Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 19 grudnia 2025 06:24
Data zakończenia: 19 grudnia 2025 06:38

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Ile ziela skrzypu należy użyć, aby przygotować 250,0 g ziół moczopędnych według FP XI?

SPECIES DIURETICAE
 Zioła moczopędne

 Solidaginis virgaureae herba              30,0 cz.
 Taraxaci officinalis herba cum radice     20,0 cz.
 Betulae folium                            15,0 cz.
 Levistici radix                           15,0 cz.
 Equiseti herba                            10,0 cz.
 Phaseoli pericarpium                      10,0 cz.

A. 10,0 g

B. 75,0 g

C. 30,0 g

D. 25,0 g

Odpowiedź 25,0 g jest prawidłowa, ponieważ zgodnie z przepisami farmakopealnymi na zioła moczopędne, stosunek składników wynosi 10 części ziela skrzypu na 100 części całej mieszanki. Przepisując tę proporcję na 250,0 g mieszanki, możemy obliczyć wymaganą ilość skrzypu. Wykonując obliczenia: (10/100) * 250,0 g = 25,0 g. Takie podejście jest zgodne z dobrymi praktykami dotyczącymi obliczeń farmaceutycznych, gdzie precyzyjne stosowanie proporcji jest kluczowe dla jakości i skuteczności przygotowywanych produktów. Ponadto, znajomość składników oraz ich proporcji to fundamentalny aspekt pracy w aptece czy laboratorium, co pozwala na właściwe przygotowanie leków roślinnych. Warto również zwrócić uwagę, że w przypadku stosowania ziół, ich właściwości moczopędne są ściśle związane z zawartością aktywnych substancji, co podkreśla znaczenie precyzyjnych obliczeń i stosowania się do standardów farmakopealnych.

Pytanie 2

Aby przygotować lek zgodnie z zamieszczoną receptą, należy użyć

Rp.
Lini olei
Aquae Calcis   aa   20,0
M.f. emulsio

A. butelki z zamknięciem.

B. parownicy i pistla.

C. zlewki i bagietki.

D. moździerza z pistlem.

Odpowiedź "butelki z zamknięciem" jest poprawna, ponieważ kluczowym elementem w procesie sporządzania emulsji jest zapewnienie odpowiednich warunków do zmieszania substancji. Emulsję przygotowuje się poprzez intensywne wytrząsanie składników, co wymaga zastosowania pojemnika, który skutecznie zablokuje kontakt zawartości z otoczeniem. Butelki z zamknięciem umożliwiają osiągnięcie jednolitej struktury emulsji, co jest kluczowe dla jej stabilności i właściwości użytkowych. Preparaty takie jak emulsje muszą być jednolite, aby ich działanie było efektywne; stosowanie butelki z zamknięciem przyspiesza proces mieszania i ogranicza ryzyko zanieczyszczenia. W praktyce farmaceutycznej ważne jest, aby przestrzegać standardów dotyczących przygotowania preparatów, co nie tylko zwiększa bezpieczeństwo pacjentów, ale również zapewnia skuteczność terapeutyczną. Dodatkowo, dobór odpowiednich narzędzi i technik przy sporządzaniu leków jest zgodny z zaleceniami farmakopei, co podkreśla znaczenie precyzji w przygotowaniu emulsji.

Pytanie 3

W procesie produkcji tabletek substancje rozpuszczające stosuje się w celu

A. jak najszybszego uwolnienia substancji leczniczej

B. zapobiegania zbrylaniu się mieszanki tabletkowej

C. wydłużenia czasu uwalniania składników leku

D. uzyskania jednolitej masy nasypowej

Odpowiedź, że substancje rozsadzające dodaje się do tabletek w celu jak najszybszego uwolnienia substancji leczniczej, jest uzasadniona i odzwierciedla istotę procesu wytwarzania leków. Substancje rozsadzające, znane również jako środki dezintegrujące, mają za zadanie umożliwienie szybkiego rozkładu tabletki w organizmie, co z kolei pozwala na efektywne uwolnienie aktywnych składników leku. Przykłady substancji rozsadzających to skrobia, celuloza lub krzemionka. W praktyce, po podaniu tabletki, wspomniane substancje zaczynają absorbować wodę, co prowadzi do ich pęcznienia i w konsekwencji rozdzielania cząsteczek substancji czynnej. To proces jest kluczowy w leczeniu, ponieważ pozwala na szybkie działanie leku, co jest istotne w przypadku wielu schorzeń. Standardy w przemyśle farmaceutycznym, takie jak ICH Q6A oraz wytyczne FDA dotyczące formułacji leków, podkreślają znaczenie właściwego doboru substancji rozsadzających zgodnie z profilami farmakokinetycznymi leku, aby zapewnić optymalny czas działania i skuteczność terapeutyczną.

Pytanie 4

Sapo viridis oznacza

A. mydło lecznicze

B. spirytus kamforowy

C. spirytus mydlany

D. mydło potasowe

Sapo viridis, czyli mydło potasowe, to fajny organiczny środek czyszczący, który powstaje z tłuszczów roślinnych i potasu. Ma świetne właściwości emulgujące i można go używać w różnych dziedzinach – od kosmetyków po przemysł. To mydło jest naprawdę doceniane za działanie nawilżające i łagodzące, co sprawia, że idealnie nadaje się do pielęgnacji skóry, zwłaszcza w naturalnych mydłach czy środkach czyszczących. W praktyce wiele standardów, jak ISO 16128 dla naturalnych składników kosmetyków, uważa mydło potasowe za ekologiczne, co dodaje mu wartości na rynku produktów bio. Dzięki świetnej rozpuszczalności w wodzie, mydło potasowe skutecznie usuwa różne zanieczyszczenia, dlatego jest popularnym wyborem do domowych środków czyszczących. Można je znaleźć w produktach do pielęgnacji skóry, w płynach do mycia naczyń, a nawet w naturalnych preparatach czyszczących.

Pytanie 5

Ichtamol według FP X otrzymuje się

A. przez destylację łupków bitumicznych

B. z nacinanych na gorąco pni Myroxylon balsamum

C. poprzez nacięcie pnia oraz gałęzi Acacia senegal

D. z świeżych wątrób wątłusza

Ichtamol, znany również jako amoniak węgla, jest substancją organiczną pozyskiwaną z łupków bitumicznych poprzez proces destylacji. Taki proces pozwala na oddzielenie cennych frakcji ropopochodnych, które mają zastosowanie w medycynie oraz kosmetyce. Ichtamol jest szeroko stosowany w dermatologii ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz keratolityczne. W praktyce klinicznej, może być stosowany w leczeniu trądziku, egzemy oraz łuszczycy. Jako składnik mazideł, pomaga w oczyszczaniu i regeneracji skóry. W branży produkcyjnej, ichtamol jest również używany w formułacjach kosmetyków, w tym szamponach i maściach. Zgodność z FP X oznacza, że produkty zawierające ichtamol muszą spełniać określone standardy jakości i skuteczności, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmacji i biotechnologii.

Pytanie 6

Do najczęściej obserwowanych działań ubocznych u pacjentów przyjmujących fluoksetynę należy

A. suchy kaszel

B. nudności i wymioty

C. zaburzenia pamięci krótkotrwałej

D. zaburzenia dotyczące profilu lipidowego krwi

Suchy kaszel, zaburzenia pamięci krótkotrwałej i problemy z profilem lipidowym wcale nie są typowymi działaniami niepożądanymi fluoksetyny. Kaszel może być spowodowany różnymi rzeczami, jak alergie czy infekcje, ale nie ma bezpośredniego związku z tym lekiem. Co do pamięci, to chociaż niektóre leki mogą wpływać na umysł, to fluoksetyna raczej nie jest przyczyną takich problemów. Natomiast jeśli chodzi o lipidowe zaburzenia, to niektóre badania nawet pokazują, że fluoksetyna może poprawiać profil lipidowy, obniżając poziom LDL i trójglicerydów. Często ludzie mylą działania niepożądane z innymi kwestiami, co może prowadzić do nieporozumień. Ważne jest, żeby dokładnie przeanalizować literaturę medyczną i wytyczne przed podejmowaniem decyzji, bo to ma wpływ na jakość opieki nad pacjentami. Edukacja na temat możliwych działań niepożądanych jest naprawdę istotna w zarządzaniu terapią.

Pytanie 7

To są przeciętne dawki, które powodują u pacjenta zamierzone efekty terapeutyczne, zapobiegawcze lub diagnostyczne. Opis ten odnosi się do dawek

A. jednorazowych

B. maksymalnych

C. toksycznych

D. zwykle stosowanych

Dawki zwykle stosowane to te, które zostały ustalone na podstawie badań klinicznych oraz obserwacji, a ich celem jest osiągnięcie zamierzonych efektów terapeutycznych. W praktyce medycznej, dobór odpowiednich dawek jest kluczowy, ponieważ to właśnie one zapewniają skuteczność leczenia przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych. Na przykład w farmakologii, stosowanie dawek zwykle stosowanych pozwala lekarzom na efektywne zarządzanie terapią pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak nadciśnienie czy cukrzyca. W standardowych protokołach leczenia zaleca się dostosowanie dawek na podstawie indywidualnych reakcji pacjenta oraz monitorowanie skutków ubocznych, co jest zgodne z zasadami medycyny opartej na dowodach. Dawkowanie to nie tylko kwestia naukowej dokładności, ale także praktycznej aplikacji, gdzie lekarze muszą uwzględniać różne czynniki, takie jak wiek, waga, stan zdrowia oraz interakcje z innymi lekami. Dlatego znajomość dawek zwykle stosowanych jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności terapii.

Pytanie 8

Który z leków wymaga przechowywania w chłodni?

A. Syrop prawoślazowy

B. Kapsułki z tranem

C. Szczepionka przeciw grypie

D. Maść z witaminą A

Szczepionka przeciw grypie wymaga przechowywania w lodówce w temperaturze od 2 do 8 stopni Celsjusza, ponieważ jest to produkt biologiczny, który może stracić swoje właściwości immunologiczne w wyższych temperaturach. Zachowanie odpowiedniej temperatury jest kluczowe dla skuteczności szczepionki, ponieważ ciepło może prowadzić do denaturacji białek oraz zmniejszenia aktywności antygenów. W praktyce oznacza to, że osoby odpowiedzialne za przechowywanie i transport szczepionek powinny stosować się do wytycznych określonych przez Światową Organizację Zdrowia oraz lokalne przepisy sanitarno-epidemiologiczne. Przykładem mogą być mobilne punkty szczepień, które muszą być wyposażone w lodówki przenośne, aby zapewnić odpowiednią temperaturę podczas transportu. Dodatkowo, wszelkie nieprawidłowości w przechowywaniu mogą prowadzić do konieczności powtórzenia szczepienia, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i obciążeniem dla systemu ochrony zdrowia.

Pytanie 9

Ammonii sulfobituminosulfonas może być użyty do przygotowania poniższych postaci leku?

A. roztworów wodnych, globulek, czopków, maści

B. roztworów parafinowych, kropli do płukań

C. kropli, mikstur, tabletek

D. kapsułek, maści, past

Ammonii sulfobituminosulfonas to niezła substancja, którą można stosować w różnych formach leków. Roztwory wodne, globulki, czopki i maści to typowe opcje w farmacji. Roztwory wodne są super, gdy trzeba szybko podać lek i żeby działał od razu, a globulki czy czopki są lepsze dla tych, którzy mają problem z przyjmowaniem tabletek, na przykład jak ktoś ma wymioty. Maści natomiast fajnie sprawdzają się w terapii miejscowej, bo można je stosować dokładnie tam, gdzie są potrzebne. Ważne jest, żeby wybrać odpowiednią formę leku, bo to naprawdę może zdziałać cuda w leczeniu, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, co pacjent potrzebuje i jaką ma chorobę. Dobrze dobrane leki mogą znacznie poprawić życie pacjenta, więc warto się nad tym dobrze zastanowić.

Pytanie 10

Jakie substancje są używane w postaci TTS?

A. fentanyl oraz hydrokortyzon

B. fentanyl i estradiol

C. heparyna oraz fentanyl

D. estradiol oraz metformina

Fentanyl i estradiol są przykładami substancji czynnych, które mogą być stosowane w postaci TTS (transdermalnych systemów terapeutycznych). Fentanyl jest silnym analgetykiem opioidowym, stosowanym w leczeniu silnego bólu, zwłaszcza u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami. Jego transdermalna forma umożliwia stopniowe uwalnianie leku do krwiobiegu, co zapewnia stałe działanie przeciwbólowe i minimalizuje wahania poziomu leku we krwi. Estradiol, z kolei, jest hormonem steroidowym, który odgrywa kluczową rolę w terapii zastępczej u kobiet w okresie menopauzy oraz w leczeniu zaburzeń hormonalnych. Stosowanie estradiolu w formie TTS pozwala na efektywne wchłanianie substancji przez skórę, co zwiększa komfort pacjentek oraz poprawia biodostępność leku. Dzięki zastosowaniu TTS, zarówno fentanyl, jak i estradiol, mogą skutecznie działać przez dłuższy czas, co jest zgodne z zasadami farmakoterapii opartej na dowodach, pozwalając na lepsze zarządzanie bólem oraz objawami niedoboru estrogenów w organizmie. Użycie TTS jest zgodne z dobrą praktyką kliniczną, co sprawia, że jest to zalecana metoda w wielu przypadkach medycznych.

Pytanie 11

Na jakim opakowaniu należy wydać pacjentowi lek według zamieszczonej recepty?

Rp.
Camphorae
Neomycini sulfatis   aa 3,0
Methylcellulosi         1,0
Sulfuris ad us. ext.    5,0
Talci veneti
Zinci oxidi         aa 15,0
Aquae Calcis       ad 100,0

A. W formach do czopków z tworzywa sztucznego.

B. W pudełku aptecznym.

C. W szklanej butelce z szeroką szyjką o pojemności 100 mL.

D. W jałowej butelce z szeroką szyjką o pojemności 100 mL.

Odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ lek zawierający siarczan neomycyny, jako antybiotyk, wymaga wydania w warunkach sterylnych, aby uniknąć zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Użycie jałowej butelki z szeroką szyjką o pojemności 100 mL jest zgodne z najlepszymi praktykami aptecznymi, które zapewniają bezpieczeństwo i skuteczność terapii. Wydawanie leków w jałowych pojemnikach jest standardem, szczególnie w przypadku substancji aktywnych, które mogą być wrażliwe na zanieczyszczenia. Warto zauważyć, że szeroka szyjka butelki ułatwia nalewanie i dozowanie leku, co jest istotne w kontekście praktycznym. W przypadku antybiotyków, jak siarczan neomycyny, zachowanie warunków sterylnych jest kluczowe, aby nie tylko zapewnić skuteczność leku, ale również zminimalizować ryzyko rozwoju oporności drobnoustrojów. Stąd ważne jest, aby farmaceuci przestrzegali zaleceń dotyczących pakowania i wydawania takich preparatów.

Pytanie 12

Preparaty nystatyny, dostępne jako tabletki dopochwowe, drażetki oraz zawiesina doustna, powinny być przechowywane

A. w sejfie

B. w szafce A

C. w lodówce lub szafie chłodniczej

D. na półce lub w szufladzie

Trzymanie preparatów nystatyny, takich jak tabletki dopochwowe czy zawiesiny doustne, w chłodzie to podstawa, żeby były skuteczne. Nystatyna to substancja, która nie lubi wysokich temperatur, bo mogą zmienić jej właściwości. Najlepiej jest zgodnie z wytycznymi trzymać ją w lodówce, w temperaturze między 2°C a 8°C. To naprawdę ważne, bo dzięki temu lek jest bezpieczniejszy i dłużej zachowuje swoje działanie. No i pamiętajmy, że ciepło to wróg, więc fajnie, jakbyśmy trzymali nystatynę w odpowiednich warunkach. Zawsze warto też spojrzeć na ulotkę czy opakowanie, bo tam znajdziemy cenne informacje o tym, jak dobrze przechowywać nasze leki. To kluczowe, żeby dobrze działały.

Pytanie 13

W nazwach mieszanek insulin, takich jak Humalog Mix 25 czy Novomix 30 Penfill, liczby odnoszą się do

A. dawki leku podanej w jednostkach międzynarodowych

B. procentowego udziału insuliny o szybkim działaniu

C. maksymalnej liczby dni, w których preparat można przechowywać poza lodówką

D. czasu, który upływa do momentu, gdy preparat zaczyna działać

Odpowiedź "procentowy udział insuliny szybko działającej" jest prawidłowa, ponieważ w nazwach mieszanek insulinowych, takich jak Humalog Mix 25 czy Novomix 30 Penfill, liczby wskazują na proporcje insuliny szybko działającej i insuliny długo działającej. Na przykład, Humalog Mix 25 oznacza, że mieszanka zawiera 25% insuliny szybko działającej oraz 75% insuliny długo działającej. To zrozumienie jest kluczowe dla pacjentów oraz specjalistów zajmujących się terapią insulinową, ponieważ różne proporcje mogą wpływać na profil działania leku. Umiejętność dobrego doboru mieszanki insuliny jest niezwykle istotna w zarządzaniu cukrzycą, pozwala na lepsze dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Przykładowo, pacjenci z tendencją do hipoglikemii mogą wymagać innej proporcji insuliny, aby skuteczniej kontrolować poziom glukozy we krwi.

Pytanie 14

Jakie urządzenie, posiadające filtry HEPA, gwarantuje aseptyczne warunki?

A. suszarka z wymuszonym obiegiem powietrza

B. szafa Hansena

C. oczyszczacz powietrza

D. loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza

Loża z laminarnym nawiewem jałowego powietrza to zaawansowane urządzenie, które zapewnia aseptyczne warunki poprzez wykorzystanie filtrów HEPA. Filtry te są zdolne do zatrzymywania cząstek o wielkości do 0,3 mikrona, co pozwala na skuteczne usuwanie z powietrza bakterii, wirusów i innych zanieczyszczeń. W praktyce loże te stosowane są w laboratoriach biologicznych, szpitalach oraz w przemyśle farmaceutycznym, gdzie wymagana jest wysoka jakość powietrza. Dzięki laminarnemu przepływowi powietrza, zanieczyszczenia nie mają szans na osadzenie się w obszarze roboczym, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa procesów, takich jak hodowla komórkowa czy prace z materiałem biologicznym. Standardy takie jak ISO 14644 definiują wymagania dotyczące czystości powietrza, co czyni loże z laminarnym nawiewem kluczowym elementem w zapewnieniu aseptycznych warunków pracy.

Pytanie 15

Podczas ekstrakcji wysuszonej substancji roślinnej przy użyciu roztworu etanolowo-wodnego w temperaturze otoczenia uzyskuje się

A. napar

B. odwar

C. intrakt

D. nalewkę

Nalewka to ekstrakt roślinny uzyskiwany poprzez macerację surowca roślinnego w roztworze etanolowo-wodnym. Proces ten najczęściej odbywa się w temperaturze pokojowej, co pozwala na zachowanie cennych składników aktywnych roślin. Dzięki zastosowaniu etanolu, który działa jako rozpuszczalnik, nalewki cechują się dużą efektywnością w ekstrakcji związków bioaktywnych, takich jak flawonoidy, alkaloidy czy olejki eteryczne. Praktyczne zastosowanie nalewek jest szerokie – są one wykorzystywane w medycynie naturalnej, kosmetykach oraz jako składniki różnorodnych preparatów zdrowotnych. Zgodnie z wytycznymi farmakopei, nalewki mogą być stosowane jako środki wspomagające w leczeniu wielu dolegliwości, co czyni je popularnym wyborem w fitoterapii. Warto pamiętać, aby nalewki przygotowywać zgodnie z określonymi proporcjami, co zapewnia ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania.

Pytanie 16

Do pochodnych fenylopirazolonu o właściwościach przeciwgorączkowych i przeciwbólowych zalicza się

A. metamizol sodowy

B. ibuprofen

C. metindol

D. kwas mefenamowy

Metamizol sodowy, znany również jako dipyrone, jest lekiem z grupy pochodnych fenylopirazolonu, który wykazuje silne działanie przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe. Jego mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy prostaglandyn, które są odpowiedzialne za wywoływanie stanów zapalnych i bólów. Metamizol jest szczególnie ceniony w medycynie ze względu na swoją skuteczność w łagodzeniu bólu o różnym pochodzeniu, w tym bólu pooperacyjnego, oraz w obniżaniu gorączki, zwłaszcza w przypadkach, gdy inne leki są nieefektywne lub kontraindykowane. W praktyce klinicznej metamizol stosuje się także u pacjentów, którzy nie tolerują niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) z powodu działań niepożądanych. Jego zastosowanie przypisuje się także efektywności w stanach nagłych, co czyni go istotnym elementem terapii w szpitalach. Dodatkowo, metamizol wykazuje wyjątkowo korzystny profil bezpieczeństwa, co czyni go odpowiednim wyborem w terapii pacjentów w różnym wieku. Używanie tego leku powinno być jednak zawsze zgodne z zaleceniami lekarza, aby zapewnić maksymalne korzyści terapeutyczne przy minimalizacji ryzyka działań niepożądanych.

Pytanie 17

Jakie jest podłoże maści kamforowej (Camphorae unguentum) według FP X?

A. Vaselinum flavum

B. Unguentum album

C. Unguentum hydrophylicum

D. Vaselinum hydrophylicum

Vaselinum hydrophylicum jest właściwym podłożem dla maści kamforowej (Camphorae unguentum) zgodnie z Farmakopeą Polską (FP X). To podłoże charakteryzuje się zdolnością do rozpuszczania substancji czynnych takich jak kamfora, co umożliwia ich skuteczne wchłanianie przez skórę. Vaselinum hydrophylicum jest stosowane w preparatach farmaceutycznych ze względu na swoje właściwości emolientowe oraz zdolność do nawilżania i ochrony skóry. Dzięki temu, preparaty oparte na tym podłożu nie tylko wspomagają transport substancji czynnych, ale także przyczyniają się do poprawy kondycji naskórka. Dodatkowo, podłoże to jest zgodne z dobrymi praktykami produkcyjnymi, co zapewnia wysoką jakość i stabilność gotowych produktów. Przykładem zastosowania maści kamforowej w praktyce jest łagodzenie bólów mięśniowych oraz stawowych, gdzie kamfora działa rozgrzewająco i przeciwbólowo, a odpowiednie podłoże ułatwia jej działanie."

Pytanie 18

Czas realizacji recepty na antybiotyki w formie preparatów do stosowania wewnętrznego oraz parenteralnego, licząc od daty jej wystawienia lub daty realizacji umieszczonej na recepcie, nie może być dłuższy niż

A. 365 dni

B. 7 dni

C. 30 dni

D. 120 dni

Termin realizacji recepty na antybiotyki w postaci preparatów do stosowania wewnętrznego i parenteralnego wynosi 7 dni od daty jej wystawienia lub naniesionej na recepcie daty realizacji. Przepisy te są zgodne z ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz rozporządzeniami w sprawie recept, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów oraz skuteczności terapii. Krótki czas realizacji recepty na antybiotyki jest uzasadniony ich specyfiką, ponieważ są to leki, które stosuje się w leczeniu infekcji bakteryjnych, a ich skuteczność jest kluczowa w kontekście zmniejszenia ryzyka rozwoju oporności bakterii na antybiotyki. Przykładem zastosowania tej zasady jest sytuacja, kiedy pacjent zdiagnozowany z infekcją bakteryjną otrzymuje receptę na antybiotyk; ważne jest, aby zrealizował ją jak najszybciej, by rozpocząć terapię i ograniczyć ryzyko powikłań. Pracownicy ochrony zdrowia powinni być dobrze poinformowani o tych zasadach, aby skutecznie doradzać pacjentom w kwestii realizacji recept.

Pytanie 19

Który z ekstraktów ma do 5% zawartości wody, cechuje się higroskopijnością i pokazuje względną stabilność składników?

A. Płynny standaryzowany

B. Suchy

C. Gęsty

D. Płynny kwantyfikowany

Suchy wyciąg, z zawartością wody do 5%, jest istotnym składnikiem wielu procesów technologicznych i przemysłowych. Jego higroskopijność oznacza, że ma zdolność do absorbowania wilgoci z otoczenia, co wpływa na stabilność i trwałość składników aktywnych. Przykładem zastosowania suchego wyciągu może być produkcja suplementów diety, gdzie istotne jest zachowanie wysokiej koncentracji substancji czynnych oraz ich trwałości. W przemyśle farmaceutycznym, suche wyciągi są często wykorzystywane w formulacjach leków, gdzie ich właściwości pozwalają na precyzyjne dozowanie oraz długoterminową stabilność. Zgodnie z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), kontrola wilgotności i właściwości fizycznych surowców jest kluczowa dla zapewnienia jakości końcowego produktu. Suchy wyciąg, ze względu na swoją niską zawartość wody, minimalizuje ryzyko rozwoju mikroorganizmów, co jest szczególnie istotne w kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego użytkowników.

Pytanie 20

Jakie urządzenie pozwala na uzyskanie zarówno stałych, jak i ciekłych form leku?

A. moździerz z pistlem

B. macerator

C. infuzorka

D. perkolator

Moździerz z pistlem jest narzędziem niezbędnym w farmacji i medycynie, które umożliwia zarówno przygotowanie postaci stałych, jak i płynnych leków. Użycie moździerza pozwala na skuteczne rozdrabnianie i mieszanie składników, co jest kluczowe w procesie farmaceutycznym. Przykładowo, w przypadku leków stałych, można go używać do mielnia tabletek na proszek, co ułatwia ich dalsze stosowanie, na przykład w postaci zawiesin. Dodatkowo, moździerz z pistlem jest niezastąpiony przy przygotowywaniu past, maści czy emulsji, w których składniki muszą być dokładnie wymieszane, aby uzyskać jednorodną konsystencję. W praktyce, stosowanie moździerza powinno odbywać się zgodnie z zasadami dobrej praktyki wytwarzania (GMP), co zapewnia wysoką jakość i bezpieczeństwo przygotowywanych leków. Warto również zaznaczyć, że moździerze mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak ceramika, szkło czy tworzywa sztuczne, co wpływa na ich zastosowanie w zależności od rodzaju substancji, z jakimi pracujemy.

Pytanie 21

Aby zweryfikować tożsamość liścia mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium) przy użyciu chromatografii cienkowarstwowej, na płytkę pokrytą żelem krzemionkowym powinniśmy umieścić obok badanej próbki, próbkę odniesienia, która zawiera

A. mentol

B. katechiny

C. salicynę

D. aukubinę

Mentol jest jednym z głównych składników chemicznych mięty pieprzowej (Mentha piperita) i stanowi kluczowy wskaźnik tożsamości tej rośliny w analizach chromatograficznych. W chromatografii cienkowarstwowej (TLC) użycie mentolu jako próbki porównawczej pozwala na efektywne porównanie z próbą badaną, ponieważ obecność mentolu jest typowa dla ekstraktów z mięty pieprzowej. Taka metoda analizy jest zgodna z dobrą praktyką laboratoryjną, gdzie porównanie z substancją wzorcową umożliwia dokładną identyfikację. Przykładowe zastosowania obejmują analizę jakościową i ilościową w przemyśle farmaceutycznym oraz kosmetycznym, gdzie identyfikacja składników aktywnych jest niezbędna do zapewnienia zgodności produktów z normami jakości. Dodatkowo, mentol wykazuje właściwości terapeutyczne, co sprawia, że jego analiza jest istotna zarówno z perspektywy naukowej, jak i przemysłowej.

Pytanie 22

Zgodnie z Farmakopeą Polską VIII, gdy dawki maksymalne substancji z grupy A, B lub N dla osoby dorosłej zostaną przekroczone, farmaceuta wprowadza korektę do

A. do 3/4 wartości maksymalnej dawki

B. najwyższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej

C. najniższej wartości dawki zazwyczaj stosowanej

D. do wartości dawki maksymalnej wskazanej w FP

Odpowiedź "do wartości dawki maksymalnej podanej w FP" jest prawidłowa, ponieważ Farmakopea Polska VIII precyzuje, że w przypadku przekroczenia maksymalnych dawek substancji z wykazu A, B lub N dla osoby dorosłej, farmaceuta ma obowiązek dostosować dawkowanie do wartości maksymalnej określonej w dokumentacji. W praktyce oznacza to, że farmaceuta powinien zawsze odnosić się do aktualnych wytycznych i regulacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów. Na przykład, w przypadku pacjenta przyjmującego leki przeciwbólowe, które przekraczają dawki maksymalne, farmaceuta powinien zrewidować schemat dawkowania, aby nie tylko spełnić wymagania prawne, ale także zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Taka praktyka jest zgodna z zasadami farmakoterapii i zapewnia skuteczność leczenia, jednocześnie dbając o bezpieczeństwo pacjenta. Zawsze warto konsultować się z dokumentacją farmaceutyczną oraz regulacjami prawnymi, które określają maksymalne dawki dla różnych substancji czynnych, co jest fundamentalne dla odpowiedzialnego wykonywania zawodu farmaceuty.

Pytanie 23

Aby poprawić niezgodność w leku recepturowym o wskazanym składzie, należy

Rp.
Codeini phosphatis                             0,6
Kalii iodidi                                  10,0
Aquae purificatae                       ad   100,0
M.f.sol.

A. zastosować rozdzielenie składników na dwa leki recepturowe: potasu jodek w postaci roztworu, kodeiny fosforan w postaci proszków dzielonych.

B. zamienić wodę na 2% Sol. Methylcellulosi.

C. dołączyć do opakowania leku recepturowego z osadem etykietę "przed użyciem zmieszać".

D. zamienić potasu j odek na j od.

Odpowiedź wskazująca na zastosowanie rozdzielenia składników na dwa leki recepturowe jest poprawna, ponieważ w przypadku interakcji między jodkiem potasu a fosforanem kodeiny, istnieje ryzyko wytrącenia osadu, co może negatywnie wpłynąć na skuteczność leku oraz jego bezpieczeństwo. Podczas przygotowywania leków recepturowych kluczowe jest unikanie niezgodności chemicznych, które mogą prowadzić do niepożądanych reakcji. W praktyce stosuje się tę metodę, aby zapewnić pacjentowi lepszą jakość terapii, a także zwiększyć stabilność leków. Wydanie jodku potasu w postaci roztworu oraz kodeiny fosforanu w postaci proszków dzielonych jest zgodne z zasadami farmakoterapii, które wskazują na konieczność minimalizacji ryzyka interakcji między składnikami. Tego rodzaju podejście jest nie tylko zgodne z zasadami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), ale także zapewnia optymalizację skuteczności terapeutycznej.

Pytanie 24

Jakie interakcje występują w fazie farmaceutycznej?

A. paracetamol oraz ibuprofen

B. fenobarbital z alkoholem etylowym

C. furosemid z kwasem acetylosalicylowym

D. węgiel aktywny oraz wyciąg suchy z liści pokrzyku

Interakcja w fazie farmaceutycznej ma miejsce między węglem aktywnym a wyciągiem z liści pokrzyku. Węgiel aktywny super dobrze adsorbuje różne substancje chemiczne, co sprawia, że jest mega przydatny przy leczeniu zatruć. Jak go połączysz z wyciągiem z liści pokrzyku, to może on usunąć toksyczne substancje lub leki, które dla pacjenta mogą być groźne. No i ten wyciąg ma alkaloidy, które mogą wpływać na metabolizm innych rzeczy, więc ich wspólne stosowanie musi być przemyślane. W praktyce klinicznej trzeba to ogarnąć, bo bezpieczeństwo pacjenta i skuteczność terapii są kluczowe. Z tego, co się orientuję, lekarze i farmaceuci powinni być na bieżąco z informacjami o interakcjach leków, żeby unikać niebezpiecznych kombinacji, jak mówi WHO.

Pytanie 25

Osoba wydająca lek receptorowy z apteki przeprowadza

A. kontrolę wizualną leku

B. analizę ilościową składników leku

C. kontrolę uwalniania substancji leczniczej

D. analizę jakościową składników leku

Kontrola wizualna leku jest kluczowym etapem w procesie jego wydawania z apteki, który pozwala na ocenę jego wyglądu, stanu opakowania oraz oznaczeń. W praktyce farmaceutycznej, farmaceuta dokonuje oceny, czy lek spełnia standardy jakości związane z estetyką, co może obejmować sprawdzenie, czy nie występują zmiany koloru, uszkodzenia opakowania czy zanieczyszczenia. Zgodnie z zapisami regulacyjnymi, farmaceuci są zobowiązani do stosowania się do wytycznych dotyczących kontroli jakości leków, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest sytuacja, w której farmaceuta zauważy, że lek ma inny kolor niż ten, który jest widoczny na etykiecie – może to sugerować problem z jakością lub niewłaściwe przechowywanie leku. Tego rodzaju kontrola jest również często dokumentowana w procedurach wewnętrznych apteki, co sprzyja zachowaniu wysokich standardów jakości.

Pytanie 26

Która substancja aktywna wchodzi w skład maści Detreomycyna 1%?

A. Neomycinum

B. Erythromycinum

C. Chloramphenicolum

D. Nystatinum

Chloramfenikol, czyli chloramfenikolum, to substancja, która ma naprawdę sporo zastosowań w walce z infekcjami bakteryjnymi. Działa tak, że blokuje syntezę białek w komórkach bakterii, przez co te umierają. Maść Detreomycyna 1% jest głównie stosowana w dermatologii, np. w leczeniu różnych zakażeń skórnych, jak ropnie czy zapalenie mieszków włosowych. Fajnie, że chloramfenikol ma szerokie spektrum działania – działa zarówno na bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne, a nawet na niektóre mykoplazmy. Jednak w praktyce klinicznej trzeba być ostrożnym z jego stosowaniem, bo może prowadzić do działań ubocznych, jak supresja szpiku kostnego. Ale w odpowiednich sytuacjach i pod kontrolą lekarza, naprawdę potrafi zdziałać cuda. Pamiętaj, że według wytycznych dotyczących antybiotyków, najlepiej unikać jego nadużywania, zwłaszcza w profilaktyce – to jest zgodne z zasadami racjonalnej farmakoterapii.

Pytanie 27

Numer serii znajdujący się na opakowaniu preparatu medycznego

A. jest równy dacie przydatności leku

B. przekazuje informacje na temat przechowywania leku

C. oznacza konkretna, jednorodną partię preparatu medycznego

D. podaje zakodowaną cenę leku

Numer serii, znany również jako numer partii, jest kluczowym elementem identyfikacyjnym w produkcji i dystrybucji produktów leczniczych. Oznacza on, że produkty o tym samym numerze serii pochodzą z tej samej partii produkcyjnej, co pozwala na ich identyfikację oraz śledzenie w przypadku problemów jakościowych lub bezpieczeństwa. Przykładowo, jeżeli pojawią się doniesienia o wadliwym produkcie, producenci i organy regulacyjne mogą szybko zidentyfikować i wycofać z rynku pełne partie produktów, które mogą być zagrożone. W praktyce, numery serii są również istotne w kontekście monitorowania skuteczności leczenia i raportowania działań niepożądanych. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz lokalnymi regulacjami, każda jednostka produktu leczniczego musi być właściwie oznakowana, co umożliwia zachowanie pełnej przejrzystości na każdym etapie cyklu życia leku, od produkcji po jego stosowanie przez pacjentów.

Pytanie 28

Co oznacza skrót "IU" w kontekście wartości liczbowej?

A. współczynnik korelacji

B. jednostkę międzynarodową

C. wariancję

D. średnią ważoną

Określenie "IU" oznacza jednostkę międzynarodową, co jest standardem stosowanym w medycynie oraz farmacji do wyrażania aktywności biologicznej substancji. IU jest miarą, która pozwala na porównywanie działania różnych substancji, niezależnie od ich stężenia czy masy, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu pacjentów. Na przykład, witaminy i niektóre hormony są często podawane w jednostkach międzynarodowych, co umożliwia lekarzom i farmaceutom precyzyjne dawkowanie oraz monitorowanie ich efektów. Użycie IU jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co zapewnia spójność w komunikacji medycznej na międzynarodowym poziomie. W praktyce, na przykład, witamina D jest zalecana w określonych dawkach w IU, co ułatwia pacjentom oraz specjalistom w zakresie zdrowia zrozumienie, ile danej substancji jest potrzebne, aby osiągnąć pożądany efekt terapeutyczny.

Pytanie 29

Ile gramów substancji nośnej trzeba dodać do 75,0 g maści 5,0%, aby uzyskać maść 3,0%?

A. 112,5 g

B. 50,0 g

C. 125,0 g

D. 45,0 g

Żeby obliczyć, ile gramów podłoża trzeba dodać do 75,0 g maści o stężeniu 5,0%, żeby uzyskać maść o stężeniu 3,0%, musimy skorzystać z zasady zachowania masy i równania dotyczącego stężenia. W tej maści 5,0% mamy 5 g substancji czynnej w 100 g maści, co oznacza, że w 75,0 g mamy 3,75 g substancji czynnej. Teraz, żeby uzyskać nową maść 3,0%, musimy obliczyć całkowitą masę, przy której ta sama ilość substancji czynnej (3,75 g) będzie stanowiła 3,0% całości. Możemy to zapisać takim równaniem: 3,75 g = 0,03 * (75 g + x), gdzie x to masa podłoża, które dodamy. Po rozwiązaniu tego równania wychodzi, że x = 50 g. W farmacji dobrze jest robić dokładne obliczenia, żeby mieć pewność, że substancje czynne są w odpowiednich ilościach, co jest kluczowe dla skuteczności leku.

Pytanie 30

Oblicz procentowy udział substancji czynnej w próbce roślinnej, gdy w odważce 0,5000 g wykryto 2,5 mg tej substancji.

A. 0,25%

B. 0,05%

C. 0,50%

D. 0,15%

Aby obliczyć procentową zawartość substancji czynnej w materiale roślinnym, należy zastosować wzór na procenty, który definiuje, że procent to stosunek części do całości pomnożony przez 100. W tym przypadku, mamy 2,5 mg substancji czynnej w 0,5000 g materiału roślinnego. Najpierw przekształcamy masę materiału z gramów na miligramy, co daje nam 500 mg. Następnie obliczamy procentową zawartość: (2,5 mg / 500 mg) * 100 = 0,50%. Zrozumienie tego procesu jest kluczowe w analizie jakości surowców roślinnych, zwłaszcza w farmacji i przy produkcji suplementów diety, gdzie precyzyjne dawkowanie substancji czynnej ma kluczowe znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa. Praktyczne zastosowanie tej wiedzy można zauważyć w kontrolach jakości surowców, które są nieodłącznym elementem procesów produkcyjnych, zgodnych z normami GMP (Good Manufacturing Practice). Właściwe obliczenia pozwalają na zapewnienie, że końcowy produkt będzie zawierał odpowiednie stężenie substancji czynnych, co jest niezbędne dla zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów.

Pytanie 31

W jakiej formie powinien zostać przygotowany wodny ekstrakt z rośliny zawierającej glikozydy nasercowe, według FP?

A. Macerationis

B. Infusum

C. Decoctum

D. Perkolationis

Infusum, czyli napar, jest właściwą postacią wodnego wyciągu z surowców roślinnych zawierających glikozydy nasercowe, ponieważ pozwala na wydobycie ich cennych właściwości w odpowiednich warunkach temperaturowych. Metoda infuzji polega na zalewaniu surowca roślinnego wrzącą wodą i pozostawieniu na określony czas, co sprzyja rozpuszczaniu związków czynnych, takich jak glikozydy. Infusum jest często stosowane w medycynie, zwłaszcza w fitoterapii, gdyż glikozydy nasercowe mają kluczowe znaczenie w leczeniu chorób serca, takich jak niewydolność serca. Przygotowanie infuzji wymaga stosowania odpowiednich proporcji surowca i wody, a także przestrzegania norm, takich jak te zawarte w Farmakopei Polskiej (FP), co gwarantuje jakość i skuteczność gotowego preparatu. Przykładowo, napar z liści naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea) jest szeroko stosowany w terapii arytmii serca, co podkreśla znaczenie infuzji w praktyce medycznej.

Pytanie 32

Przeciwwskazaniem do zastosowania substancji roślinnej takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe, jest

A. gorączka

B. zaparcie

C. ciąża

D. wysypka

Ciąża jest jednym z kluczowych przeciwwskazań do stosowania substancji roślinnej, takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe. Te związki mają działanie przeczyszczające i stymulujące perystaltykę jelit, co może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych u kobiet w ciąży. W trakcie ciąży układ hormonalny oraz fizjologia kobiety się zmieniają, co zwiększa ryzyko wystąpienia skurczów macicy oraz potencjalnych problemów z ciążą, takich jak przedwczesne porody. Dlatego stosowanie preparatów z Frangulae cortex w tym okresie powinno być unikanie. W praktyce, lekarze i farmaceuci podkreślają znaczenie świadomego podejścia do stosowania ziół oraz suplementów, szczególnie w sytuacjach, gdy pacjentki są w ciąży, aby zminimalizować ryzyko i chronić zdrowie matki oraz dziecka. Alternatywne metody łagodzenia zaparć w ciąży mogą obejmować dietę bogatą w błonnik oraz odpowiednią ilość płynów, co powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.

Pytanie 33

Podczas przygotowania leku w postaci zawiesiny, co powinno być wykonane w celu uzyskania jednorodności?

A. Dodanie substancji zagęszczającej

B. Podgrzanie do wysokiej temperatury, np. 100°C

C. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem

D. Przechowywanie w niskiej temperaturze, np. w zamrażarce

Jednorodność zawiesiny jest kluczowym parametrem podczas jej stosowania, ponieważ wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo leku. Dokładne wymieszanie przed każdym użyciem to standardowa praktyka przy przygotowywaniu i stosowaniu zawiesin. Zawiesiny to układy, w których substancje stałe są rozproszone w cieczy, lecz nie rozpuszczają się w niej w sposób trwały. Z tego powodu, z czasem, cząstki stałe mogą opadać na dno naczynia, co prowadzi do nierównomiernego rozmieszczenia substancji czynnej w całej objętości. Dlatego konieczność dokładnego wymieszania przed użyciem jest uznawana za standardową procedurę zapewniającą, że każda dawka leku zawiera odpowiednią ilość substancji czynnej. W praktyce farmaceutycznej ważne jest, aby pacjenci byli odpowiednio poinformowani o tej czynności, co może być zapewnione przez aptekarzy lub informacje na etykiecie produktu. Właściwe wymieszanie zapewnia, że lek działa zgodnie z założeniami terapeutycznymi, co jest niezbędne dla bezpieczeństwa pacjenta i skuteczności leczenia. Tego typu procedury są zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi i standardami branżowymi.

Pytanie 34

Jakie zastosowanie mają pochodne celulozy w recepturze farmaceutycznej?

A. przeciwutleniacze

B. środki do konserwacji

C. substancje zwiększające gęstość

D. substancje poprawiające aromat

Pochodne celulozy, takie jak metyloceluloza czy karboksymetyloceluloza, są szeroko stosowane w recepturze aptecznej jako substancje zwiększające lepkość. Ich właściwości reologiczne sprawiają, że są one doskonałymi zagęszczaczami, które poprawiają konsystencję roztworów oraz emulsji. W praktyce, dzięki zdolności do tworzenia gęstych i stabilnych układów, znajdują zastosowanie w preparatach takich jak maści, żele oraz syropy. Użycie tych substancji pozwala na kontrolowanie uwalniania substancji czynnych oraz zapewnia lepsze wchłanianie przez organizm. Pochodne celulozy są również zgodne z dyrektywami dotyczącymi bezpieczeństwa i jakości produktów farmaceutycznych, co czyni je preferowanym wyborem w procesie formułowania leków. Ponadto, ich neutralny smak i zapach sprawiają, że są one idealne do zastosowań w preparatach doustnych. Warto zauważyć, że ich działanie zagęszczające może również wpływać na stabilność emulsji, co jest kluczowe w produkcie końcowym.

Pytanie 35

Aby zapobiec powstaniu niezgodności przy sporządzaniu leku według podanej recepty należy

Rp.
Phenobarbitali natrici                 0,4
Papaverini hydrochloridi               0,8
Aquae                             ad 100,0
M.f.sol.
D.S. 3 x dziennie łyżkę deserową

A. zwiększyć ilość wody.

B. wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków.

C. wprowadzić potrzebną ilość etanolu.

D. zastosować odpowiednią kolejność łączenia składników.

Odpowiedź "wydać chlorowodorek papaweryny w postaci proszków" jest prawidłowa, ponieważ w recepturze znajduje się fenobarbital sodowy, który jest związkiem alkalicznym. Wprowadzenie chlorowodorek papaweryny w formie proszków pozwala na uniknięcie reakcji chemicznych, które mogą prowadzić do wytrącenia trudno rozpuszczalnej zasady. W farmacji niezwykle ważne jest, aby wszystkie składniki leku były dokładnie dobrane, a ich interakcje zminimalizowane. Zgodnie z dobrymi praktykami, takie jak Farmakopea Polska, zaleca się staranność w łączeniu substancji czynnych i ich nośników. W praktyce, stosowanie proszków chlorowodorek papaweryny, a nie jego rozpuszczalnych form, zmniejsza ryzyko niezgodności farmaceutycznej, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i skuteczności leku. Przykładowo, w przypadku leków zawierających zarówno substancje zasadowe, jak i kwasowe, należy unikać ich jednoczesnego stosowania w formach, które mogą reagować, co jest dokładnie opisane w literaturze przedmiotu.

Pytanie 36

Wiskozymetr służy do określania

A. odporności tabletek na ścieranie

B. wytrzymałości mechanicznej nici chirurgicznych

C. gęstości substancji stałych

D. lepkości cieczy

Wiskozymetr jest urządzeniem wykorzystywanym do pomiaru lepkości cieczy, co jest kluczowe w wielu branżach, takich jak przemysł chemiczny, farmaceutyczny czy spożywczy. Lepkość to miara oporu cieczy na przepływ, co ma istotne znaczenie w procesach technologicznych, gdzie kontrola właściwości reologicznych substancji jest niezbędna dla zapewnienia jakości i efektywności produkcji. Przykładowo, w przemyśle farmaceutycznym określenie lepkości syropów jest istotne dla ich formulacji, aby zapewnić odpowiednie dawkowanie oraz stabilność produktów. Standardy ISO i ASTM dostarczają wytycznych dotyczących pomiarów lepkości, co pomaga w uzyskaniu spójnych i wiarygodnych wyników. Warto również zauważyć, że wiskozymetry mogą przyjmować różne formy, od klasycznych wiskozymetrów kapilarnych po nowoczesne wiskozymetry rotacyjne, które oferują większą precyzję i łatwość użycia. Zrozumienie pomiaru lepkości jest zatem kluczowe dla inżynierów i technologów w wielu dziedzinach, ponieważ wpływa na jakość końcowego produktu oraz efektywność procesów produkcyjnych.

Pytanie 37

Opis podłoża: "Biała, przezroczysta, tłusta, delikatna, elastyczna substancja, będąca mieszaniną oczyszczonych i wybielonych półstałych węglowodorów, praktycznie nierozpuszczalna w wodzie oraz glicerolu, a bardzo łatwo rozpuszczalna w eterze etylowym i chloroformie", odnosi się do

A. Vaselinum flavum

B. Vaselinum album

C. Lanolinum anhydricum

D. Paraffinum liquidum

Wybór innych odpowiedzi, takich jak lanolinum anhydricum, vaselinum flavum czy paraffinum liquidum, jest nieprawidłowy z różnych przyczyn. Lanolinum anhydricum to anhydryczna forma lanoliny, która jest emolientem pochodzenia zwierzęcego, uzyskiwanym z wełny owczej. Charakteryzuje się zupełnie innymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi niż wazelina biała, w tym lepszą zdolnością do zatrzymywania wilgoci, co czyni ją bardziej odpowiednią do zastosowań w produktach nawilżających. Vaselinum flavum, znane jako żółta wazelina, zawiera więcej zanieczyszczeń i jest mniej oczyszczona niż wazelina biała. Jej zastosowanie jest ograniczone w kosmetykach, ponieważ może transmitować więcej zanieczyszczeń. Z kolei paraffinum liquidum to olej mineralny, który, mimo że jest tłusty i ma właściwości emolientowe, nie jest półstały i różni się od struktury wazeliny. Wybór niewłaściwej substancji może prowadzić do nieefektywności produktu, a także do niekorzystnych reakcji skórnych, dlatego istotne jest, aby znać różnice i zastosowania tych substancji w praktyce. Wiedza na ten temat jest kluczowa w kontekście bezpieczeństwa i skuteczności produktów kosmetycznych i farmaceutycznych.

Pytanie 38

Z uwagi na zagrożenie dla płodu, dla kobiety w ciąży zatrudnionej w aptece najbardziej ryzykowne jest przygotowywanie leków zawierających

A. detreomycynę

B. nystatynę

C. kwas askorbowy

D. kwas borowy

Detreomycyna, jako antybiotyk z grupy tetracyklin, ma potencjalnie szkodliwy wpływ na rozwijający się płód, zwłaszcza w okresie organogenezy, co czyni ją szczególnie niebezpieczną dla kobiet w ciąży. Tetracykliny mogą prowadzić do uszkodzenia zębów oraz kości płodu, a także do zahamowania wzrostu. Dlatego w praktykach aptecznych i medycznych rekomenduje się unikanie stosowania detreomycyny u ciężarnych pacjentek. W przypadku pracy w aptece, farmaceuci muszą być świadomi, jakie leki mogą być niebezpieczne dla kobiet w ciąży i informować o tym pacjentki, a także dostosować zalecenia do ich potrzeb. Przykłady zastosowania tej wiedzy obejmują odpowiednie doradztwo pacjentom oraz wybór alternatywnych leków, które są bezpieczniejsze. Standardy dobrej praktyki w farmacji nakładają obowiązek dostosowania terapii do stanu zdrowia pacjentki, co w przypadku kobiet w ciąży ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jej i rozwijającego się płodu.

Pytanie 39

Podczas terapii wirusowych infekcji u dzieci istnieje możliwość wystąpienia zespołu Reye'a. W związku z tym, u dzieci nie powinno się stosować preparatów zawierających

A. paracetamol

B. kwas askorbinowy

C. ibuprofen

D. kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy, znany również jako aspiryna, jest lekiem, który nie powinien być stosowany u dzieci w przypadku leczenia infekcji wirusowych z powodu ryzyka wystąpienia zespołu Reye'a. Zespół Reye'a to rzadkie, ale poważne schorzenie, które może prowadzić do uszkodzenia wątroby i mózgu. Badania wykazały, że stosowanie kwasu acetylosalicylowego w czasie wirusowych infekcji, takich jak grypa czy ospa wietrzna, jest związane z wyższym ryzykiem rozwoju tego zespołu. Dlatego aktualne wytyczne medyczne zalecają unikanie stosowania tego leku u dzieci i młodzieży. Zamiast tego, w celu łagodzenia bólu i gorączki, bezpieczniejszymi alternatywami są paracetamol oraz ibuprofen, które nie niosą ze sobą takiego ryzyka. W praktyce, lekarze i farmaceuci podkreślają znaczenie edukacji rodziców w zakresie bezpiecznych metod leczenia u dzieci, aby uniknąć potencjalnych powikłań zdrowotnych.

Pytanie 40

Koszt produkcji leku recepturowego zawierającego antybiotyk (tzw. taksa laborum), zgodnie z aktualnymi regulacjami, jest uzależniony od

A. użytych opakowań.

B. ilości przygotowywanego leku.

C. wartości zastosowanych surowców farmaceutycznych.

D. tego, czy lek został wytworzony w warunkach aseptycznych.

Koszt wykonania leku recepturowego zawierającego antybiotyk, zwany taksą laborum, jest ściśle związany z warunkami, w jakich lek jest sporządzany, w tym z wymaganiami aseptycznymi. Sporządzanie leków w warunkach aseptycznych jest kluczowe dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i skuteczności. Aseptyka to proces, który ma na celu eliminację lub minimalizację ryzyka kontaminacji mikrobiologicznej, co jest szczególnie ważne w przypadku antybiotyków, które są stosowane w leczeniu infekcji. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie roztworów do infuzji, które muszą być sporządzane w sterylnych warunkach, aby zapobiec wprowadzeniu patogenów do organizmu pacjenta. W praktyce farmaceutycznej, wdrażanie procedur aseptycznych zgodnie z wytycznymi Dobrych Praktyk Wytwarzania (GMP) jest kluczowe dla zapewnienia jakości produktów leczniczych. Ważne jest, aby farmaceuci i technicy farmaceutyczni mieli świadomość, że koszty związane z procedurą aseptyczną mogą obejmować dodatkowe środki ochrony, szkolenia oraz odpowiednią infrastrukturę, co w rezultacie wpływa na całkowity koszt taksy laborum.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej