Wyniki egzaminu

Informacje o egzaminie:
  • Zawód: Technik farmaceutyczny
  • Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
  • Data rozpoczęcia: 20 grudnia 2025 07:35
  • Data zakończenia: 20 grudnia 2025 07:51

Egzamin zdany!

Wynik: 34/40 punktów (85,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!
Szczegółowe wyniki:
Pytanie 1

Do zbierania substancji ze ścianek naczynia w trakcie przygotowywania stosuje się kartę celuloidową?

A. past i proszków
B. maści i mieszanek
C. czopków i nalewek
D. zawiesin i roztworów
Karta celuloidowa jest narzędziem wykorzystywanym w farmacji i laboratoriach chemicznych do precyzyjnego zbierania substancji ze ścianek naczynia, co jest kluczowe podczas sporządzania past i proszków. Praktyczna aplikacja karty polega na minimalizacji strat materiałowych oraz zapewnieniu dokładności w procesie ważeń i pomiarów. Przygotowując pasty, które często mają konsystencję stałą lub półstałą, istotne jest, aby nie tracić surowców podczas transferu do pojemników. Karta celuloidowa, dzięki swojej elastyczności i gładkiej powierzchni, umożliwia skuteczne zbieranie pozostałości, co jest zgodne z dobrą praktyką wytwarzania (GMP). W kontekście proszków, precyzyjne przenoszenie materiału jest niezbędne do uzyskania jednorodnych mieszanek, co przekłada się na stabilność i skuteczność finalnych produktów. Dodatkowo, znajomość technik zbierania substancji przy użyciu karty celuloidowej wpisuje się w szerszą wiedzę na temat manipulacji materiałami w laboratoriach, co jest kluczowe dla profesjonalistów w dziedzinie farmacji i chemii.

Pytanie 2

Jakie roślinne substancje mogą być wykorzystane do pobudzenia apetytu?

A. Glikozydy antrachinonowe, takie jak z kory kruszyny
B. Garbniki obecne m. in. w liściach borówki brusznicy
C. Gorycze występujące m.in. w zielu piołunu
D. Olej rycynowy pozyskiwany z nasion rącznika
Gorycze, takie jak te z piołunu, naprawdę mają sporo do powiedzenia, jeśli chodzi o poprawę apetytu. Działają na nasze kubki smakowe, co z kolei angażuje cały układ pokarmowy i sprawia, że zaczynamy odczuwać głód. Często używa się ich w postaci naparów czy ekstraktów – to takie tradycyjne podejście do ziołolecznictwa. W sumie, badania pokazują, że gorycze mogą być naprawdę pomocne dla osób, które mają problemy z jedzeniem, na przykład pacjentów onkologicznych. Fajnie też, że można je wykorzystać w kuchni jako przyprawę, bo dodają smaku potrawom. Ale pamiętaj, umiar to klucz! Za dużo goryczy może skończyć się nieprzyjemnościami żołądkowymi. I, co ważne, zawsze dobrze jest porozmawiać z lekarzem lub farmaceutą przed zażyciem jakichkolwiek ziół, zwłaszcza jeśli masz jakieś przewlekłe choroby czy bierzesz inne leki.

Pytanie 3

Maść do oczu przygotowaną w aptece należy przechowywać w

A. buteleczce z aplikatorem
B. szklanym pojemniku
C. plastikowym pudełku
D. specjalnej tubie z aplikatorem
Wybór niewłaściwego opakowania dla maści do oczu może prowadzić do licznych problemów związanych z bezpieczeństwem i skutecznością stosowanego leku. Opakowanie szklane, mimo że może wydawać się estetyczne i higieniczne, jest nietypowe w przypadku maści do oczu, ponieważ jego kruchość stwarza ryzyko uszkodzenia, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak zanieczyszczenie preparatu. Pudełka z tworzywa sztucznego nie oferują odpowiedniej ochrony przed czynnikami zewnętrznymi oraz mogą nie spełniać wymogów dotyczących ochrony substancji aktywnych przed utlenieniem czy wilgocią. Butelki z aplikatorem, chociaż mogą wydawać się funkcjonalne, w kontekście maści do oczu nie zapewniają wystarczającego zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem i nie pozwalają na precyzyjne dozowanie, co jest kluczowe w przypadku leczenia schorzeń oczu. Właściwe opakowanie ma wpływ na stabilność preparatu oraz jego farmakologiczną skuteczność. Błędem jest również myślenie, że jakiekolwiek opakowanie, które wydaje się odpowiednie, może być zamiennikiem dla dedykowanego rozwiązania, co często prowadzi do niewłaściwego stosowania i potencjalnych powikłań zdrowotnych. Dlatego tak ważne jest, aby stosować się do powszechnie uznawanych standardów pakowania produktów farmaceutycznych, które mają na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa i skuteczności terapii.

Pytanie 4

Czym jest walsartan?

A. inhibitorem konwertazy angiotensyny
B. antagonistą receptorów histaminowych H1
C. inhibitorem monoaminooksydazy
D. antagonistą receptora angiotensyny II
Wybór odpowiedzi dotyczącej inhibitora monoaminooksydazy, antagonistów receptorów histaminowych H1 lub inhibitora konwertazy angiotensyny wskazuje na pewne nieporozumienia w zakresie farmakologii i mechanizmów działania leków. Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) to klasa leków stosowanych głównie w leczeniu depresji. Działają one poprzez hamowanie enzymu monoaminooksydazy, który rozkłada neurotransmitery, takie jak serotonina i norepinefryna, co prowadzi do ich zwiększonego stężenia w synapsach. Nie mają one jednak bezpośredniego wpływu na układ renina-angiotensyna, który jest kluczowy w regulacji ciśnienia krwi. Z kolei antagoniści receptorów histaminowych H1 są stosowani w leczeniu alergii, blokując receptor H1 dla histaminy, ale również nie mają związku z regulacją ciśnienia krwi. Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) to inna grupa leków stosowanych w terapii nadciśnienia, które blokują enzym konwertujący angiotensynę I do angiotensyny II, co zbliża je do działania walsartanu, ale różnią się mechanizmem działania. Wybierając niewłaściwą odpowiedź, można wykazać brak znajomości podstawowych mechanizmów farmakologicznych i wskazania do stosowania tych leków, co jest kluczowe w skutecznym leczeniu nadciśnienia i chorób układu sercowo-naczyniowego.

Pytanie 5

Substancją o działaniu przeciwgrzybiczym jest

A. klindamycyna
B. terbinafina
C. bacytracyna
D. wankomycyna
Terbinafina jest lekiem przeciwgrzybiczym, który należy do grupy allyloamin. Działa poprzez hamowanie enzymu skwalenu epoksydazy, co prowadzi do zaburzeń biosyntezy ergosterolu, istotnego składnika błon komórkowych grzybów. W rezultacie następuje śmierć komórek grzybiczych. Ten mechanizm działania sprawia, że terbinafina jest szczególnie skuteczna w leczeniu grzybic skóry, paznokci oraz w przypadku drożdży, takich jak Candida. W praktyce, terbinafina jest najczęściej stosowana w dermatologii i mykologii, gdzie wykorzystuje się ją do leczenia onychomikozy (grzybicy paznokci) oraz tinea pedis (grzybicy stóp), co jest zgodne z aktualnymi standardami terapii. Ponadto, jej właściwości farmakokinetyczne, takie jak dobra biodostępność i długi czas półtrwania, czynią ją lepszym wyborem w porównaniu do innych leków przeciwgrzybiczych. Na przykład, w przypadku onychomikozy, leczenie terbinafiną może prowadzić do szybkiej poprawy i jest preferowane w protokołach terapeutycznych.

Pytanie 6

Dlaczego działanie cytostatyczne merkaptopuryny można przypisać jej właściwościom?

A. antybiotykiem przeciwnowotworowym
B. antymetabolitem zasad purynowych
C. środkiem alkilującym
D. antymetabolitem kwasu foliowego
Wybór antymetabolitu kwasu foliowego jako odpowiedzi jest błędny, ponieważ kwas foliowy jest niezbędny dla syntezy puryn, ale merkaptopuryna nie jest jego antymetabolitem. Kwas foliowy odgrywa kluczową rolę w procesie biosyntezy nukleotydów, a leki, które działają jako antymetabolity kwasu foliowego, takie jak metotreksat, blokują ten proces, co jest zupełnie inną strategią terapeutyczną. Z drugiej strony, określenie merkaptopuryny jako środka alkilującego jest również mylące. Leki alkilujące działają poprzez wprowadzenie grup alkilowych do DNA, co prowadzi do uszkodzeń i śmierci komórek, jednak merkaptopuryna nie działa w ten sposób. W kontekście leku przeciwnowotworowego, wiele osób może błędnie myśleć, że antybiotyki mogą być stosowane w onkologii, jednak większość z nich nie ma działania na komórki nowotworowe. Antybiotyki są stosowane głównie w walce z zakażeniami, a ich działanie nie jest skierowane na mechanizmy proliferacji komórek nowotworowych. Dlatego, kluczowe jest dokładne zrozumienie mechanizmów działania różnych klas leków, aby skutecznie je stosować w terapii oraz unikać błędnych założeń dotyczących ich zastosowania w leczeniu nowotworów.

Pytanie 7

Jakie krople wymagają przygotowania w warunkach aseptycznych?

A. Krople do ucha z hydrokortyzonem
B. Krople do nosa z protargolem
C. Krople do ucha z gentamycyną
D. Krople do nosa z efedryny chlorowodorkiem
Krople do ucha z gentamycyną wymagają sporządzania w warunkach aseptycznych ze względu na ich zastosowanie oraz potencjalne ryzyko infekcji. Gentamycyna jest antybiotykiem stosowanym w leczeniu zakażeń bakteryjnych, a krople do ucha są podawane bezpośrednio do ucha środkowego, co sprawia, że aseptyczność w procesie produkcji jest kluczowa. Aseptyczne warunki zapewniają, że produkt jest wolny od patogenów, co minimalizuje ryzyko wtórnych infekcji. W kontekście farmaceutycznym, stosowanie technik aseptycznych obejmuje m.in. dezynfekcję powierzchni, używanie jednorazowych narzędzi oraz stosowanie odzieży ochronnej. Dobre praktyki produkcyjne, zgodne z wytycznymi GMP (Good Manufacturing Practices), zalecają, aby wszystkie preparaty stosowane w oknach operacyjnych, w tym krople do ucha, były wytwarzane w środowisku aseptycznym, co jest niezbędne dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i skuteczności. Przykładem może być stosowanie gentamycyny w terapii otitis media, gdzie aseptyczne przygotowanie produktu jest kluczowe dla powodzenia leczenia i uniknięcia powikłań.

Pytanie 8

Wykorzystanie substancji poślizgowej podczas produkcji tabletek ma na celu

A. wydłużenie uwalniania składników aktywnych
B. osiągnięcie jednorodnej masy nasypowej
C. podniesienie dostępności farmaceutycznej substancji czynnej
D. zwiększenie dostępności biologicznej substancji czynnej
Zastosowanie substancji poślizgowej przy sporządzaniu tabletek ma kluczowe znaczenie dla uzyskania powtarzalnej masy nasypowej, co jest istotne w procesie produkcji farmaceutycznej. Powtarzalna masa nasypowa zapewnia jednorodność surowców i ich odpowiednie właściwości reologiczne, co wpływa na proces kompresji oraz końcową jakość tabletki. Przykłady substancji poślizgowych, takich jak stearynian magnezu czy krzemionka, pomagają zredukować tarcie między cząstkami proszku, co ułatwia ich przepływ podczas formowania tabletek. W zgodzie z dobrą praktyką produkcyjną, stosowanie substancji poślizgowej powinno być ściśle kontrolowane, aby zapewnić stabilność i skuteczność produktu końcowego. Zastosowanie tych substancji jest istotne nie tylko z perspektywy produkcji, ale także w kontekście spełnienia wymogów jakościowych, co jest podkreślone w wytycznych ICH oraz obowiązujących normach GMP.

Pytanie 9

Substancje czynne zawarte w lekach przeciwdepresyjnych, które blokują wychwyt zwrotny serotoniny przez neurony w mózgu, to

A. mianserynę i klonazepam
B. opipramol i paroksetynę
C. paroksetynę i sertralinę
D. amitryptylinę i imipraminę
Paroksetyna i sertralina to leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są powszechnie stosowane w leczeniu depresji oraz zaburzeń lękowych. Mechanizm ich działania polega na zwiększeniu stężenia serotoniny w synapsach poprzez blokowanie jej wychwytu zwrotnego przez neurony. Dzięki temu, leki te przyczyniają się do poprawy nastroju i redukcji objawów depresyjnych. Paroksetyna jest często stosowana w leczeniu zaburzeń lękowych, a także w terapii zespołu stresu pourazowego, natomiast sertralina jest zalecana w przypadku depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych i PTSD. W praktyce klinicznej, wybór konkretnego leku zależy od profilu pacjenta, w tym od towarzyszących schorzeń oraz potencjalnych interakcji z innymi przyjmowanymi lekami. Ważne jest, aby lekarz prowadzący monitorował skuteczność oraz ewentualne działania niepożądane, co jest zgodne z wytycznymi EBM (evidence-based medicine).

Pytanie 10

Jakie właściwości farmakologiczne posiada Frangulae cortex?

A. Wiatropędne
B. Przeczyszczające
C. Przeciwzapalne
D. Zapierające
Frangulae cortex, czyli kora kruszyny, wykazuje działanie przeczyszczające, co jest potwierdzone przez jej skład chemiczny oraz mechanizm działania. Głównymi składnikami aktywnymi są antrachinony, które stymulują perystaltykę jelit oraz zwiększają wydzielanie śluzu w jelitach. Dzięki temu, Frangulae cortex jest skutecznym środkiem w leczeniu zaparć, a jej działanie może być stosowane w formie naparów, ekstraktów czy tabletek. W praktyce, stosowanie kruszyny jako środka przeczyszczającego jest zgodne z wytycznymi fitoterapii, gdzie zioła są stosowane na podstawie ich udowodnionych właściwości. Użytkownicy powinni jednak pamiętać o zalecanej dawce oraz ewentualnych przeciwwskazaniach, takich jak ciąża czy choroby jelit, aby uniknąć niepożądanych efektów ubocznych. Dodatkowo, przy dłuższym stosowaniu może wystąpić uzależnienie od substancji przeczyszczających, co wymaga ostrożności w używaniu Frangulae cortex.

Pytanie 11

Jakie jest inne określenie Rivanolu?

A. etakrydyny mleczanu
B. benzalkoniowego chlorku
C. potasu nadmanganianu
D. chlorheksydyny diglukonianu
Etakrydyny mleczan, znany również jako Rivanolum, jest związkiem o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, szeroko stosowanym w medycynie ze względu na swoje działanie antyseptyczne. Jego zastosowanie obejmuje leczenie ran, oparzeń oraz zapobieganie zakażeniom w chirurgii. Etakrydyny mleczan działa poprzez zaburzenie funkcji błon komórkowych patogenów, co prowadzi do ich śmierci. W praktyce klinicznej, preparaty zawierające etakrydyny mleczan są często stosowane do irygacji ran oraz jako środek dezynfekujący w procedurach medycznych. Ponadto, ze względu na niską toksyczność, etakrydyny mleczan może być stosowany u pacjentów z wrażliwą skórą. W kontekście standardów branżowych, stosowanie etakrydyny mleczanu jest zgodne z zaleceniami WHO dotyczącymi higieny i aseptyki, co podkreśla jego znaczenie w praktyce medycznej.

Pytanie 12

Według obowiązujących przepisów, co należy zrobić z przeterminowanym w aptece środkiem psychotropowym z grupy IV-P?

A. sprzedać po obniżonej cenie, gdyż okres odpowiedzialności wytwórcy za lek jest dłuższy niż termin ważności
B. zgłosić do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego przed utylizacją, stosując protokół
C. poddać utylizacji wraz z innymi lekami, które straciły swoje właściwości
D. zwrócić do hurtowni, w której dokonano zakupu
Wybór opcji, która sugeruje sprzedaż przeterminowanych leków po niższej cenie, to kompletny błąd. To nie tylko niezgodne z prawem, ale też z zasadami etyki w farmacji. Sprzedawanie leków poza terminem ważności grozi zdrowiu pacjentów i łamie zasady odpowiedzialności producentów. Jak mówimy o psychotropach, które są ściśle kontrolowane, to każda pomyłka może prowadzić do naprawdę poważnych konsekwencji dla farmaceutów i instytucji. Myślenie o utylizacji ich razem z innymi lekami wydaje się praktyczne, ale to prowadzi do ryzyka złego zarządzania odpadami medycznymi, co z kolei łamie przepisy o ochronie środowiska. Zwrócenie leków do hurtowni, z której je kupiono, to nie jest standardowa praktyka i może wywołać sporo problemów prawnych. Takie podejście może doprowadzić do złego obiegu leków, a to podważa zaufanie do całego systemu farmaceutycznego. Ważne, żeby farmaceuci znali te regulacje i standardy, bo to pozwala na odpowiedzialne zarządzanie lekami na każdym etapie, od zakupu po utylizację.

Pytanie 13

W jakiej formie stosuje się metamizol sodowy?

A. jako aerozol do inhalacji, czopki
B. w insertach, kapsułkach
C. w maściach, nanokapsułkach
D. w postaci tabletek, roztworu do wstrzykiwań
Metamizol sodowy, znany również jako pyralgina, jest lekiem o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Stosuje się go w postaci tabletek oraz roztworów do wstrzykiwań, co pozwala na elastyczne dopasowanie formy podania do potrzeb pacjenta. Tabletki są najczęściej stosowane w leczeniu bólu o umiarkowanym natężeniu oraz w wysokiej gorączce, gdy inne leki nie przynoszą ulgi. Roztwór do wstrzykiwań jest z kolei używany w sytuacjach wymagających szybkiego działania leku, np. w przypadku silnego bólu lub w warunkach szpitalnych, gdzie lek podawany jest dożylnie. Dodatkowo, metamizol sodowy cechuje się stosunkowo niskim ryzykiem działań niepożądanych w porównaniu do innych leków przeciwbólowych, co czyni go bezpiecznym wyborem w wielu klinicznych przypadkach. Warto również zaznaczyć, że zgodnie z aktualnymi standardami leczenia, stosowanie metamizolu powinno być ściśle kontrolowane i ograniczone do określonych wskazań, aby uniknąć potencjalnych zagrożeń zdrowotnych.

Pytanie 14

Do określenia utraty masy w wyniku suszenia materiału roślinnego niezbędne jest zastosowanie:

A. tygli porcelanowego, wyparki próżniowej, eksykatora
B. autoklawu, tygla porcelanowego, suszarki fluidalnej
C. kolby okrągłodennej, chłodnicy zwrotnej, suszarki
D. naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej, eksykatora
Strata masy po suszeniu substancji roślinnej to naprawdę ważny krok, jeśli chodzi o analizę jakości i ilości różnych materiałów roślinnych. Dobór naczynia wagowego, suszarki laboratoryjnej i eksykatora ma sens, bo są to podstawowe urządzenia w laboratoriach chemicznych i biologicznych. Naczynie wagowe pomaga nam dokładnie zmierzyć masę przed i po suszeniu, co jest kluczowe do obliczenia straty masy. Suszarka laboratoryjna umożliwia kontrolowane suszenie, co zmniejsza ryzyko zmiany właściwości chemicznych i fizycznych próbki. Eksykator natomiast przydaje się do przechowywania osuszonych próbek w warunkach niskiej wilgotności, co zapobiega ich nawilżeniu. To wszystko jest zgodne z dobrymi praktykami labolatoryjnymi, które podkreślają znaczenie dokładności w przygotowaniu i analizie próbek. Przykładem może być analiza wilgotności w ziołach, gdzie dokładne określenie straty masy jest kluczowe dla ich jakości i skuteczności.

Pytanie 15

Jaka niezgodność może pojawić się w trakcie przygotowywania leku według podanej recepty?

Rp.
Kalii iodidi                  6,0
Papaverini hydrochloridi      0,4
Aquae                  ad   100,0
M.f.sol.
D.S. 2 x łyżkę deserową
A. Tworzenie kompleksów.
B. Wytrącanie słabych kwasów.
C. Wytrącanie słabych zasad.
D. Reakcja podwójnej wymiany.
Reakcja podwójnej wymiany, która zachodzi między jodkami a alkaloidami, jak papaweryna, może prowadzić do powstania nierozpuszczalnych soli, co jest istotnym zagadnieniem w farmacji. W przypadku połączenia Kalii iodidi z Papaverini hydrochloridi, proces ten może skutkować wytrąceniem osadu, co jest klasycznym przykładem niezgodności farmaceutycznych. W praktyce farmaceutycznej, ważne jest, aby farmaceuci i technicy przy sporządzaniu leków byli świadomi potencjalnych reakcji chemicznych, które mogą zachodzić między substancjami czynnymi. Na przykład, standardy opracowane przez European Pharmacopoeia oraz inne regulacje branżowe podkreślają znaczenie przeprowadzania analizy kompatybilności substancji czynnych przed ich połączeniem w preparacie. Właściwe zrozumienie chemicznych interakcji między składnikami może zapobiec powstawaniu niepożądanych efektów ubocznych oraz zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo leku dla pacjenta.

Pytanie 16

Jaką postać będzie mieć lek wykonany zgodnie z receptą?

Rp.
Bismuthi subnitratis2,0
Tannini albuminatis1,5
Belladonnae folii trae norm.gutt. 20
Gummi arab. mucilaginis
Sir. Simplicisaa10,0
Aquaead100,0
M.D.S.
A. Emulsji.
B. Mazidła.
C. Syropu.
D. Zawiesiny.
Odpowiedź 'zawiesina' jest prawidłowa, ponieważ recepta zawiera składniki, które są nierozpuszczalne w wodzie, takie jak bizmut (Bismuthi subnitratis) oraz tanina (Tannini albuminatis). W przypadku takich substancji, niezbędnym rozwiązaniem jest przygotowanie postaci leku w formie zawiesiny, w której cząstki aktywne są rozproszone w medium, ale nie rozpuszczone. Zastosowanie gumy arabskiej jako środka zawiesinotwórczego ma na celu stabilizację tej mieszanki, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmacji, gdzie właściwe formułowanie leków jest kluczowe dla ich skuteczności oraz bezpieczeństwa. Przykładem zastosowania tego typu leków może być zawiesina stosowana w leczeniu objawów żołądkowo-jelitowych, gdzie substancje czynne muszą być równomiernie dostarczane do organizmu, aby zminimalizować ryzyko podrażnienia błony śluzowej. Woda działa tutaj jako rozpuszczalnik, a syrop prosty jako środek słodzący i zagęszczający, co dodatkowo podnosi komfort stosowania leku. Taki sposób przygotowania leku jest wspierany przez wytyczne dotyczące formułowania postaci leków na rynku farmaceutycznym.

Pytanie 17

Pacjent zakupił w aptece Humalog 100 j./ml, roztwór insuliny lispro do wstrzykiwań. Należy go poinformować, że niewykorzystane wkłady powinny być przechowywane

A. w lodówce
B. w zamrażarce
C. w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej
D. w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej
Przechowywanie nieużywanych wkładów insuliny lispro, takich jak Humalog, w lodówce jest kluczowe dla zapewnienia ich skuteczności i stabilności. Insulina jest białkiem, które może ulegać denaturacji w wyniku nieodpowiednich warunków przechowywania, co może prowadzić do utraty jej właściwości terapeutycznych. Optymalne warunki przechowywania to temperatura od 2 do 8 stopni Celsjusza. W lodówce insulina nie tylko zachowuje swoje właściwości przez dłuższy czas, ale także minimalizuje ryzyko zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Przykładowo, pacjenci powinni unikać przechowywania insuliny w zamrażarce, ponieważ narażenie na niskie temperatury może prowadzić do krystalizacji leku i jego inaktywacji. Ponadto, zaleca się, aby pacjenci przed wstrzyknięciem insuliny pozwolili jej osiągnąć temperaturę pokojową, aby zminimalizować dyskomfort związany z wstrzyknięciem. Dobre praktyki farmaceutyczne podkreślają ważność przestrzegania zaleceń dotyczących przechowywania insuliny, aby zapewnić jej skuteczność w terapii osób z cukrzycą.

Pytanie 18

Która z wymienionych grup składa się wyłącznie z preparatów galenowych?

A. Jodyna, proszki zawierające metamizol sodu, roztwór nadmanganianu potasu
B. Płyn Burowa, maść z dermatolem, tabletki zawierające ibuprofen
C. Jodyna, płyn Burowa, syrop prawoślazowy
D. Maść tranowa, płyn Lugola, tabletki zawierające kwas acetylosalicylowy
Odpowiedź wskazująca na jodynę, płyn Burowa oraz syrop prawoślazowy jest prawidłowa, ponieważ wszystkie te preparaty są klasyfikowane jako produkty galenowe, które są użytkowane w praktyce farmaceutycznej. Preparaty galenowe to leki przygotowywane w aptekach lub laboratoriach farmaceutycznych, oparte na sztuce farmaceutycznej, zgodnie z przepisami prawa i standardami jakości. Jodyna jest stosowana jako środek dezynfekujący, pomagający w leczeniu ran oraz infekcji skórnych, a jej właściwości przeciwbakteryjne są uznawane w medycynie od wielu lat. Płyn Burowa, z kolei, jest wykorzystywany w leczeniu stanów zapalnych skóry, a jego działanie polega na zmniejszeniu obrzęku i łagodzeniu podrażnień. Syrop prawoślazowy, znany ze swoich właściwości łagodzących, jest stosowany w terapii kaszlu oraz podrażnień dróg oddechowych. Przykłady te ilustrują, jak preparaty galenowe odgrywają kluczową rolę w wspomaganiu terapii i wpływają na poprawę jakości życia pacjentów, co jest zgodne z dobrymi praktykami farmaceutycznymi oraz aktualnymi wytycznymi w dziedzinie farmacji.

Pytanie 19

Jakiej z wymienionych czynności nie przeprowadza się w trakcie przygotowywania naparu z roślin zawierających glikozydy nasercowe?

A. Odważenie surowca
B. Przecedzenie naparu
C. Zalanie surowca wrzącą wodą i podgrzewanie na łaźni wodnej przez 15 minut
D. Zalanie surowca zimną wodą i podgrzewanie na łaźni wodnej przez 30 minut
Zalanie surowca zimną wodą i ogrzanie na łaźni wodnej przez 30 minut jest niewłaściwą metodą przygotowania naparu z surowców roślinnych zawierających glikozydy nasercowe, ponieważ glikozydy te są wrażliwe na wysoką temperaturę. Dlatego odpowiednia technika przygotowania naparu polega na zalaniu surowca wrzącą wodą i utrzymaniu go na łaźni wodnej przez określony czas (najczęściej 15 minut). Wysoka temperatura umożliwia skuteczne wydobycie substancji aktywnych, co jest kluczowe dla uzyskania właściwego działania terapeutycznego. Przykładem zastosowania tej metody może być przygotowanie herbaty z liści pokrzywy, gdzie proces ekstrakcji substancji czynnych jest kluczowy dla uzyskania korzyści zdrowotnych, takich jak działanie przeciwzapalne czy moczopędne. W praktyce, przestrzeganie tych zasad jest zgodne z wytycznymi farmakopealnymi, które określają metody ekstrakcji substancji czynnych z surowców roślinnych.

Pytanie 20

Ile wynosi ilość etakrydyny mleczanu potrzebna do przygotowania leku recepturowego zgodnie z podaną receptą?

Rp.
0,1% Sol. Ethacridini lactatis
Hascobazae      aa ad 100,0
M. f. ung.
A. 0,05 g
B. 0,10 g
C. 5,0 mg
D. 10,0 mg
Poprawna odpowiedź to 0,05 g etakrydyny mleczanu, co wynika z analizy recepty na sporządzenie 100 ml roztworu 0,1% tego składnika. Stężenie 0,1% oznacza, że na każde 100 ml roztworu przypada 0,1 g substancji czynnej. Aby przygotować 50 ml roztworu, co jest typowe w praktyce aptecznej w przypadku mniejszych dawek, należy obliczyć odpowiednią ilość etakrydyny mleczanu. Ponieważ 50 ml stanowi połowę 100 ml, wystarczy połowa 0,1 g, co daje 0,05 g. Takie obliczenia są istotne w farmacji, gdzie precyzyjne dawkowanie jest kluczowe dla efektywności leku oraz bezpieczeństwa pacjenta. W praktyce farmaceutycznej ważne jest, aby stosować się do zasad obliczeń stężenia i objętości, co zapewnia, że każdy pacjent otrzymuje odpowiednią ilość leku zgodnie z jego potrzebami. Dobrą praktyką jest również prowadzenie dokumentacji każdego etapu przygotowania leku, co można zrobić w systemach informatycznych wspierających pracę aptek.

Pytanie 21

W kapsułkach skrobiowych nie powinno się stosować proszków zawierających substancje

A. o intensywnym zapachu
B. trudno rozpuszczalne w wodzie
C. barwne
D. wilgotniejące
Odpowiedź "wilgotniejące" jest prawidłowa, ponieważ substancje o właściwościach higroskopijnych mogą wchłaniać wilgoć z otoczenia, co prowadzi do rozkładu i destabilizacji struktury kapsułek skrobiowych. Kapsułki takie są projektowane w celu ochrony substancji czynnych przed wpływem czynników zewnętrznych, a ich integralność może zostać naruszona przez wilgoć, co w rezultacie obniża efektywność farmaceutyczną preparatu. Praktyczne przykłady obejmują stosowanie kapsułek skrobiowych w suplementach diety zawierających witaminy lub minerały, które są wrażliwe na wilgoć. W takich przypadkach, dodanie substancji wilgotniejących, jak np. sole czy niektóre oleje, może prowadzić do rozkładu kapsułek i utraty ich właściwości. Dlatego ważne jest, aby produkty zawierające składniki o właściwościach higroskopijnych były starannie przechowywane w odpowiednich warunkach, co jest zgodne z zaleceniami farmakopealnymi oraz dobrymi praktykami produkcyjnymi (GMP).

Pytanie 22

Jakiego zapisu, według Rozporządzenia Ministra Zdrowia dotyczącego recept lekarskich, brakuje w Praescriptio (Ordinatio) i Signatura na przedstawionej recepcie?

Rp.
Relanium 5 mg
1 op. a 20 tabl.
Dwazieścia tabletek po pięć miligramów diazepamu
A. Dawkowania.
B. Sposobu przechowywania.
C. Zapisu Sto miligramów diazepamu.
D. Odpłatności.
Dawkowanie to naprawdę ważna sprawa przy każdej recepcie. To właśnie dzięki niemu wiemy, jak często pacjent powinien brać leki i w jakiej ilości. Przepisy mówią jasno, że każdy zapis musi być szczegółowy, żeby lekarz mógł dobrze dobrać terapię. Jeśli braknie informacji o dawkowaniu, pacjent może stosować lek nieprawidłowo, co może mieć poważne konsekwencje dla jego zdrowia. Wyobraź sobie, że pacjent dostaje leki na ból, ale instrukcje są niejasne. Może się zdarzyć, że weźmie za dużo albo za mało, co może być naprawdę niebezpieczne. Dobrym przykładem jest zapis: 'Przyjmować 10 mg diazepamu 2 razy dziennie przez 7 dni.' Dlatego, żeby uniknąć zamieszania i zapewnić skuteczność leczenia, każda recepta powinna zawierać jasne informacje o dawkowaniu.

Pytanie 23

W terapii zaburzeń krążenia w mózgu wykorzystuje się

A. winpocetynę
B. winblastynę
C. winkrystynę
D. warfarynę
Winpocetyna jest lekiem stosowanym w terapii zaburzeń krążenia mózgowego, którego działanie polega na poprawie perfuzji mózgowej oraz zwiększeniu tolerancji mózgu na niedotlenienie. Jest to substancja czynna, która działa jako antagonista receptora adenosinowego i inhibitor fosfodiesterazy, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększenia przepływu krwi w obrębie mózgu. Przykładowo, winpocetyna jest często wykorzystywana w leczeniu pacjentów z objawami otępienia naczyniowego, co jest wynikiem przewlekłej niedokrwienia mózgu. W praktyce klinicznej, winpocetyna stosowana jest zarówno w formie doustnej, jak i dożylnej, a jej podawanie powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami neurologów, co zapewnia optymalne efekty terapeutyczne. Dodatkowo, winpocetyna ma korzystny profil bezpieczeństwa, co czyni ją popularnym wyborem w terapii zaburzeń naczyniowych mózgu.

Pytanie 24

Olej rycynowy, używany jako rozpuszczalnik do przygotowywania kropli do oczu, powinien być wyjaławiany

A. suchym gorącym powietrzem
B. w autoklawie
C. promieniowaniem nadfioletowym
D. tlenkiem etylenu
Odpowiedź "suchym gorącym powietrzem" jest poprawna, ponieważ w kontekście sterylizacji oleju rycynowego, który jest stosowany jako rozpuszczalnik w preparatach oftalmicznych, sucha gorąca para jest uznaną metodą, która skutecznie eliminować mikroorganizmy. Proces ten polega na umieszczeniu substancji w komorze, gdzie temperatura jest podnoszona do poziomu wystarczającego do zniszczenia patogenów, co jest zgodne z wymaganiami norm takich jak ISO 13485. Przykładowo, podczas produkcji kropli do oczu, kluczowe jest, aby każda partia oleju była wolna od zanieczyszczeń mikrobiologicznych, co zapewnia bezpieczeństwo i skuteczność terapeutyczną preparatu. Stosowanie suchego gorącego powietrza jest efektywne, gdyż nie wprowadza wody, która mogłaby negatywnie wpłynąć na właściwości oleju. Dodatkowo, metoda ta jest szeroko akceptowana w przemyśle farmaceutycznym, szczególnie tam, gdzie wymagana jest wysoka jakość i czystość preparatów.

Pytanie 25

Która kategoria obejmuje jedynie formy leku przeznaczone do stosowania na skórę?

A. Czopki doodbytnicze, maść oraz puder płynny
B. Krople, mieszanka oraz maść
C. Maść, peletki oraz puder płynny
D. Odwar, czopki dopochwowe oraz przysypka
Czopki doodbytnicze, maść oraz puder płynny są formami leku przeznaczonymi do stosowania zewnętrznego lub miejscowego. Maści, ze względu na ich tłustą bazę, są idealne do stosowania na skórę, ponieważ tworzą warstwę ochronną, która zatrzymuje wilgoć i sprzyja wchłanianiu substancji czynnej. Czopki doodbytnicze, mimo że aplikowane do odbytnicy, również działają miejscowo, co czyni je formą stosowania zewnętrznego, zwłaszcza w kontekście lokalnych dolegliwości. Puder płynny, często stosowany w dermatologii, również może być używany do aplikacji na powierzchnię skóry, co potwierdza jego zaliczenie do postaci leków do stosowania zewnętrznego. W praktyce, znajomość tych form leków jest kluczowa dla farmaceutów i pracowników medycznych, pozwalając im skutecznie doradzać pacjentom i wybierać odpowiednie terapie. Przykładowo, w leczeniu stanów zapalnych skóry, maści i pudry płynne są często stosowane dla ich właściwości kojących i ochronnych.

Pytanie 26

Jakie inne określenie używa się dla Bismuthi subgallas?

A. Dermatolum
B. Diphergan
C. Diuretinum
D. Dithranol
Dermatolum, znany również jako bismuth subgallate, jest związkiem chemicznym stosowanym w dermatologii ze względu na swoje właściwości antyseptyczne i osłaniające. Jego głównym zastosowaniem jest leczenie stanów zapalnych skóry oraz oparzeń, co wynika z jego zdolności do tworzenia bariery ochronnej na powierzchni uszkodzonej skóry. Dermatolum jest często wykorzystywany w preparatach farmaceutycznych do leczenia podrażnień oraz w przypadkach, gdzie konieczne jest zmniejszenie dyskomfortu. Ponadto, jego właściwości absorbujące mogą pomóc w eliminacji nadmiaru wilgoci w ranach, co jest kluczowe w procesie gojenia. Dobrym przykładem zastosowania Dermatolum jest wykorzystanie go w formach maści lub pudrów stosowanych w dermatologii. Warto również zauważyć, że bismuth subgallate jest stosowany w praktykach farmaceutycznych zgodnych z wytycznymi FDA oraz standardami dotyczącymi bezpieczeństwa i efektywności leków.

Pytanie 27

Montelukast (Montelucastum) jest lekiem

A. przeciwastmatycznym
B. przeciwwymiotnym
C. przeciwzakrzepowym
D. przeciwnowotworowym
Montelukast jest lekiem stosowanym przede wszystkim w terapii astmy oskrzelowej oraz w leczeniu sezonowego alergicznego nieżytu nosa. Działa jako antagonista receptora leukotrienowego, co oznacza, że blokuje działanie leukotrienów – substancji chemicznych wywołujących stany zapalne i skurcze oskrzeli. Dzięki temu Montelukast pomaga w redukcji objawów astmy, takich jak duszność, kaszel i świszczący oddech. Ponadto, jego stosowanie u pacjentów z astmą pozwala na zmniejszenie potrzebnych dawek leków wziewnych, takich jak sterydy. W praktyce, Montelukast jest często przepisywany dzieciom oraz dorosłym, którzy doświadczają trudności w kontrolowaniu astmy. Lek ten jest również pomocny w zapobieganiu astmatycznym napadom wywołanym wysiłkiem fizycznym. Warto zauważyć, że Montelukast należy stosować regularnie, aby osiągnąć optymalne efekty terapeutyczne, co jest zgodne z aktualnymi wytycznymi dotyczącymi zarządzania astmą.

Pytanie 28

działanie przeciwgorączkowe pochodnych kwasu salicylowego jest powiązane z wpływem na

A. ośrodkowy układ nerwowy
B. układ krążenia
C. receptory α adrenergeniczne
D. peryferyjny układ nerwowy
Twoja odpowiedź, że ośrodkowy układ nerwowy jest tym, na co działają pochodne kwasu salicylowego, jest jak najbardziej słuszna. Działanie przeciwgorączkowe takich substancji jak aspiryna opiera się na ich wpływie na mechanizmy w mózgu, które regulują naszą temperaturę ciała. Kiedy do organizmu dostają się wirusy lub bakterie, wydzielają się substancje, które stymulują podwzgórze, co powoduje wzrost temperatury. Pochodne kwasu salicylowego pełnią rolę inhibitorów enzymu COX, co zmniejsza produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za gorączkę. Przykładowo, aspiryna jest często stosowana w leczeniu gorączki spowodowanej infekcjami. W medycynie to właśnie kwas acetylosalicylowy uznawany jest za pierwszy wybór przy gorączce, zwłaszcza u dorosłych. Wiedza o tym, jak działają te leki, jest naprawdę ważna, bo to pozwala lekarzom oraz farmaceutom efektywnie łagodzić objawy i poprawiać komfort pacjentów.

Pytanie 29

W przypadku stłuczenia termometru rtęciowego, co należy zrobić ostrożnie?

A. wyczyścić rtęć wodą z detergentem, a potem osuszyć powierzchnię
B. zgromadzić rtęć do szczelnie zamkniętej torebki i umieścić w pojemniku na leki przeterminowane
C. zasypać rtęć piaskiem, zebrać z powierzchni i wyrzucić do kosza
D. posypać rtęć siarką, zebrać do szczelnie zamkniętej torby i umieścić w oddzielnym pojemniku do utylizacji
W przypadku zbicia termometru rtęciowego, odpowiedzi sugerujące zmycie rtęci wodą z detergentem, posypanie rtęcią piaskiem lub zebranie jej do pojemnika z lekami przeterminowanymi są nie tylko nieodpowiednie, ale mogą być również niebezpieczne. Zmywanie rtęci wodą z detergentem jest błędne, ponieważ rtęć nie rozpuszcza się w wodzie. W ten sposób mogą powstać dodatkowe zagrożenia, gdyż krople rtęci mogą się rozprzestrzeniać, co prowadzi do trudności w ich zebraniu. Ponadto, woda może sprzyjać procesom oparów rtęci, co zwiększa ryzyko inhalacji. Zbieranie rtęci piaskiem, choć może wydawać się praktyczne, nie jest skuteczne, ponieważ cząstki rtęci są zbyt małe i mogą nie zostać usunięte z powierzchni. W takich przypadkach, piasek może jedynie zamaskować problem, a nie go rozwiązać. Umieszczanie rtęci w pojemniku z lekami przeterminowanymi również nie jest odpowiedzialnym rozwiązaniem, ponieważ rtęć jest substancją niebezpieczną wymagającą specjalnego traktowania i nie powinna być mieszana z innymi odpadami. Właściwe postępowanie z rtęcią powinno opierać się na wiedzy z zakresu ochrony środowiska oraz zdrowia publicznego, które jasno podkreślają konieczność stosowania odpowiednich procedur w przypadku kontaktu z tą toksyczną substancją.

Pytanie 30

Jaki rodzaj niezgodności chemicznej może wystąpić podczas przygotowywania leku według podanej receptury?

Rp.
Salis Erlenmeyeri         16,0
Phenobarbitali natrici     2,5
Aquae purificatae     ad 200,0
M.f.sol.
D.S. 2 x dziennie łyżeczkę
A. tworzenie kompleksów.
B. wytrącanie słabych kwasów.
C. wytrącanie słabych zasad.
D. reakcja podwójnej wymiany.
Wytrącanie słabych kwasów jest typem niezgodności chemicznej, która może wystąpić w przypadku sporządzania leku na podstawie analizowanej recepty. W omawianym przypadku mamy do czynienia z kwasem fenobarbitalowym, który jest słabym kwasem. Jego obecność w połączeniu z silniejszą zasadą, taką jak salicylan sodu, prowadzi do wytrącania się fenobarbitalu, co może destabilizować formulację leku. W praktyce, wytrącanie słabych kwasów jest istotnym zjawiskiem, które trzeba brać pod uwagę podczas sporządzania rozmaitych preparatów farmaceutycznych. Dobrą praktyką jest przeprowadzanie testów stabilności formuły w różnych warunkach pH oraz w obecności potencjalnych interakcji z innymi składnikami. Ponadto, znajomość właściwości chemicznych substancji czynnych i ich współdziałania w roztworach to kluczowy element w farmacji, który pozwala na unikanie niepożądanych reakcji i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. Właściwe zrozumienie i przewidywanie takich niezgodności chemicznych przyczyni się do lepszego projektowania i produkcji leków.

Pytanie 31

W przypadku doustnego zatrucia kwasem solnym lub octowym, co należy zrobić?

A. przyjąć dużą ilość wody
B. wypić roztwór zasady
C. spożyć roztwór kwasu
D. wywołać wymioty
Kiedy zdarzy się zatrucie kwasem solnym albo octowym, najważniejsze to wypić sporo wody. To pomaga rozcieńczyć ten toksyczny substancję i zmniejszyć jej działanie w żołądku. Woda może też złagodzić podrażnienia błony śluzowej, które powstają przez działanie kwasu. Wiem, że są różne pomysły na to, co robić w takich sytuacjach, ale absolutnie nie powinno się wywoływać wymiotów. To może zrobić dużo gorsze szkody w przełyku i jamie ustnej, a nawet prowadzić do tego, że coś dostanie się do płuc. Zawsze warto w takich sytuacjach zadzwonić do centrum zatruć lub lekarza, żeby dowiedzieć się, co dalej robić. Na przykład, jeśli ktoś podejrzewa, że się zatruł kwasem i jest nieprzytomny albo ma problem z oddychaniem, to musisz natychmiast wezwać pomoc. I pamiętaj, że woda to nie antidotum, tylko coś, co może pomóc organizmowi w walce z tymi toksynami.

Pytanie 32

Preparaty zawierające chlorowodorek metforminy powinny być stosowane ze względu na ryzyko zaburzeń żołądkowo-jelitowych

A. najwcześniej 3 godziny po posiłku
B. tuż przed snem
C. w trakcie lub tuż po posiłku
D. 30 minut przed posiłkiem
Preparaty zawierające metforminy chlorowodorek są zalecane do przyjmowania podczas lub bezpośrednio po posiłku ze względu na ich właściwości farmakokinetyczne oraz potencjalne działania niepożądane, w tym zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Metformina działa, zmniejszając wątrobowe wytwarzanie glukozy oraz zwiększając wrażliwość tkanek na insulinę. Podawanie leku z jedzeniem minimalizuje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy ból brzucha, które mogą wystąpić w wyniku podania leku na czczo. Dobre praktyki w leczeniu cukrzycy typu 2 wskazują na konieczność monitorowania tolerancji pacjenta na metforminę, a także regularne oceny funkcji nerek przed rozpoczęciem oraz w trakcie terapii. Dodatkowo, przyjmowanie metforminy w trakcie posiłku poprawia jej wchłanianie oraz pozwala na lepszą kontrolę poziomu glukozy we krwi, co jest kluczowe w terapii cukrzycy.

Pytanie 33

Silne właściwości fotouczulające wykazuje

A. mięta pieprzowa
B. melisa lekarska
C. szałwia lekarska
D. dziurawiec zwyczajny
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) jest rośliną o silnym działaniu fotouczulającym, co oznacza, że jego stosowanie może prowadzić do zwiększonej wrażliwości skóry na promieniowanie UV. Substancje czynne, takie jak hiperforyna i hiperycyna, znajdujące się w dziurawcu, są odpowiedzialne za ten efekt. Przyjmowanie preparatów z dziurawca może prowadzić do reakcji skórnych, takich jak oparzenia słoneczne czy wysypki, szczególnie u osób o jasnej karnacji. W praktyce, osoby stosujące dziurawiec w formie suplementów diety lub maści powinny unikać intensywnego wystawiania się na słońce. W kontekście medycyny naturalnej, dziurawiec ma zastosowanie w leczeniu depresji oraz stanów lękowych, co również powinno być brane pod uwagę z uwagi na potencjalne interakcje z innymi lekami, szczególnie antydepresantami. Przestrzeganie zasad bezpiecznego stosowania ziół oraz konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji są zalecane, aby uniknąć niepożądanych reakcji oraz efektów ubocznych.

Pytanie 34

Który z leków jest wykorzystywany w terapii cukrzycy typu I?

A. Gliklazyd
B. Glimepiryd
C. Insulina
D. metformina
Insulina jest kluczowym lekiem w leczeniu cukrzycy typu I, ponieważ jest hormonem odpowiedzialnym za regulację poziomu glukozy we krwi. Pacjenci z tym typem cukrzycy nie produkują insuliny z powodu zniszczenia komórek beta w trzustce przez własny układ odpornościowy. Dlatego muszą regularnie przyjmować insulinę, aby zrekompensować brak tego hormonu. Insulina dostępna jest w różnych formach, takich jak insulina krótko działająca, długo działająca oraz mieszane preparaty, co pozwala na dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta. Kontrola glikemii jest kluczowym elementem terapii, a odpowiednie monitorowanie poziomu cukru we krwi oraz dostosowanie dawek insuliny są niezbędne do uniknięcia powikłań. Ponadto, edukacja pacjentów na temat diety, aktywności fizycznej i zasad zarządzania cukrzycą jest niezbędna dla skuteczności leczenia i poprawy jakości życia. Warto również podkreślić znaczenie współpracy z zespołem medycznym, aby dostosować leczenie do zmieniających się potrzeb organizmu.

Pytanie 35

Czas na zrealizowanie recepty dotyczącej preparatów immunologicznych, które są wytwarzane dla konkretnego pacjenta, nie może być dłuższy niż

A. 120 dni
B. 7 dni
C. 30 dni
D. 90 dni
Termin realizacji recepty na preparaty immunologiczne dla indywidualnego pacjenta wynosi 90 dni, co jest zgodne z regulacjami prawnymi i standardami stosowanymi w farmacji. Czas ten jest uzasadniony potrzebą dokładnej produkcji i kontroli jakości tych specyfików, które są często skomplikowane w wytwarzaniu. Praktyczne przykłady obejmują szczepionki i terapie biologiczne, które wymagają precyzyjnej produkcji oraz raportowania do organów regulacyjnych. Długoterminowy termin realizacji jest również niezbędny dla zapewnienia, że wszystkie składniki aktywne są świeże i spełniają wymagane normy. W przypadku recepty na preparaty immunologiczne, nie tylko czas produkcji, ale także czas transportu i dostarczenia do pacjenta są kluczowe dla ich skuteczności. Ponadto, zgodność z tym terminem przyczynia się do efektywnej organizacji pracy w aptekach i zakładach farmaceutycznych, co z kolei zapewnia bezpieczeństwo pacjentów oraz ich zaufanie do systemu opieki zdrowotnej.

Pytanie 36

W łacinie fiolet krystaliczny jest nazywany

A. Ethacridini lactas
B. Pyoctaninum coeruleum
C. Methylenum coeruleum
D. Eserini salicylas
Pyoctaninum coeruleum, znane również jako fiolet krystaliczny, to związek chemiczny używany głównie w dziedzinie medycyny i biologii jako środek barwiący oraz w mikroskopii. Jego zastosowanie jest szczególnie istotne w diagnostyce histologicznej, gdzie pozwala na wybarwienie komórek lub tkanek, co ułatwia ich identyfikację i analizę pod mikroskopem. Fiolet krystaliczny działa również jako barwnik w preparatach bakteriologicznych, gdzie jest wykorzystywany do różnicowania bakterii grama-dodatnich i gram-ujemnych. Zgodnie z dobrymi praktykami w laboratoriach, ważne jest, aby znać właściwości chemiczne i toksykologiczne stosowanych substancji, co pozwala na bezpieczne i skuteczne ich użycie. Pyoctaninum coeruleum posiada specyficzne właściwości, które czynią go skutecznym narzędziem w badaniach naukowych i diagnostyce medycznej.

Pytanie 37

Naturalne emulgatory, takie jak żelatyna i kazeina, wykorzystywane w technologii emulsji, to substancje

A. amfoteryczne.
B. posiadające właściwości zasad organicznych.
C. anionowe.
D. kationowe.
Wybór odpowiedzi anionowo czynne, kationowo czynne lub mające charakter zasad organicznych jest nieprawidłowy, ponieważ nie uwzględnia specyficznych właściwości żelatyny i kazeiny, które są kluczowe dla ich funkcji jako emulgatorów. Anionowo czynne emulgatory, takie jak sole kwasów tłuszczowych, działają poprzez negatywne ładunki elektryczne, co nie pasuje do charakterystyki naturalnych białek, takich jak kazeina, które mogą zmieniać ładunek w zależności od pH. Z kolei kationowo czynne emulgatory, jak ich nazwa wskazuje, mają dodatni ładunek, co również nie ma zastosowania w przypadku kazeiny i żelatyny, które mogą działać jako emulgatory w szerszym zakresie pH. Twierdzenie, że te białka mają charakter zasad organicznych, jest mylne, ponieważ kazeina i żelatyna są białkami, a nie zasadami. W rzeczywistości, błędne interpretacje dotyczące ich ładunków mogą prowadzić do nieefektywnego użycia tych składników w procesach technologicznych, co skutkuje niestabilnymi emulsjami i obniżoną jakością finalnego produktu. Aby skutecznie wykorzystywać właściwości żelatyny i kazeiny, ważne jest zrozumienie ich amfoteryczności oraz wpływu pH na ich działanie, co jest kluczowe w aplikacjach przemysłowych związanych z żywnością oraz kosmetykami.

Pytanie 38

Stosując preparaty z Hyperici herba, czego należy unikać?

A. przyjmowania leków przeciwzapalnych
B. spożywania kawy
C. bezpośredniego wystawiania się na działanie promieni słonecznych
D. jedzenia tłustych potraw
Stosowanie produktów leczniczych z Hyperici herba, znanego również jako dziurawiec, wiąże się z ryzykiem zwiększonej wrażliwości na promieniowanie UV, co może prowadzić do poparzeń słonecznych lub innych reakcji skórnych. Dziurawiec zawiera substancje czynne, takie jak hiperforyna i hiperycyna, które mogą wpływać na metabolizm leków oraz zwiększać wrażliwość skóry na działanie słońca. Dlatego pacjenci stosujący preparaty z dziurawcem powinni unikać bezpośredniego wystawiania się na słońce oraz korzystania z solarium. W praktyce oznacza to stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, noszenie odzieży ochronnej oraz unikanie opalania w godzinach szczytu. Warto zwrócić uwagę na te zalecenia, aby minimalizować ryzyko niepożądanych reakcji skórnych oraz uzyskać maksymalne korzyści terapeutyczne z leczenia. Dobrą praktyką jest także informowanie pacjentów o konieczności monitorowania reakcji organizmu podczas stosowania preparatów z dziurawcem, zwłaszcza w przypadku planowanej ekspozycji na słońce.

Pytanie 39

Jakie jest stężenie rezorcynolu w roztworze przygotowanym według podanej recepty?

Rp.
Resorcini                        0,15
Aquae purificatae           ad  25,0
M.f.sol.
D.S. Zewnętrznie. Płyn na okłady
A. 1,20%
B. 0,15%
C. 0,60%
D. 0,30%
Odpowiedź 0,60% jest prawidłowa, ponieważ stężenie rezorcynolu w roztworze oblicza się na podstawie stosunku masy substancji czynnej do całkowitej masy roztworu. W tym przypadku masa rezorcynolu wynosi 0,15 g, a masa całkowita roztworu wynosi 25 g. Stężenie można obliczyć jako (0,15 g / 25 g) * 100%, co daje 0,60%. Takie obliczenia są kluczowe w chemii analitycznej oraz farmaceutycznej, gdzie precyzyjne stężenie substancji czynnych wpływa na skuteczność terapii medycznych. Warto zaznaczyć, że stosowanie optymalnych stężeń substancji czynnych jest niezwykle istotne dla zapewnienia ich bezpieczeństwa oraz efektywności działania. W praktyce, znajomość tych zasad pozwala na właściwe przygotowywanie roztworów, co jest fundamentem zarówno w laboratoriach badawczych, jak i w aptekach.

Pytanie 40

Nie należy stosować gaśnicy do gaszenia urządzenia elektrycznego w przypadku pożaru:

A. halonowej
B. pianowej
C. proszkowej
D. tetrowej
Gaśnica pianowa jest niewłaściwym narzędziem do gaszenia urządzeń elektrycznych, ponieważ wodna baza piany może prowadzić do przewodzenia prądu, co stanowi poważne zagrożenie porażenia elektrycznego zarówno dla osoby gaszącej, jak i dla osób znajdujących się w pobliżu. Zgodnie z normami bezpieczeństwa, do gaszenia urządzeń zasilanych prądem należy używać gaśnic, które nie przewodzą prądu, takich jak gaśnice proszkowe, halonowe lub dwutlenkowe. Przykładem prawidłowego użycia gaśnicy proszkowej byłoby gaszenie krótkiego spięcia w urządzeniach biurowych, gdzie zastosowanie gaśnicy z wodą mogłoby spowodować dalsze uszkodzenia lub nawet zapalenie się otoczenia. W praktyce, w sytuacjach zagrożenia związanym z urządzeniami elektrycznymi, kluczowe jest, aby mieć odpowiednią gaśnicę pod ręką oraz znać zasady jej prawidłowego wykorzystania, co jest zgodne z procedurami BHP oraz przepisami prawa przeciwpożarowego.