Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik automatyk
Kwalifikacja: ELM.01 - Montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej
Data rozpoczęcia: 18 grudnia 2025 17:26
Data zakończenia: 18 grudnia 2025 17:51

Egzamin zdany!

Wynik: 27/40 punktów (67,5%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Urządzenie połączone ze sterownikiem PLC, oznaczone ADMC-1801, pełni w układzie przedstawionym na ilustracji funkcję

A. modułu wejściowego.

B. zasilacza sterownika PLC.

C. interfejsu komunikacyjnego.

D. modułu wyjściowego.

Wybór innej odpowiedzi byłby zrozumiały z pewnych perspektyw, ale warto przyjrzeć się bliżej strukturze i funkcjom w systemie PLC. Na przykład, interfejs komunikacyjny w urządzeniach PLC jest używany do wymiany danych pomiędzy różnymi urządzeniami lub systemami. W tym kontekście, ADMC-1801 nie pełni tej funkcji, ponieważ jest to moduł wejściowy, który obsługuje sygnały z czujnika PT100. Z kolei zasilacz sterownika PLC ma na celu dostarczenie wymaganego napięcia i prądu do działania systemu, co również nie jest rolą ADMC-1801. Często myli się te pojęcia, bo zasilacze i moduły są fizycznie zbliżone. Moduł wyjściowy z kolei przesyła sygnały z PLC do urządzeń wykonawczych, co również nie jest zgodne z rolą omawianego urządzenia. Typowym błędem jest również niewłaściwe przypisanie ról urządzeniom na schematach, dlatego tak ważne jest czytanie dokumentacji technicznej i zrozumienie stosowanych standardów branżowych. W praktyce, właściwe zrozumienie funkcji każdego modułu w systemie PLC jest kluczowe dla zapewnienia poprawnego działania całego układu.

Pytanie 2

W jakiej kolejności powinno się wykonać czynności związane z wymianą termostatu w zbiorniku ciepłej wody?

Odłączyć zasilanie. Odłączyć przewody od termostatu. Zdemontować termostat uszkodzony. Zamontować nowy termostat. Dołączyć przewody do termostatu. Załączyć zasilanie.	Odłączyć przewody od termostatu. Odłączyć zasilanie. Zdemontować termostat uszkodzony. Zamontować nowy termostat. Dołączyć przewody do termostatu. Załączyć zasilanie.
Lista 1.	Lista 2.
Odłączyć zasilanie. Odłączyć przewody od termostatu. Zdemontować termostat uszkodzony. Zamontować nowy termostat. Załączyć zasilanie. Dołączyć przewody do termostatu.	Odłączyć zasilanie. Zdemontować termostat uszkodzony. Zamontować nowy termostat. Dołączyć przewody do termostatu. Odłączyć przewody od termostatu. Załączyć zasilanie.
Lista 3.	Lista 4.

A. Według listy 2.

B. Według listy 3.

C. Według listy 1.

D. Według listy 4.

Wybrałeś poprawną kolejność czynności związaną z wymianą termostatu w zbiorniku ciepłej wody. Zacznijmy od początku: odłączanie zasilania to kluczowy pierwszy krok, żeby zapewnić bezpieczeństwo pracy. Prąd jest niebezpieczny, więc zawsze warto sprawdzić, czy zasilanie jest faktycznie odłączone. Następnie odłączamy przewody od starego termostatu, co umożliwia jego bezpieczne zdemontowanie. Kiedy już usuniemy uszkodzony termostat, przystępujemy do montażu nowego. Każdy nowy element mechaniczny musi być prawidłowo zamontowany, aby działał zgodnie z zamierzeniem. Potem podłączamy przewody do nowego termostatu, upewniając się, że są mocno osadzone. Na końcu załączamy zasilanie i sprawdzamy, czy wszystko działa poprawnie. Taka kolejność działań wynika z dobrych praktyk branżowych, które kładą nacisk na bezpieczeństwo i efektywność. Moim zdaniem, zawsze warto kierować się tymi zasadami, aby uniknąć problemów i zapewnić sobie spokój ducha podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi.

Pytanie 3

Do demontażu przekaźnika z szyny TH35 należy zastosować

A. klucz oczkowy.

B. klucz nasadowy.

C. wkrętak płaski.

D. wkrętak krzyżowy.

Przekaźniki montowane na szynie TH35, znane jako szyny DIN, są standardem w instalacjach elektrycznych. Te szyny umożliwiają szybki montaż i demontaż urządzeń takich jak przekaźniki, styczniki czy automatyka przemysłowa. Użycie wkrętaka płaskiego do demontażu takiego przekaźnika to nie tylko wygodne, ale przede wszystkim bezpieczne rozwiązanie. Wynika to z konstrukcji urządzeń montowanych na tych szynach, które często posiadają specjalne zaczepy lub zatrzaski. Wkrętak płaski idealnie nadaje się do delikatnego podważenia tych zaczepów, umożliwiając szybkie i bezproblemowe zdjęcie przekaźnika bez ryzyka uszkodzenia samego urządzenia lub szyny. Moim zdaniem, znajomość tych drobnych, ale istotnych szczegółów montażowych jest kluczowa w pracy każdego elektryka. Właściwe narzędzia to podstawa efektywności i bezpieczeństwa pracy. W praktyce, często zdarza się, że narzędzia takie jak wkrętak płaski są niezastąpione, zwłaszcza gdy pracujemy w ograniczonej przestrzeni rozdzielnicy elektrycznej. Dobre praktyki mówią o stosowaniu narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem, co znacząco zmniejsza ryzyko uszkodzeń i zwiększa trwałość komponentów.

Pytanie 4

W regulatorze PID symbolem Kₚ oznacza się współczynnik

A. proporcjonalności.

B. zdwojenia.

C. wyprzedzenia.

D. propagacji.

W regulatorze PID symbol Kₚ odnosi się do współczynnika proporcjonalności, który jest kluczowym elementem działania regulatora PID. Działa na zasadzie proporcjonalnego wzmacniania sygnału błędu, co oznacza, że im większy błąd, tym większa odpowiedź regulatora. Dzięki temu Kₚ pozwala na szybkie reagowanie na zmiany w systemie. Przykładowo, w systemach HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja), odpowiednie ustawienie Kₚ może szybko zniwelować zmiany temperatury, zapewniając komfort termiczny w pomieszczeniach. Jednak zbyt wysokie ustawienie Kₚ może prowadzić do przeregulowania, co objawia się oscylacjami wokół wartości zadanej, dlatego ważne jest, aby dokładnie dostroić ten parametr. W praktyce inżynierskiej często stosuje się technikę strojenia PID, jak np. metoda Zieglera-Nicholsa, która pomaga w doborze odpowiednich wartości Kₚ, Kᵢ i Kd dla konkretnego procesu, zapewniając stabilność i wydajność systemu. Warto więc poświęcić czas na zrozumienie, jak ten współczynnik wpływa na cały proces regulacyjny, co jest nieocenione w praktyce inżynierskiej.

Pytanie 5

Urządzenie połączone ze sterownikiem PLC, oznaczone ADMC-1801, pełni w układzie przedstawionym na ilustracji funkcję

A. interfejsu komunikacyjnego.

B. modułu wejściowego.

C. modułu wyjściowego.

D. zasilacza sterownika PLC.

Rozważając inne możliwości, warto zrozumieć, dlaczego odpowiedzi te nie pasują do opisu modułu ADMC-1801. Interfejs komunikacyjny służy do wymiany danych między różnymi urządzeniami, ale w tym przypadku moduł nie pełni tej funkcji, gdyż nie ma wskazówek na schemacie, które sugerowałyby takie zastosowanie. Zasilacz sterownika PLC zasila cały system i zwykle jest osobnym modułem, często też ma inne oznaczenia i połączenia, które różnią się od tych w ADMC-1801. Moduł wyjściowy natomiast działa odwrotnie do modułu wejściowego – wysyła sygnały do urządzeń wykonawczych jak silniki czy zawory. W kontekście przedstawionego schematu, nie ma żadnych połączeń sugerujących, że ADMC-1801 przekazuje sygnały do takich urządzeń. Zamiast tego, podłączony jest do czujnika PT100, co jasno wskazuje na rolę przetwarzania sygnałów wejściowych. Typowe błędy przy interpretacji takich schematów wynikają z niewłaściwego przypisania ról poszczególnych komponentów lub z braku zrozumienia ich funkcji. Staraj się zawsze sprawdzać dokumentację techniczną i schematy, zanim dokonasz przypisania ról urządzeniom w systemie.

Pytanie 6

Określ, który blok funkcyjny musi być użyty w programie sterującym urządzeniem służącym do pakowania określonej liczby zabawek do kartonu.

A. Multiplekser analogowy.

B. Licznik dwukierunkowy.

C. Timer TON.

D. Regulator PID.

Wybór nieodpowiedniego bloku funkcyjnego może wynikać z niepełnego zrozumienia jego funkcji i zastosowania. Timer TON, choć użyteczny w wielu aplikacjach automatyk przemysłowej, służy głównie do odmierzania czasu. Jego zastosowanie w kontekście liczenia zabawek w kartonie byłoby niewłaściwe, ponieważ nie ma on zdolności liczenia czy rozróżniania ilości elementów. Regulator PID, z kolei, jest używany w sytuacjach wymagających precyzyjnego sterowania procesami ciągłymi, jak na przykład regulacja temperatury czy prędkości. Jego zastosowanie tutaj byłoby nieefektywne, ponieważ proces pakowania zabawek jest zadaniem dyskretnym, a nie ciągłym. Multiplekser analogowy to urządzenie, które pozwala na wybór jednego sygnału z wielu dostępnych i przesłanie go dalej. W kontekście pakowania zabawek jego użycie nie wnosiłoby żadnej wartości dodanej, ponieważ problem nie polega na wyborze sygnałów, ale na liczeniu elementów. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego projektowania systemów automatyki, gdzie wybór odpowiednich elementów ma bezpośredni wpływ na efektywność i niezawodność całego procesu.

Pytanie 7

Urządzenie połączone ze sterownikiem PLC, oznaczone ADMC-1801 pełni w układzie przedstawionym na rysunku funkcję

A. modułu wejściowego.

B. interfejsu komunikacyjnego.

C. modułu wyjściowego.

D. zasilacza sterownika PLC.

Analizując dostępne opcje, warto zastanowić się nad każdym z błędnych wyborów, aby zrozumieć, dlaczego mogą wprowadzać w błąd. Interfejs komunikacyjny to element, który umożliwia wymianę danych pomiędzy różnymi urządzeniami. W kontekście PLC, mógłby służyć do komunikacji z innymi sterownikami lub komputerem. Jednak w tym układzie ADMC-1801 pełni rolę modułu wejściowego, co czyni tę odpowiedź niepoprawną. Zasilacz sterownika PLC jest natomiast odpowiedzialny za dostarczenie odpowiedniego napięcia i prądu do urządzenia, co jest kluczowe dla jego prawidłowego działania. W diagramie nie ma wskazań, które potwierdzałyby tę funkcję dla ADMC-1801. Kolejną możliwością jest moduł wyjściowy, który steruje elementami wykonawczymi na podstawie decyzji podejmowanych przez sterownik PLC. Tego rodzaju moduły są kluczowe w procesie automatyki, lecz nie jest to rola ADMC-1801 w przedstawionym schemacie. Częstym błędem jest mylenie funkcji poszczególnych elementów systemu automatyki, co może wynikać z braku doświadczenia lub nieznajomości specyfikacji. Poprawne zrozumienie ról poszczególnych modułów jest kluczowe w projektowaniu i utrzymaniu systemów sterowania, co wpływa na efektywność i bezpieczeństwo procesów produkcyjnych.

Pytanie 8

Który język programowania sterowników PLC wykorzystano w projekcie przedstawionym na rysunku

A. LD

B. FBD

C. SFC

D. IL

Język LD, czyli Ladder Diagram, jest jednym z najpopularniejszych sposobów programowania sterowników PLC. Jego struktura przypomina schemat drabinkowy, co ułatwia zrozumienie logiki działania programu. Na przedstawionym rysunku widać poziome linie z elementami przypominającymi styki oraz cewki – to charakterystyczne dla LD. Ten język bazuje na zasadach działania tradycyjnych układów przekaźnikowych, co sprawia, że jest intuicyjny dla elektryków i automatyków. W praktyce LD jest używany do sterowania procesami przemysłowymi, gdzie kluczowa jest logika sekwencyjna. Standardy takie jak IEC 61131-3 zalecają stosowanie LD, co podkreśla jego znaczenie w branży. LD pozwala na łatwe implementowanie funkcji takich jak blokady czy logika czasowa, co jest nieocenione w złożonych systemach sterowania. Dzięki prostocie i czytelności LD ułatwia diagnostykę i konserwację systemów w terenie, co z mojego doświadczenia jest dużym plusem w codziennej pracy inżyniera.

Pytanie 9

Który język programowania sterowników PLC wykorzystano w projekcie przedstawionym na rysunku?

A. LD

B. FBD

C. IL

D. SFC

Wybrałeś odpowiedź LD, co oznacza język drabinkowy (Ladder Diagram). Jest to najbardziej zrozumiały i popularny język programowania PLC, przypominający schematy elektryczne. Moim zdaniem, to bardzo intuicyjny sposób przedstawiania logiki sterowania, szczególnie dla osób z doświadczeniem w elektrotechnice. LD pozwala na łatwe odwzorowanie działania przekaźników i styczników, co jest niezwykle przydatne w aplikacjach przemysłowych, takich jak sterowanie maszynami lub procesami produkcyjnymi. W standardach IEC 61131-3, LD jest jednym z pięciu akceptowanych języków programowania, co potwierdza jego znaczenie w branży. Praktycznym przykładem może być sterowanie taśmą produkcyjną, gdzie różne czujniki i silniki są zintegrowane za pomocą logicznych warunków przedstawionych w formie drabinki. Dzięki LD możliwe jest szybkie diagnozowanie i modyfikowanie programu, co w środowisku przemysłowym jest kluczowe dla utrzymania ciągłości produkcji. Język ten pozwala także na symulację działania systemu przed jego rzeczywistym uruchomieniem, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie testowania i walidacji systemów sterowania.

Pytanie 10

Aby sprawdzić ciągłość połączeń elektrycznych, należy podłączyć przewody pomiarowe do zacisków

A. VΩ i COM i ustawić pokrętło w pozycji Ω

B. VΩ i COM i ustawić pokrętło w pozycji V

C. mA i COM i ustawić pokrętło w pozycji A

D. 10A i COM i ustawić pokrętło w pozycji Ω

Podczas testowania ciągłości połączeń elektrycznych istotne jest, aby zrozumieć, jakie funkcje multimetra są niezbędne do wykonania tego zadania. Użycie zacisków VΩ i COM z ustawieniem pokrętła w pozycji V jest nieprawidłowe, ponieważ w tym trybie miernik mierzy napięcie, a nie rezystancję. Pomiar napięcia mógłby nie tylko dać niepoprawne wyniki w kontekście ciągłości, ale również narazić urządzenie na uszkodzenia, jeśli obwód jest pod napięciem. Podłączenie do zacisków mA i COM z pokrętłem w pozycji A to typowy błąd związany z myleniem funkcji prądowej z rezystancyjną. Tryb prądowy mierzy przepływ prądu, co jest zupełnie inne niż badanie ciągłości. Użycie trybu A bez odpowiednich zabezpieczeń może spowodować przepalenie bezpieczników w multimetrze, szczególnie jeśli przez obwód płynie prąd o wysokim natężeniu. Podobnie, podłączenie do zacisków 10A i COM z ustawieniem na Ω jest nieprawidłowe. Zacisk 10A i tryb omomierza są przeznaczone do zupełnie różnych pomiarów. Warto pamiętać, że multimetr to narzędzie wszechstronne, ale wymaga właściwego użycia, aby spełniało swoje zadania. Dlatego zawsze warto dokładnie przeczytać instrukcję obsługi i zrozumieć funkcje urządzenia, by uniknąć typowych błędów i zapewnić sobie oraz sprzętowi bezpieczeństwo.

Pytanie 11

Jakie napięcie wskazuje woltomierz, jeżeli nastawiono zakres Uₘₐₓ = 5 V?

A. 15,00 V

B. 0,15 V

C. 6,00 V

D. 1,50 V

Wskazanie wynosi 1,5 V, bo skala woltomierza jest wyskalowana od 0 do 100, a pełny zakres pomiarowy wynosi 5 V. Wskazówka zatrzymała się na wartości 30, co oznacza 30% pełnego wychylenia. Wystarczy więc obliczyć 30/100 × 5 V = 1,5 V. To klasyczny przykład miernika analogowego z podziałką procentową, gdzie rzeczywiste napięcie odczytuje się po przeliczeniu proporcji. W praktyce takie rozwiązanie stosuje się po to, żeby jeden przyrząd mógł pracować w różnych zakresach – zmienia się jedynie wartość Umax, a skala procentowa pozostaje ta sama. To rozwiązanie często spotykane w szkolnych laboratoriach, a także w starszych multimetrów analogowych. Moim zdaniem dobrze to pokazuje, jak ważne jest zwracanie uwagi na opis przyrządu – bez informacji o zakresie (Umax) trudno byłoby poprawnie odczytać wartość napięcia.

Pytanie 12

Na podstawie fragmentu dokumentacji przekaźnika wskaż zaciski, do których należy podłączyć napięcie zasilania 24 V DC.

A. Do zacisku 3 podłączyć „-”, a do zacisku 4 „+”

B. Do zacisku 1 podłączyć „-”, a do zacisku 3 „+”

C. Do zacisku 1 podłączyć „+”, a do zacisku 3 „-”

D. Do zacisku 3 podłączyć „+”, a do zacisku 4 „-”

Podłączenie napięcia zasilania 24 V DC do zacisków 3 i 4 jest zgodne z dokumentacją przedstawioną na schemacie. Zacisk 3 służy jako punkt podłączenia „-”, a zacisk 4 jako „+”. To typowe oznaczenie dla zasilania urządzeń elektronicznych, gdzie biegunowość ma znaczenie dla prawidłowego działania układów. W schemacie wyraźnie widać, że obwód dla 24 V DC jest oddzielony od obwodu 230 V AC, co jest zgodne z zasadami bezpieczeństwa i dobrymi praktykami w elektronice. W praktyce często stosuje się zaciski oznaczone jako „+” i „-” w urządzeniach zasilanych napięciem stałym, co zapobiega błędnemu podłączeniu i potencjalnym uszkodzeniom. Dlatego, jeśli pracujesz z urządzeniami elektronicznymi, zawsze zwracaj uwagę na poprawne oznaczenie zacisków. I pamiętaj, że przy pracy z napięciem, nawet tak niskim jak 24 V, kluczowe jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Z mojego doświadczenia wynika, że takie detale jak poprawna biegunowość to podstawa w pracy z elektroniką.

Pytanie 13

Na rysunku przedstawiono diagram działania jednego z bloków funkcyjnych sterownika PLC. Jest to blok

A. timera opóźniającego wyłączenie TOF.

B. licznika impulsów zliczającego w górę CTU.

C. licznika impulsów zliczającego w dół CTD.

D. timera opóźniającego załączenie TON.

W automatyce przemysłowej znajdziemy różne bloki funkcyjne, które pełnią specyficzne funkcje. Timer opóźniający załączenie (TON) oraz timer opóźniający wyłączenie (TOF) operują na zasadzie odmierzania czasu i nie mają związku z zliczaniem impulsów. TON zaczyna odliczanie po aktywacji sygnału wejściowego, po czym załącza wyjście po określonym czasie. TOF natomiast utrzymuje wyjście aktywne przez zdefiniowany czas po zaniku sygnału wejściowego. Są one używane w aplikacjach wymagających opóźnień czasowych, np. w procesach technologicznych, gdzie wymagane jest dokładne odmierzanie czasu. Natomiast licznik zliczający w górę (CTU) działa odwrotnie do CTD. Zwiększa wartość przy każdym impulsie, co jest przydatne w sytuacjach takich jak zliczanie wyprodukowanych jednostek. Wybierając odpowiedni typ licznika lub timera, kluczowe jest zrozumienie, jaka funkcjonalność jest potrzebna w danej aplikacji. Błędne przypisanie funkcji może prowadzić do nieoptymalnego działania systemu. Typowe błędy mogą wynikać z nieuwzględnienia fizycznego charakteru procesu, co może prowadzić do wyboru niewłaściwego bloku funkcyjnego. Dlatego ważne jest, aby dobrze zrozumieć działanie każdego z tych elementów, zanim zostaną zastosowane w projekcie, co pozwala na unikanie takich nieporozumień w praktyce.

Pytanie 14

Do pomiaru temperatury w systemie automatyki użyto elementów oznaczonych jako Pt100 z przetwornikami pomiarowymi posiadającymi sygnał wyjściowy 4÷20 mA. Oznacza to, że w urządzeniu pomiarowym zastosowano czujniki

A. bimetalowe.

B. termoelektryczne.

C. rezystancyjne półprzewodnikowe.

D. rezystancyjne metalowe.

Odpowiedź, że czujniki Pt100 są rezystancyjnymi metalowymi czujnikami, jest całkowicie poprawna. Pt100 to jeden z najpopularniejszych typów czujników temperatury stosowanych w przemyśle, a ich nazwa pochodzi od platyny (Pt) używanej w ich konstrukcji oraz wartości nominalnej oporu 100 omów w temperaturze 0°C. Czujniki rezystancyjne, znane również jako RTD (Resistance Temperature Detector), działają na zasadzie zmiany oporu elektrycznego wraz ze zmianą temperatury. Platyna jest wykorzystywana w tych czujnikach ze względu na jej stabilność chemiczną, liniowość charakterystyki oraz dokładność pomiaru. Przetworniki z sygnałem wyjściowym 4–20 mA są standardem w przemyśle, ponieważ umożliwiają precyzyjne przesyłanie wartości pomiarowej na duże odległości z minimalnymi stratami. Dzięki temu, w systemach automatyki, można dokładnie monitorować i kontrolować procesy technologiczne. Warto też wspomnieć, że dzięki specjalnym wersjom czujników Pt100 można mierzyć temperatury w zakresie od -200°C do 850°C, co czyni je niezwykle wszechstronnymi. Moim zdaniem, pracując w automatyce, warto wiedzieć, jakie czujniki są stosowane w różnych aplikacjach, ponieważ każda sytuacja wymaga innego podejścia i narzędzi, a wiedza o działaniu i specyfikacji czujników Pt100 to podstawa w wielu branżach technologicznych.

Pytanie 15

Które elementy na schematach układów pneumatycznych są oznaczane literą V?

A. Siłowniki.

B. Zawory.

C. Pompy.

D. Silniki.

Dokładnie, chodzi o zawory. W układach pneumatycznych, zawory są kluczowe dla kontrolowania przepływu powietrza. Oznaczane są literą V, co jest standardem w schematach technicznych. Zawory mogą spełniać różne funkcje, takie jak regulacja ciśnienia, kierunku przepływu czy rozdziału strumienia. Na przykład, zawory sterujące kierunkiem przepływu umożliwiają zmianę ruchu siłownika z jednego kierunku na drugi. W praktyce, w przemyśle, zawory są wykorzystywane w wielu miejscach, od prostych maszyn po zaawansowane systemy automatyzacji. Istnieje wiele typów zaworów, jak elektromagnetyczne, kulowe czy iglicowe, każdy z nich ma swoje specyficzne zastosowania. Z mojego doświadczenia wynika, że wybór odpowiedniego zaworu jest kluczowy dla efektywności i niezawodności całego układu. Prawidłowe oznaczenie i użycie zaworów zgodnie z normami, jak ISO 1219, zapewnia właściwe działanie systemu i ułatwia serwisowanie czy modernizację układu. To naprawdę fascynujące, jak wiele można osiągnąć dzięki prostym, ale skutecznym rozwiązaniom jak zawory. Warto się z nimi zaprzyjaźnić, bo to podstawa wielu systemów pneumatycznych.

Pytanie 16

Które ze stwierdzeń dotyczących prowadzenia przewodów sygnałowych w układach sterowania napędami nie jest poprawne?

A. Przewody sygnałowe należy prowadzić w korytach lub rurach z PVC w celu poprawy skuteczności ekranowania.

B. Wszystkie krzyżowania przewodów sygnałowych z innymi rodzajami przewodów należy wykonać pod kątem prostym.

C. Końcówki nieużywanych żył przewodów sygnałowych w szafie należy połączyć ze sobą i uziemić.

D. Przewody sygnałowe należy prowadzić w odległości minimum 20 cm od przewodów zasilających.

Zrozumienie zasad poprawnego prowadzenia przewodów sygnałowych jest kluczowe dla niezawodności systemów sterowania. Łączenie końcówek nieużywanych żył przewodów sygnałowych i ich uziemianie mogłoby wydawać się logiczne, ale w rzeczywistości nie jest to zalecana praktyka. Uziemianie nieużywanych żył może wprowadzić dodatkowe ścieżki zakłóceń, co może wpłynąć negatywnie na działanie systemu. Lepszą praktyką jest pozostawienie ich niepodłączonych, ale odpowiednio zabezpieczonych. Prowadzenie przewodów sygnałowych w odległości minimum 20 cm od przewodów zasilających to dobry sposób na minimalizację wpływu zakłóceń elektromagnetycznych. Właściwa separacja przestrzenna jest kluczowa, by uniknąć indukowania się zakłóceń z przewodów zasilających na przewody sygnałowe. Krzyżowanie przewodów sygnałowych z innymi przewodami pod kątem prostym to kolejna dobra praktyka, ponieważ minimalizuje to czas, w którym przewody są narażone na wzajemną indukcję. W praktyce, wiele błędów myślowych wynika z przekonania, że fizyczna ochronna osłona, jaką jest PVC, zapewnia ekranowanie. W rzeczywistości ekranowanie to proces ochrony sygnału przed zakłóceniami przy użyciu materiałów przewodzących, takich jak miedź czy aluminium, a nie jedynie bariera fizyczna. Dobre projektowanie systemów elektrycznych wymaga zrozumienia tych subtelności, co jest kluczowe dla niezawodności i bezpieczeństwa całego układu sterowania.

Pytanie 17

Aby zapewnić stałą wartość ciśnienia doprowadzanego do układu pneumatycznego, należy zastosować zawór

A. bezpieczeństwa.

B. dławiący.

C. zwrotny.

D. redukujący.

Wybór odpowiedniego zaworu w układach pneumatycznych jest kluczowy dla ich efektywnego i bezpiecznego funkcjonowania. Zawory bezpieczeństwa, choć w pewnym stopniu związane z kontrolą ciśnienia, pełnią inną funkcję niż zawory redukujące. Ich głównym zadaniem jest ochrona układu przed nadmiernym wzrostem ciśnienia, co mogłoby prowadzić do uszkodzeń. Nie zapewniają one jednak stałego ciśnienia w układzie. To może prowadzić do mylnego przekonania, że wystarczą do regulacji ciśnienia na poziomie operacyjnym. Zawory dławiące z kolei regulują przepływ, a nie ciśnienie, co oznacza, że ich zastosowanie w roli reduktora ciśnienia jest błędne. Są one używane raczej do kontroli prędkości przepływu, co jest istotne, ale nie w kontekście utrzymania stałego ciśnienia. Natomiast zawory zwrotne umożliwiają przepływ medium tylko w jednym kierunku, zapobiegając cofaniu się cieczy lub gazu. Choć są ważne w kontekście zapobiegania odwróceniu przepływu, nie mają wpływu na stabilizację ciśnienia. Zrozumienie różnicy pomiędzy tymi funkcjami jest kluczowe, ponieważ pozwala uniknąć błędnych założeń i potencjalnych problemów w projektowaniu i eksploatacji systemów pneumatycznych. Dobrym podejściem jest zawsze odniesienie się do norm i standardów, które określają specyfikacje i zastosowania poszczególnych typów zaworów, takich jak te wskazane w normach ISO czy DIN, co pozwoli lepiej dobierać komponenty do specyficznych zastosowań. Pozwala to na uniknięcie typowych błędów myślowych i zapewnia, że system będzie działał tak, jak powinien, bez ryzyka nieoczekiwanych awarii.

Pytanie 18

W regulatorze PID symbolem TI oznacza się czas

A. propagacji.

B. wyprzedzenia.

C. zdwojenia.

D. opóźnienia.

Regulator PID to fundament automatyki przemysłowej. Symbol TI w tym kontekście oznacza czas zdwojenia, czyli czas, po którym skumulowany efekt działania członu całkującego zrównoważy efekt działania członu proporcjonalnego na wyjście regulatora. To istotne, bo czas zdwojenia wpływa na dynamikę układu regulacji. Przykładowo, w procesach przemysłowych, jak kontrola temperatury w piecu, odpowiednie ustawienie TI pozwala na stabilizację procesu bez oscylacji i nadmiernych przeregulowań. Standardy, jak ISO 9001, zalecają dokładne dostrajanie regulatorów PID, by zoptymalizować efektywność procesów. Dobrą praktyką jest stosowanie metod eksperymentalnych lub algorytmów autotuningu, które automatycznie dostosowują parametry PID do charakterystyki układu. Moim zdaniem, umiejętność właściwego ustawienia TI jest jedną z kluczowych kompetencji inżyniera automatyka, bo dzięki temu możemy znacznie poprawić jakość i wydajność produkcji. Warto więc poświęcić czas na zrozumienie tego zagadnienia i eksperymentowanie z różnymi ustawieniami w symulacjach czy rzeczywistych aplikacjach."

Pytanie 19

Na podstawie fragmentu instrukcji przekaźnika czasowego wskaż, które położenie przełączników realizuje funkcję załączenia z opóźnieniem.

A. Położenie I

B. Położenie IV

C. Położenie II

D. Położenie III

Położenie I jest właściwą odpowiedzią, bo realizuje funkcję załączenia z opóźnieniem. W tym ustawieniu po podaniu napięcia sterowniczego, przekaźnik nie zadziała od razu. Jest opóźnienie, które pozwala na pewne operacje zanim urządzenie zostanie załączone. To jest przydatne w sytuacjach, gdzie nie chcemy, by sprzęt działał natychmiast po włączeniu, na przykład w systemach wentylacyjnych, gdzie potrzebujemy chwili na stabilizację innych komponentów przed uruchomieniem głównego wentylatora. Standardy branżowe wskazują, że opóźnienie załączenia poprawia niezawodność systemu poprzez redukcję skoków napięcia i przeciążeń. Z mojego doświadczenia, ustawienie takie pomaga również w zarządzaniu systemami automatyzacji budynkowej, gdzie sekwencyjne włączanie urządzeń jest kluczowe dla optymalnej pracy. Warto pamiętać, że zgodnie z normami IEC, takie przekaźniki czasowe są często używane w układach sterowania maszyn, by zapewnić bezpieczne i efektywne działanie.

Pytanie 20

Określ, który blok funkcjonalny musi być użyty w programie sterującym urządzeniem służącym do pakowania określonej liczby zabawek do kartonu.

A. Licznik jednokierunkowy.

B. Timer TON

C. Multiplekser analogowy.

D. Regulator PID

Analizując inne odpowiedzi, możemy zauważyć, że nie pasują one do zadania polegającego na sterowaniu urządzeniem pakującym zabawki. Timer TON, czyli timer opóźniający, jest przeznaczony do zadań związanych z czasowym opóźnieniem sygnałów. Jego użycie w kontekście zliczania zabawek byłoby nieadekwatne, gdyż nie spełnia on funkcji zliczania, a jedynie wprowadza opóźnienie czasowe. Typowym błędem jest mylenie potrzeby zliczania z potrzebą opóźniania sygnałów, co może prowadzić do nieodpowiednich wyborów w kontekście automatyki. Regulator PID z kolei jest narzędziem przeznaczonym do regulacji procesów ciągłych, np. temperatury czy prędkości, gdzie wymagane jest utrzymanie wartości na zadanym poziomie. W kontekście pakowania zabawek regulator PID byłby nadmiernie skomplikowany i nieefektywny, ponieważ proces pakowania zabawek do kartonu nie wymaga sterowania ciągłego. Trudno byłoby uzasadnić jego zastosowanie w tak prostym przypadku. Multiplekser analogowy jest komponentem używanym do przełączania sygnałów w systemach analogowych, co nie ma związku z funkcjonalnością zliczania. Często błędnym założeniem jest, że jeśli coś działa w elektronice analogowej, będzie miało zastosowanie wszędzie - co w tym przypadku prowadzi do mylnych wniosków. Wybór komponentów powinien zawsze być uzależniony od specyficznych wymagań aplikacji, a nie ogólnych założeń.

Pytanie 21

Na podstawie fragmentu rysunku wykonawczego określ długość krawędzi X.

A. 10 mm

B. 30 mm

C. 60 mm

D. 20 mm

Długość krawędzi X wynosi 20 mm. Widać to, gdy dokładnie przeanalizuje się wymiary całego rysunku – całość ma szerokość 70 mm, a fragment poziomy poniżej linii oznaczonej X ma wymiary 30 mm (od środka do prawej krawędzi) i 20 mm (po lewej stronie odcięcie ukośne). Oznacza to, że pozostaje odcinek 70 − 30 − 20 = 20 mm, czyli właśnie wartość X. Takie zadania bardzo dobrze uczą logicznego myślenia i analizy rysunku technicznego – trzeba czytać wymiary nie tylko tam, gdzie są podane, ale też szukać ich pośrednio przez różnice. W praktyce warsztatowej (np. w obróbce skrawaniem lub przy cięciu blach) takie proste obliczenia robi się niemal automatycznie. Moim zdaniem warto zawsze pamiętać o zasadzie: jeśli czegoś nie ma wprost wymiarowanego, to da się to wyliczyć z układu pozostałych wymiarów. W dokumentacji technicznej stosuje się wymiarowanie łańcuchowe lub współrzędne – tu mamy przykład łańcuchowego, więc każde przesunięcie w poziomie można łatwo zsumować lub odjąć. To niby drobny szczegół, ale takie rzeczy robią różnicę przy czytaniu rysunku jak zawodowiec.

Pytanie 22

W celu zmierzenia mocy czynnej pobieranej z sieci elektrycznej przez klimatyzator, należy użyć

A. woltomierza i amperomierza.

B. woltomierza i miernika natężenia przepływu powietrza.

C. termometru i woltomierza.

D. termometru i miernika natężenia przepływu powietrza.

Moc czynna, zwana też mocą rzeczywistą, jest kluczowa w określaniu, ile energii elektrycznej urządzenie zużywa do wykonywania rzeczywistej pracy, w tym przypadku chłodzenia powietrza przez klimatyzator. Aby ją zmierzyć, niezbędne są dwa podstawowe przyrządy: woltomierz i amperomierz. Woltomierz mierzy napięcie elektryczne, które jest potencjałem, jaki napędza prąd przez urządzenie. Amperomierz z kolei mierzy natężenie prądu, które jest ilością przepływających ładunków elektrycznych. Moc czynna to iloczyn napięcia, natężenia oraz współczynnika mocy. Z tego wynika, że sama znajomość napięcia i natężenia nie wystarcza do pełnego zrozumienia zużycia energii przez urządzenie, ale są to kluczowe składniki. W praktyce, mierząc moc czynną, możemy efektywnie zarządzać zużyciem energii, optymalizować koszty i unikać przeciążeń w instalacji domowej. Standardy międzynarodowe, takie jak te opracowane przez IEC, zalecają regularne monitorowanie mocy czynnej w urządzeniach elektrycznych dla ich bezpiecznej i efektywnej pracy. Klimatyzatory, szczególnie w dużych budynkach, są znaczącymi odbiorcami energii i ich efektywne monitorowanie może przełożyć się na znaczne oszczędności energetyczne. Dlatego znajomość i umiejętność stosowania tych przyrządów pomiarowych to podstawa w zawodzie elektryka.

Pytanie 23

Przetwornik przedstawiony na rysunkach to

A. przetwornik PWM.

B. przetwornica napięcia.

C. zadajnik cyfrowo-analogowy.

D. analogowo-cyfrowy konwerter USB.

Zgadza się, przedstawiony przetwornik to analogowo-cyfrowy konwerter USB. Dlaczego? Konwertery tego rodzaju służą do przekształcania sygnałów analogowych na cyfrowe, co jest kluczowe w wielu aplikacjach, gdzie potrzebujemy monitorować i analizować sygnały analogowe za pomocą komputerów. Proces ten odbywa się dzięki przetwornikowi analogowo-cyfrowemu (A/D), który zamienia sygnał analogowy na cyfrowy, a następnie poprzez interfejs USB przekazuje go do komputera. USB zapewnia także zasilanie i komunikację, co czyni te urządzenia bardzo praktycznymi i wszechstronnymi. W praktyce takie konwertery są często używane w laboratoriach, przemyśle oraz w projektach inżynieryjnych, gdzie dokładne pomiary i analiza danych są niezbędne. Z mojego doświadczenia, są one również bardzo wygodne w zastosowaniach edukacyjnych, ponieważ pozwalają na szybkie i bezproblemowe podłączenie urządzeń pomiarowych do PC.

Pytanie 24

Na schemacie zespołu przygotowania powietrza, symbolem X oznaczono

A. zawór.

B. manometr.

C. smarownicę.

D. filtr.

Manometr to urządzenie służące do pomiaru ciśnienia w systemach pneumatycznych. Na schemacie oznaczony symbolem przypominającym zegar, jest kluczowym elementem w diagnostyce i utrzymaniu systemów. Bez dokładnego pomiaru ciśnienia trudno ocenić, czy system działa poprawnie – zbyt wysokie ciśnienie może prowadzić do awarii, a zbyt niskie wpływa na efektywność pracy. W praktyce manometry są umieszczane w strategicznych miejscach, aby zapewnić stały nadzór nad parametrami systemu. Istnieją różne typy manometrów, w tym analogowe oraz cyfrowe – każde z nich ma swoje zastosowania, ale zasada działania pozostaje taka sama. Dobre praktyki branżowe wskazują na regularną kalibrację tych urządzeń, co zapewnia dokładność pomiarów, a tym samym bezpieczeństwo i wydajność pracy całego układu pneumatycznego. Warto również pamiętać, że manometry mogą być wyposażone w różne rodzaje przyłączy, co pozwala na ich elastyczne stosowanie w różnych konfiguracjach systemowych.

Pytanie 25

Do pomiaru średnicy otworu φ 50 z dokładnością do 0,01 mm należy użyć

A. głębokościomierza.

B. średnicówki mikrometrycznej.

C. przymiaru kreskowego.

D. czujnika zegarowego.

Średnicówka mikrometryczna to narzędzie, które idealnie nadaje się do pomiaru średnicy otworu z wysoką precyzją, nawet do 0,01 mm. Dlaczego właśnie ten przyrząd? Średnicówki mikrometryczne są zaprojektowane do wykonywania niezwykle dokładnych pomiarów wewnętrznych, co czyni je nieocenionymi w przemyśle maszynowym, gdzie precyzja jest kluczowa. Dzięki swojej budowie, która obejmuje śrubę mikrometryczną, można uzyskać dokładność i powtarzalność pomiarów, co jest niezbędne w produkcji seryjnej czy przy kontroli jakości. Przykłady zastosowania średnicówki mikrometrycznej to choćby kontrola jakości otworów w elementach silników spalinowych czy w produkcji elementów hydraulicznych, gdzie każda odchyłka od normy może prowadzić do awarii całego systemu. Z mojego doświadczenia, posługiwanie się średnicówką wymaga pewnej wprawy, ale kiedy już opanujesz tę umiejętność, otwierają się przed tobą szerokie możliwości. Ważne jest również, by pamiętać o regularnej kalibracji tego instrumentu, zgodnie z wymaganiami norm ISO, co zapewnia zachowanie dokładności i niezawodności pomiarów.

Pytanie 26

Do wykonania połączeń w przedstawionej na rysunku puszce zaciskowej silnika elektrycznego należy wykorzystać

A. klucz imbusowy.

B. wkrętak torx.

C. wkrętak płaski.

D. klucz płaski.

Na zdjęciu widać typową puszkę zaciskową silnika elektrycznego, w której zastosowano śruby z sześciokątnymi łbami, dlatego użycie wkrętaka płaskiego, torx czy klucza imbusowego nie byłoby właściwe. Wkrętak płaski i torx są przeznaczone do śrub z odpowiednimi gniazdami – tu natomiast nie ma miejsca, w które można by wprowadzić końcówkę wkrętaka. Klucz imbusowy także nie pasuje, bo jego przekrój sześciokątny służy do śrub z gniazdem wewnętrznym, a nie do zewnętrznego sześciokąta. W przypadku takich połączeń stosuje się klucz płaski (lub oczkowy), który pozwala dokładnie dociągnąć nakrętki i zapewnić dobry kontakt elektryczny. Częstym błędem początkujących elektryków jest próba dokręcania śrub szczypcami lub kombinerkami – takie narzędzia niszczą krawędzie nakrętki i utrudniają późniejszy demontaż. W praktyce przemysłowej dba się o to, by moment dokręcania był zgodny z zaleceniami producenta silnika, ponieważ zbyt mała siła powoduje iskrzenie, a zbyt duża – odkształcenie końcówek oczkowych. Dobrze wykonane połączenie to gwarancja bezpiecznej i długiej pracy silnika, dlatego w tym przypadku tylko klucz płaski spełnia swoje zadanie w pełni poprawnie.

Pytanie 27

Wskaż stany logiczne wejść I2 i I3 sterownika w układzie przedstawionym na rysunku przy wsuniętym tłoczysku i poprawnej pracy czujników.

A. I2 = 1, I3 = 1

B. I2 = 0, I3 = 0

C. I2 = 0, I3 = 1

D. I2 = 1, I3 = 0

Odpowiedź I2 = 1, I3 = 0 jest prawidłowa, ponieważ obrazuje stan, w którym tłoczysko jest wsunięte i czujnik B1 jest aktywowany. W praktyce, gdy tłoczysko siłownika znajduje się w pozycji wsuniętej, czujnik krańcowy B1 jest włączony, co powoduje logiczny '1' na wejściu I2 sterownika PLC. Czujnik B2, natomiast, odpowiada za pozycję wysuniętą i pozostaje w stanie nieaktywnym, więc I3 jest równe '0'. Taki stan logiczny umożliwia sterowanie sekwencją cyklu pracy siłownika w zautomatyzowanych układach. Moim zdaniem, to jedno z kluczowych zastosowań PLC w przemyśle, gdzie precyzyjne sterowanie pozycją elementów ruchomych jest niezbędne. Zgodnie z dobrymi praktykami, zawsze należy upewnić się, że wszystkie czujniki są poprawnie skalibrowane i umieszczone, aby zapewnić bezawaryjne działanie systemu.

Pytanie 28

Do pomiaru wartości podciśnienia w zautomatyzowanej instalacji pneumatycznej, w której stosowane są ejektory wraz z przyssawkami, należy zastosować

A. manometr różnicowy.

B. wakuometr.

C. manometr.

D. barometr.

Podciśnienie, czyli ciśnienie niższe od atmosferycznego, mierzymy za pomocą przyrządu zwanego wakuometrem. Jest to narzędzie specjalistyczne, które znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach, gdzie wykorzystuje się systemy próżniowe, jak np. w zautomatyzowanych instalacjach pneumatycznych z ejektorami i przyssawkami. Ejektory to urządzenia, które dzięki efektowi Venturiego tworzą podciśnienie, a przyssawki, które są przyłączone do systemu, wymagają precyzyjnego monitorowania tego podciśnienia, aby działały efektywnie. Dlatego właśnie wakuometr, który jest dedykowany do pomiaru ciśnień niższych od atmosferycznego, jest idealnym narzędziem. Warto wspomnieć, że wakuometry mogą mieć różne skale w zależności od zastosowania, np. milibary, milimetry słupa rtęci czy pascale. Praktyczne zastosowanie wakuometrów to nie tylko przemysł, ale także medycyna, gdzie używa się ich w urządzeniach do terapii próżniowej. Z mojego doświadczenia, wybór odpowiedniego wakuometru, zależy od specyfikacji systemu i wymagań dokładności pomiaru. Standardy takie jak ISO 9001:2015 często wymagają dokładnego monitorowania parametrów systemów, stąd użycie dokładnych przyrządów pomiarowych jest kluczowe.

Pytanie 29

W układzie regulacji temperatury zastosowano czujnik Pt500. Jaką wartość rezystancji czujnika w temperaturze 0 °C pokaże omomierz?

A. 500 Ω

B. 100 Ω

C. 0 Ω

D. 1 000 Ω

Czujniki Pt500 są powszechnie używane w systemach regulacji temperatury, głównie ze względu na ich dokładność i stabilność. Tego rodzaju czujnik nazywany jest rezystancyjnym czujnikiem temperatury (RTD) i działa na zasadzie zmiany rezystancji w zależności od temperatury. Pt w nazwie odnosi się do platyny, materiału, z którego jest wykonany element reagujący na temperaturę. Przykładowo, w temperaturze 0 °C jego rezystancja wynosi 500 Ω, co wynika ze specyfikacji technicznej tego typu czujników. To, że czujnik Pt500 w 0 °C pokazuje 500 Ω, jest zgodne ze standardami kalibracji RTD. W praktyce, instalując taki czujnik, mamy pewność, że pomiary będą precyzyjne, jeśli są wykonane zgodnie z przyjętymi normami. Dodatkowo Pt500 jest kompatybilny z różnymi układami pomiarowymi, co czyni go elastycznym narzędziem w wielu zastosowaniach przemysłowych. Warto pamiętać, że w miarę wzrostu temperatury rezystancja czujnika również wzrasta, co pozwala na precyzyjne monitorowanie zmian termicznych. Poznanie charakterystyki czujników RTD, takich jak Pt500, to klucz do efektywnego projektowania układów pomiarowych w automatyce przemysłowej.

Pytanie 30

Którą funkcję logiczną realizuje program zapisany w pamięci sterownika PLC przedstawiony na rysunku?

A. NOR

B. NAND

C. XOR

D. OR

Program przedstawiony na rysunku realizuje funkcję logiczną NOR, co jest skrótem od „NOT OR”. W logice oznacza to, że wyjście będzie aktywne tylko wtedy, gdy wszystkie wejścia są nieaktywne. W przypadku sterowników PLC, funkcja NOR jest często używana w sytuacjach, gdy chcemy, aby określone wyjście działało tylko wtedy, gdy żaden z czujników lub przełączników nie jest aktywowany. Na rysunku widzimy dwie szeregowo połączone cewki, co oznacza, że wyjście zostanie aktywowane tylko wtedy, gdy oba wejścia są w stanie niskim (czyli logiczne 0). To typowe w aplikacjach bezpieczeństwa, gdzie z różnych powodów potrzebujemy gwarancji, że coś się nie wydarzy, dopóki wszystkie warunki nie są spełnione. Moim zdaniem, zastosowanie funkcji NOR jest niezwykle praktyczne, szczególnie w automatyce przemysłowej, gdzie niezawodność jest kluczowa. Warto pamiętać, że użycie tej funkcji jest zgodne z normami IEC dotyczących projektowania systemów sterowania, co gwarantuje wysoką jakość i bezpieczeństwo działania systemu.

Pytanie 31

Na którym rysunku prawidłowo przedstawiono początek sekwencji współbieżnej sieci SFC?

Ta odpowiedź jest prawidłowa, ponieważ prawidłowo przedstawia początek sekwencji współbieżnej w sieci SFC (Sequential Function Chart). Sekwencja współbieżna to taki typ organizacji procesu, gdzie równocześnie mogą być wykonywane różne zadania, co jest osiągane dzięki odpowiedniemu rozdzieleniu kroków. Na rysunku widzimy, że po kroku 1, sekwencja rozdziela się na dwa równoległe kroki: krok 2 i krok 3, co jest zgodne z zasadami projektowania SFC. W praktyce takie podejście jest niezwykle przydatne w systemach automatyki przemysłowej, gdzie konieczne jest jednoczesne wykonanie kilku niezależnych procesów. Standardy takie jak IEC 61131-3 jasno określają, jak powinny wyglądać diagramy sekwencyjne, a poprawne ich stosowanie zwiększa czytelność i efektywność systemów sterowania. Ważne jest, aby zrozumieć, że każda linia pozioma na diagramie SFC oznacza punkt synchronizacji, zapewniający, że wszystkie równoległe czynności są zakończone przed przejściem do następnego etapu. Dzięki temu możemy utrzymać pełną kontrolę nad sekwencją zdarzeń, co jest kluczowe w środowiskach wymagających wysokiej niezawodności.

Pytanie 32

W celu wykonania połączenia między zasilaczem a sterownikiem punktów oznaczonych jako PE należy zastosować przewód którego izolacja ma kolor

A. żółto-zielony.

B. niebieski.

C. niebiesko-zielony.

D. czerwony.

W instalacjach elektrycznych kolor żółto-zielony jest zarezerwowany dla przewodów ochronnych, znanych również jako przewody PE (Protective Earth). Takie przewody pełnią kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa, chroniąc użytkowników przed porażeniem prądem oraz zabezpieczając urządzenia przed uszkodzeniami. Kolory izolacji w instalacjach elektrycznych są standaryzowane przez normy, takie jak PN-EN 60446, które określają, że przewód ochronny musi być żółto-zielony. Dlatego właśnie, łącząc zasilacz ze sterownikiem, punkty oznaczone jako PE powinny być połączone przewodem o takiej izolacji. W praktyce, w przypadku wystąpienia zwarcia, prąd zwarciowy zostaje skierowany do ziemi, co zapobiega porażeniu użytkownika. Warto również pamiętać, że odpowiednie oznaczenie przewodów w instalacji jest nie tylko kwestią zgodności z normami, ale również dobrym nawykiem, który ułatwia późniejsze prace serwisowe i zmniejsza ryzyko błędów podczas wykonywania instalacji. Moim zdaniem, zrozumienie znaczenia kolorów przewodów to podstawa bezpiecznej i zgodnej z normami pracy każdego elektryka.

Pytanie 33

Która ilustracja przedstawia zawór szybkiego spustu?

A. Ilustracja 4

B. Ilustracja 2

C. Ilustracja 3

D. Ilustracja 1

Na zdjęciu numer 1 przedstawiono zawór szybkiego spustu. Jest to element stosowany w układach pneumatycznych do szybkiego opróżniania przewodów lub komór siłowników po zakończeniu cyklu pracy. Działa on w ten sposób, że po zaniku sygnału sterującego powietrze robocze zostaje natychmiast odprowadzone do atmosfery przez otwarty kanał zaworu, zamiast cofać się przez cały układ. W praktyce pozwala to skrócić czas powrotu tłoka i zwiększyć dynamikę działania systemu. Zawory te mają kompaktową budowę, najczęściej z gwintowanymi przyłączami i symbolem kierunku przepływu wytłoczonym na obudowie. Moim zdaniem to jeden z kluczowych elementów w automatyce pneumatycznej, bo wpływa bezpośrednio na wydajność układu. Stosuje się je m.in. w siłownikach dwustronnego działania, gdzie szybki spust umożliwia błyskawiczne odpowietrzenie komory powrotnej. Typowa konstrukcja zaworu szybkiego spustu wykorzystuje membranę lub kulkę, która reaguje na spadek ciśnienia po stronie sterującej. W instalacjach przemysłowych montuje się go bezpośrednio przy siłowniku, aby maksymalnie skrócić drogę odprowadzania powietrza.

Pytanie 34

Do wykrycia nieciągłości okablowania w komunikacyjnej sieci przemysłowej stosowany jest

A. tester przewodów.

B. kamera termowizyjna.

C. wykrywacz przewodów.

D. miernik parametrów instalacji.

Tester przewodów jest narzędziem niezbędnym w diagnozowaniu problemów z okablowaniem w sieciach przemysłowych. Dzięki niemu możemy szybko i efektywnie zidentyfikować nieciągłości, zwarcia, a także inne problemy związane z połączeniami elektrycznymi. Testerzy często obsługują różne typy kabli, od miedzianych po światłowodowe, co czyni je wszechstronnym narzędziem w rękach technika. W praktyce, tester przewodów pozwala na szybkie sprawdzenie ciągłości obwodu, co jest kluczowe w utrzymaniu niezawodności komunikacyjnej w skomplikowanych sieciach przemysłowych. Z mojego doświadczenia wynika, że regularne testowanie przewodów jest również zgodne z dobrymi praktykami branżowymi, które zalecają regularne przeglądy i konserwacje infrastruktury sieciowej. Warto pamiętać, że w wielu normach, takich jak ISO/IEC 11801, zaleca się wykorzystanie takich urządzeń do testowania okablowania strukturalnego. Dzięki temu można zapobiec wielu problemom, zanim jeszcze wystąpią, co w kontekście dużych instalacji przemysłowych może oszczędzić nie tylko czas, ale i znaczne koszty związane z potencjalnymi awariami. Tester przewodów jest zatem jednym z bardziej opłacalnych narzędzi, które i tak szybko się zwróci, jeśli tylko będziemy korzystać z niego regularnie.

Pytanie 35

Do którego przyłącza zaworu hydraulicznego należy podłączyć zbiornik z cieczą hydrauliczną?

A. B

B. T

C. A

D. P

Zrozumienie, do którego przyłącza w zaworze hydraulicznym należy podłączyć zbiornik z cieczą, jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania całego systemu. Przyłącze P, często mylone, służy do doprowadzenia ciśnienia roboczego z pompy do zaworu, a nie do podłączenia zbiornika. To często spotykany błąd, wynikający z braku znajomości podstawowych zasad działania układów hydraulicznych. Przyłącza A i B odpowiadają za sterowanie przepływem cieczy do siłowników i innych elementów wykonawczych. Ich funkcją jest kierowanie cieczy do odpowiednich części systemu, aby mogły one wykonać zaplanowaną pracę, np. przesunięcie tłoka. Podłączenie zbiornika do tych portów mogłoby skutkować niekontrolowanym działaniem siłowników lub w ogóle uniemożliwić działanie układu. Prawidłowe podłączenie zbiornika do przyłącza T jest niezbędne dla zapewnienia swobodnego powrotu cieczy do zbiornika po jej użyciu w systemie. Takie podejście nie tylko zapobiega nadmiernemu ciśnieniu, ale także minimalizuje ryzyko uszkodzeń mechanicznych całego układu. Dobry projektant systemów hydraulicznych wie, że stosowanie się do standardowych praktyk i zrozumienie funkcji poszczególnych przyłączy jest podstawą dla niezawodności i efektywności działania.

Pytanie 36

W celu wykonania połączenia między zasilaczem a sterownikiem punktów oznaczonych jako PE należy zastosować przewód którego izolacja ma kolor

A. żółto-zielony.

B. niebieski.

C. niebiesko-zielony.

D. czerwony.

Przewód o izolacji w kolorze żółto-zielonym jest bezpośrednio związany z pojęciem ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych. W systemach elektrycznych na całym świecie kolory przewodów są standaryzowane, aby zapewnić bezpieczeństwo i jednolitość. Żółto-zielona izolacja jest przypisana do przewodu ochronnego PE (ang. Protective Earth). Zadaniem tego przewodu jest zapewnienie, że elementy metalowe nie będą pod napięciem w przypadku awarii izolacji. Taki przewód odprowadza prąd zwarciowy do ziemi, minimalizując ryzyko porażenia prądem elektrycznym. W praktyce, każdy technik elektryk, instalując przewody, musi upewnić się, że kolorystyka jest zgodna z normami, jak na przykład PN-HD 60364-5-54. Dzięki temu, osoby pracujące przy instalacjach mają pewność, że przewody są poprawnie oznakowane. Moim zdaniem, trzymanie się tych standardów to podstawa pracy w branży elektrycznej, bo bezpieczeństwo jest najważniejsze. Dodatkowo, z mojego doświadczenia, poprawne oznaczenie przewodów znacznie ułatwia późniejsze prace konserwacyjne i diagnostyczne.

Pytanie 37

Do montażu przewodów do złączki przedstawionej na zdjęciu należy użyć

A. wkrętaka płaskiego.

B. klucza nasadowego.

C. wkrętaka krzyżowego.

D. klucza oczkowego.

Użycie wkrętaka płaskiego do montażu przewodów w złączkach jest standardową procedurą w wielu zastosowaniach elektrycznych. Wkrętak płaski, znany również jako śrubokręt płaski, idealnie pasuje do śrub z prostymi nacięciami, które są często stosowane w tego typu złączkach. Tego typu śruby są powszechnie używane ze względu na swoją prostotę i dostępność. Praktyka ta jest wspierana przez wiele standardów branżowych, które zalecają stosowanie odpowiednich narzędzi do konkretnego typu śrub, aby uniknąć ich uszkodzenia i zapewnić bezpieczne połączenie. Moim zdaniem, warto zainwestować w dobrej jakości wkrętak płaski, który ułatwi pracę i zwiększy jej efektywność. Przykładem mogą być instalacje elektryczne w domu, gdzie często spotykamy się z koniecznością montażu przewodów w rozdzielnicach czy puszkach przyłączeniowych. Dobrze dobrane narzędzie nie tylko przyspiesza pracę, ale również minimalizuje ryzyko uszkodzenia urządzeń czy przewodów.

Pytanie 38

Czujnik przedstawiony na schemacie ma wyjście sygnałowe typu

A. NPN NO

B. NPN NC

C. PNP NO

D. PNP NC

Wybór odpowiedzi PNP NO, PNP NC lub NPN NO mógł wynikać z błędnego zrozumienia charakterystyki działania czujników. Tranzystory PNP są używane w sytuacjach, gdzie wyjście czujnika ma dostarczać napięcie do obciążenia, a w przypadku odpowiedzi NO (normally open), obwód jest otwarty w stanie nieaktywnym. To oznacza, że dopiero po aktywacji czujnika obwód się zamyka, co często stosuje się w systemach, gdzie potrzebne jest szybkie załączanie obwodów po wykryciu zmiany stanu. Jednak w przedstawionym schemacie wyjście jest typu NPN, co determinuje odwrotną logikę. NPN NO sugerowałoby, że w stanie nieaktywnym obwód jest otwarty, co nie jest zgodne z analizą pokazanych połączeń. Wybór odpowiedzi PNP może wynikać z mylnej interpretacji symboli lub przewodów sygnałowych, co jest częstym błędem w pracy z dokumentacją techniczną. Prawidłowe zrozumienie schematów elektrycznych wymaga uwagi na szczegóły takie jak oznaczenia przewodów, symbole tranzystorów i sposób ich podłączenia w obwodzie. Tego rodzaju błędy mogą prowadzić do nieprawidłowego działania systemów, co w niektórych przypadkach skutkuje poważnymi konsekwencjami.

Pytanie 39

Który przyrząd kontrolno-pomiarowy służy do wypoziomowania skrzynki nakładanej jako osłona na zamontowany elektrozawór?

A. Poziomnica.

B. Suwmiarka.

C. Liniał.

D. Kątomierz.

Użycie poziomnicy do wypoziomowania skrzynki nakładanej jako osłona na zamontowany elektrozawór jest kluczowe, ponieważ ten przyrząd pozwala precyzyjnie ustawić powierzchnię w poziomie. W branży instalacyjnej poziomnica jest podstawowym narzędziem, które pozwala na zachowanie odpowiednich poziomów w montażu różnych elementów instalacyjnych. Dzięki temu można uniknąć potencjalnych problemów związanych z nieprawidłowym położeniem, które mogłyby prowadzić do nieszczelności lub uszkodzeń. Standardem jest, aby wszystkie elementy instalacyjne były montowane z zachowaniem poziomości, co nie tylko wpływa na estetykę, ale przede wszystkim na funkcjonalność i trwałość instalacji. Poziomnice są dostępne w różnych rozmiarach, co pozwala dopasować je do specyficznych zadań. Moim zdaniem, umiejętność korzystania z poziomnicy to absolutny „must-have” dla każdego, kto zajmuje się montażem instalacji hydraulicznych czy elektrycznych. Dodatkowo, poziomnice nie tylko pomagają przy montażu elektrozaworów, ale są również używane przy innych elementach, takich jak rury, przewody czy elementy konstrukcyjne. Dlatego inwestycja w dobrą poziomnicę zawsze się zwraca, zarówno w jakości wykonania, jak i w zadowoleniu klienta.

Pytanie 40

Do którego przyłącza zaworu hydraulicznego należy podłączyć zbiornik z cieczą hydrauliczną?

A. P

B. T

C. B

D. A

Częstym błędem jest mylenie przyłącza T z pozostałymi portami zaworu, szczególnie z P lub A/B. W hydraulice symbolika jest jednak bardzo konsekwentna – port P to Pressure, czyli zasilanie z pompy, gdzie występuje wysokie ciśnienie robocze. Nie wolno tam podłączać zbiornika, bo w efekcie ciśnienie z pompy nie miałoby gdzie się rozładować, co mogłoby doprowadzić do uszkodzenia elementów. Z kolei porty A i B prowadzą ciecz do odbiorników, takich jak siłowniki czy silniki hydrauliczne, i ich zadaniem jest wykonywanie pracy – tam przepływ jest kierowany naprzemiennie w zależności od położenia suwaka zaworu. Port T natomiast służy wyłącznie do odprowadzenia cieczy z układu z powrotem do zbiornika, dlatego jego konstrukcja zapewnia niskie ciśnienie i duży przekrój, by nie ograniczać przepływu. W praktyce warsztatowej niewłaściwe podłączenie (np. zamiana T z P) skutkuje gwałtownym wzrostem ciśnienia i zniszczeniem uszczelnień zaworu. Na schematach hydraulicznych port T oznaczony jest strzałką skierowaną w dół – to znak, że ciecz spływa do zbiornika. Warto też pamiętać, że w zaworach 4/3 lub 4/2 symbol ten zawsze występuje i nie można go pomijać w analizie. Dlatego poprawnym rozwiązaniem jest połączenie zbiornika z portem T, a nie z P, A ani B.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej