm2

D. 2,5 mm2

Wybór przekroju przewodu 2,5 mm2 jest uzasadniony, ponieważ przekrój ten zapewnia odpowiednią obciążalność prądową dla odbiornika jednofazowego o mocy 4,6 kVA i napięciu 230 V. Obliczony prąd obciążenia wynosi około 20 A, co mieści się w granicach obciążalności prądowej przewodu 2,5 mm2, wynoszącej 24 A. Zastosowanie przewodu o właściwej średnicy jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa instalacji elektrycznej i minimalizowania strat energetycznych. W praktyce, dobór odpowiedniego przekroju przewodu powinien być zawsze oparty na rzeczywistych warunkach eksploatacji, takich jak długość przewodu, temperatura otoczenia oraz sposób układania (np. w rurach, na otwartej przestrzeni). Przy projektowaniu instalacji elektrycznych warto również uwzględnić normy PN-IEC, które określają wymagania dotyczące obciążalności przewodów oraz ich zastosowania w różnych warunkach. Prawidłowy dobór przekroju przewodu jest kluczowym elementem zapobiegania przegrzewaniu się instalacji, co może prowadzić do uszkodzeń oraz zwiększonego ryzyka pożaru.

Pytanie 30

Jakim kolorem należy oznaczać nieizolowany przewód uziemiający punkt gwiazdowy transformatora SN/nn, który zasilają sieć TN-C, gdy jest wykonany w formie taśmy?

A. Zielony

B. Czarny

C. Jasnoniebieski

D. Żółto-zielony

Oznaczenie przewodów w instalacjach elektrycznych jest kluczowym aspektem, który ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo użytkowania instalacji. Wybór barwy zielonej dla przewodu uziemiającego jest błędny, ponieważ zarezerwowane jest to dla przewodów ochronnych, jednak nie jest zalecane do oznaczania przewodów uziemiających. Zielony kolor mógłby prowadzić do nieporozumień i pomyłek w instalacjach, gdzie ważne jest, aby przewody były właściwie identyfikowane. Przewód czarny, z drugiej strony, jest najczęściej używany w systemach jako przewód fazowy, co również czyni go niewłaściwym wyborem dla uziemienia, gdyż może wprowadzać w błąd podczas wykonywania prac serwisowych. Jasnoniebieski kolor oznacza przewody neutralne, co także kłóci się z wymaganiami dotyczącymi uziemienia. Pomieszanie oznaczeń jest typowym błędem, który może wystąpić, gdy nie ma pełnego zrozumienia norm i standardów dotyczących kolorów przewodów w instalacjach elektrycznych. W przypadku punktów gwiazdowych transformatorów SN/nn, istotne jest, aby przewody uziemiające były wyraźnie oznaczone w sposób jednoznaczny i zgodny z normami, co umożliwia ich łatwą identyfikację i minimalizuje ryzyko porażenia prądem w sytuacjach awaryjnych.

Pytanie 31

Podczas serwisowania urządzenia wymieniono uszkodzony silnik bocznikowy prądu stałego. W trakcie próbnego uruchamiania silnika zauważono, że jego prędkość obrotowa jest wyższa od wartości nominalnej. Co może być przyczyną tego zjawiska?

A. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia bocznikowego z zasilaczem

B. Zwarcie w obwodzie wzbudzenia silnika

C. Uszkodzenie w połączeniu uzwojenia twornika z zasilaczem

D. Brak obciążenia na silniku

Brak połączenia w uzwojeniu bocznikowym z zasilaniem to spory problem, bo prowadzi to do niskiego wzbudzenia silnika, a przez to nie możemy kontrolować jego prędkości obrotowej. W silnikach bocznikowych to właśnie prąd wzbudzenia jest mega ważny, żeby prędkość była stabilna. Jak coś jest nie tak z połączeniem, prąd wzbudzenia spada, a to może sprawić, że silnik zacznie kręcić się szybciej niż powinien. Warto o tym pamiętać i regularnie sprawdzać połączenia elektryczne w układach napędowych, żeby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji. Są różne normy, na przykład IEC 60034, które podkreślają, jak ważne jest poprawne wzbudzenie dla bezpieczeństwa i efektywności działania silnika. A jak ktoś modernizuje silnik lub wymienia jego części, to dobrze jest użyć odpowiednich narzędzi do diagnozowania, żeby mieć pewność, że wszystko działa jak należy i żeby silnik się nie rozbiegał.

Pytanie 32

Który z poniższych przetworników powinien być użyty do pomiaru momentu obrotowego działającego na wał napędowy silnika elektrycznego?

A. Tensometr

B. Halotron

C. Piezorezystor

D. Pozystor

Tensometr to przetwornik, który jest idealnym narzędziem do pomiaru momentu obrotowego, szczególnie w kontekście wałów napędowych silników elektrycznych. Działa na zasadzie pomiaru deformacji, które są wynikiem przyłożonego momentu obrotowego. Kiedy wał napędowy zostaje poddany obciążeniu, jego deformacja jest proporcjonalna do przyłożonego momentu, co pozwala na dokładne obliczenie tego momentu przy użyciu tensometrów. Przykłady zastosowania tensometrów obejmują przemysł motoryzacyjny, gdzie są wykorzystywane do testowania komponentów silników, a także w maszynach przemysłowych do monitorowania stanu technicznego wałów oraz detekcji przeciążeń. W branży stosuje się także standardy, takie jak ISO 376, które regulują metody kalibracji i pomiaru tensometrycznego, zapewniając wysoką precyzję i niezawodność wyników. Zastosowanie tensometrów w praktyce nie tylko poprawia jakość pomiarów, ale również zwiększa bezpieczeństwo operacyjne, dzięki możliwości wczesnego wykrywania problemów w systemach napędowych.

Pytanie 33

Uzwojenie pierwotne transformatora jednofazowego jest zrobione z drutu nawojowego

A. o większej średnicy i niższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne

B. o mniejszej średnicy i niższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne

C. o mniejszej średnicy i większej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne

D. o większej średnicy i wyższej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne

Uzwojenie pierwotne transformatora jednofazowego rzeczywiście jest wykonane z drutu o mniejszej średnicy i większej liczbie zwojów niż uzwojenie wtórne. Ta konstrukcja jest kluczowa w kontekście działania transformatora, ponieważ umożliwia efektywną indukcję elektromagnetyczną. Uzwojenie pierwotne, mając więcej zwojów, generuje silniejsze pole magnetyczne w rdzeniu transformatora, co sprzyja przekazywaniu energii do uzwojenia wtórnego. Dodatkowo zastosowanie cieńszego drutu zmniejsza straty energii związane z oporem elektrycznym, co jest zgodne z dobrymi praktykami projektowania transformatorów. Przykładowo, w transformatorach niskonapięciowych, takich jak te stosowane w zasilaczach, kluczowe jest, aby uzwojenie pierwotne miało odpowiednią liczbę zwojów, co pozwala na uzyskanie pożądanej wartości napięcia wyjściowego na uzwojeniu wtórnym, zgodnie z zasadą transformacji napięcia, opisaną wzorem: U1/U2 = N1/N2, gdzie U to napięcie, a N to liczba zwojów.

Pytanie 34

W systemach elektrycznych o niskim napięciu uzupełniająca ochrona przed porażeniem elektrycznym polega na

A. wykonaniu ochronnych połączeń wyrównawczych miejscowych

B. zainstalowaniu podwójnej lub wzmocnionej izolacji elektrycznej

C. zastosowaniu separacji elektrycznej pojedynczego odbiornika

D. umieszczeniu elementów czynnych poza zasięgiem rąk

Różnorodność odpowiedzi, które nie odnoszą się do wykonania ochronnych połączeń wyrównawczych, prowadzi do nieporozumień w zakresie ochrony przeciwporażeniowej. Zastosowanie separacji elektrycznej pojedynczego odbiornika może w pewnych sytuacjach zwiększyć bezpieczeństwo, jednak nie jest to wystarczająca metoda ochrony w przypadku uszkodzenia. Separacja nie eliminuje ryzyka porażenia, a w praktyce może prowadzić do sytuacji, w których elementy instalacji wciąż mogą być naładowane pomimo wyłączenia zasilania. Umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki to kolejna koncepcja, która, choć może zwiększać bezpieczeństwo, nie eliminuje ryzyka kontaktu z elementami pod napięciem, zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych. Instalowanie podwójnej lub wzmocnionej izolacji elektrycznej jest również skutecznym rozwiązaniem, ale w kontekście ochrony przed uszkodzeniami nie może zastąpić połączeń wyrównawczych, które bezpośrednio minimalizują potencjał elektryczny. Wszystkie te metody są ważne, jednak ich zastosowanie powinno być uzupełnione o odpowiednie połączenia wyrównawcze dla pełnej ochrony przed porażeniem.

Pytanie 35

Obciążalność prądowa długotrwała przewodu YDY w temperaturze 30°C dla jednego ze sposobów wykonania instalacji według normy PN-IEC 60364 wynosi 46 A. Korzystając z tabeli współczynników poprawkowych obciążalności w innych temperaturach określ, jaka będzie obciążalność tego przewodu w temperaturze powietrza równej 50°C.

Tabela: współczynniki poprawkowe dla temperatury otaczającego powietrza innej niż 30°C, stosowane do obciążalności prądowej długotrwałej przewodów w powietrzu (fragment tabeli)
Temperatura otoczenia °C	Izolacja
	PVC	XLPE i EPR	Mineralna
	PVC	XLPE i EPR	Osłona z PCV lub bez osłony, dostępna 70°C	Bez osłony, niedostępna 105°C
45	0,79	0,87	0,77	0,88
50	0,71	0,82	0,67	0,84
55	0,61	0,76	0,57	0,80

A. 38,64 A

B. 37,72 A

C. 32,66 A

D. 30,82 A

Obciążalność prądowa przewodu YDY w temperaturze 50°C to 32,66 A. Dlaczego tak jest? Otóż przy tej temperaturze używa się współczynnika poprawkowego dla PVC, który wynosi 0,71. Przewód w 30°C miał obciążalność 46 A, ale wyższa temperatura sprawia, że musi być ona niższa. Żeby obliczyć nową wartość, wystarczy pomnożyć 46 A przez 0,71 i mamy 32,66 A. To ważne, żeby to zrozumieć, bo przy projektowaniu instalacji elektrycznych bezpieczeństwo jest kluczowe. Jak nie zastosujesz współczynników, to przewody mogą się przeciążać, co prowadzi do ich uszkodzenia, a w najgorszym wypadku do pożaru. Na przykład w miejscach, gdzie przewody są w izolowanych lub ciasnych przestrzeniach, takie obliczenia są naprawdę istotne. Projektanci muszą znać normy, jak PN-IEC 60364, żeby wszystko było zgodne z wymaganiami i dostosowane do warunków, w jakich będą pracować.

Pytanie 36

Który z jednofazowych wyłączników zabezpieczających spełnia wymagania ochrony przed porażeniem przy impedancji pętli zwarcia Z = 4,2 Ω?

A. C10

B. B10

C. C16

D. B16

Odpowiedź B10 jest prawidłowa, ponieważ wyłącznik nadprądowy o charakterystyce B zapewnia odpowiednią ochronę przeciwporażeniową przy impedancji pętli zwarcia wynoszącej 4,2 Ω. W przypadku prądu zwarciowego, który może wynosić około 6-10 kA, czas wyłączenia powinien być maksymalnie 0,4 sekundy, aby zminimalizować ryzyko obrażeń ciała. Wyłącznik B10 charakteryzuje się wartością prądową 10 A oraz czasem zadziałania odpowiednim do ochrony ludzi w przypadku zwarcia. Normy PN-EN 60947-2 i PN-IEC 60364-4-41 podkreślają znaczenie odpowiedniego doboru wyłączników nadprądowych, a także określają wymagania dotyczące zabezpieczeń przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim. W praktyce, zastosowanie tego typu wyłączników w instalacjach domowych i komercyjnych pozwala na efektywne zabezpieczenie obwodów przed przeciążeniami, a także zwiększa ogólne bezpieczeństwo użytkowników. Warto również zauważyć, że odpowiedni dobór wyłącznika wpływa na komfort korzystania z elektryczności w codziennym życiu oraz minimalizuje ryzyko awarii systemów elektrycznych.

Pytanie 37

Obwody zasilające gniazda wtyczkowe o maksymalnym prądzie 32 A powinny być chronione przez wyłącznik RCD o prądzie różnicowym nominalnym

A. 1 000 mA

B. 500 mA

C. 100 mA

D. 30 mA

Wyłącznik RCD o znamionowym prądzie różnicowym 30 mA jest zalecany do ochrony osób przed porażeniem elektrycznym, szczególnie w obwodach zasilających gniazda wtyczkowe, gdzie może wystąpić kontakt z wodą lub innymi substancjami przewodzącymi. Zgodnie z normami, takimi jak PN-EN 61008-1, wyłączniki te są projektowane w celu wykrywania niewielkich różnic prądowych, które mogą wskazywać na niebezpieczne sytuacje. Przykładowo, w łazienkach, kuchniach czy miejscach narażonych na wilgoć, użycie RCD 30 mA znacząco zwiększa bezpieczeństwo użytkowników, minimalizując ryzyko porażenia prądem. Dodatkowo, warto zauważyć, że wyłączniki o wyższych wartościach prądów różnicowych, jak 100 mA czy 500 mA, są zazwyczaj stosowane w obwodach ochrony przeciwpożarowej, a nie w zastosowaniach bezpośrednio związanych z użytkownikami, co czyni 30 mA optymalnym wyborem w kontekście ochrony osób.

Pytanie 38

Jakie urządzenie powinno zostać użyte do zasilenia obwodu SELV z sieci 230 V, 50 Hz?

A. Dzielnik napięcia

B. Przekładnik

C. Transformator bezpieczeństwa

D. Autotransformator

Transformator bezpieczeństwa jest kluczowym urządzeniem stosowanym do zasilania obwodów SELV (Safety Extra Low Voltage) z sieci 230 V, 50 Hz. Jego główną funkcją jest zapewnienie izolacji galwanicznej pomiędzy wysokim napięciem a niskim napięciem, co znacząco minimalizuje ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Transformator bezpieczeństwa działa na zasadzie obniżania napięcia do poziomu, który jest bezpieczny dla użytkowników. Przykładem zastosowania transformatora bezpieczeństwa może być oświetlenie w obiektach, gdzie wymagana jest szczególna ochrona przed porażeniem, takie jak baseny, łazienki czy miejsca z dużą wilgotnością. Zgodnie z normą IEC 61140, urządzenia te muszą spełniać określone wymagania dotyczące bezpieczeństwa, co czyni je niezastąpionymi w instalacjach niskonapięciowych. Transformator bezpieczeństwa, w przeciwieństwie do innych urządzeń, zapewnia nie tylko redukcję napięcia, ale i odpowiednie zabezpieczenie przed skutkami awarii, co czyni go odpowiednim wyborem w kontekście bezpieczeństwa użytkowników.

Pytanie 39

W systemach z stycznikami kategorii użytkowania DC-6 mogą być wykorzystywane

A. świetlówki

B. lampy sodowe

C. żarówki

D. lampy rtęciowe

Wybór żarówek jako odpowiedzi na to pytanie jest uzasadniony ze względu na ich zastosowanie w układach ze stycznikami o kategorii użytkowania DC-6. Kategoria ta jest przeznaczona do pracy z obwodami prądu stałego, które są w stanie obsłużyć normalne obciążenia, w tym żarówki. Żarówki charakteryzują się dość prostą charakterystyką obciążeniową, co sprawia, że są odpowiednie do zastosowań w instalacjach elektrycznych, gdzie mogą być włączane i wyłączane za pomocą styczników. Przykładem praktycznego zastosowania mogą być oświetlenie w halach produkcyjnych, gdzie styczniki sterują włączaniem i wyłączaniem grup żarówek w zależności od potrzeb. Warto również zauważyć, że żarówki, w przeciwieństwie do innych typów lamp, takich jak świetlówki, wymagają prostszych układów sterujących, co czyni je bardziej elastycznymi w zastosowaniach przemysłowych. Dla zachowania zgodności z normami bezpieczeństwa i efektywności energetycznej, ważne jest, aby dobierać odpowiednie styczniki oraz obwody zabezpieczające, co również wpływa na niezawodność całego układu oświetleniowego.

Pytanie 40

Urządzenia elektryczne o klasie ochrony 0 mogą być stosowane wyłącznie w sytuacji

A. korzystania z nich pod nadzorem technicznym ze strony dostawcy energii elektrycznej

B. wdrożenia ochrony przed porażeniem w formie separacji elektrycznej lub izolacji miejsca wykonywania pracy

C. wcześniejszego zweryfikowania efektywności ochrony w instalacji

D. zasilania ich z gniazd z ochronnym bolcem uziemiającym

Urządzenia elektryczne klasy ochronności 0 są projektowane w sposób, który nie zapewnia żadnej formy ochrony przed porażeniem elektrycznym. W związku z tym ich stosowanie wymaga zastosowania dodatkowych środków ochrony, takich jak separacja elektryczna lub izolacja stanowiska pracy. Zgodnie z normą PN-IEC 61140, urządzenia tej klasy powinny być wykorzystywane w środowiskach, gdzie ryzyko porażenia jest minimalizowane poprzez odpowiednie techniki zabezpieczające. Przykładem może być stosowanie tych urządzeń w pomieszczeniach suchych, gdzie nie ma ryzyka kontaktu z wodą, oraz w sytuacjach, gdzie pracownicy są odpowiednio przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa. W praktyce, można zastosować również urządzenia ochronne, które odcinają zasilanie w przypadku wykrycia upływu prądu, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo. Dlatego kluczowe jest, aby przed użyciem takich urządzeń, upewnić się, że są spełnione wszystkie warunki ochrony przeciwporażeniowej oraz że urządzenia są wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej