Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik farmaceutyczny
Kwalifikacja: MED.09 - Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece
Data rozpoczęcia: 7 grudnia 2025 20:50
Data zakończenia: 7 grudnia 2025 20:59

Egzamin zdany!

Wynik: 38/40 punktów (95,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Fructus Silybi mariani - owoc ostropestu zawiera substancje, które klasyfikowane są jako

A. saponin

B. flawonoglikanów

C. antrachinonów

D. irydoidów

Owoce ostropestu plamistego (Silybi mariani fructus) są bogate w flawonoglikany, które są związki chemiczne zaliczane do grupy flawonoidów. Flawonoglikany wykazują szereg korzystnych właściwości zdrowotnych, w tym działanie antyoksydacyjne, co oznacza, że mogą neutralizować wolne rodniki i chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. W praktyce, ekstrakty z ostropestu są często stosowane w suplementach diety wspierających zdrowie wątroby oraz w detoksykacji organizmu. Badania kliniczne sugerują, że flawonoglikany mogą wspierać regenerację hepatocytów (komórek wątrobowych) i poprawiać funkcje wątroby u osób z jej uszkodzeniem wywołanym przez czynniki toksyczne lub alkohol. W kontekście standardów branżowych, jakość i skuteczność suplementów z ostropestu powinny być oceniane według odpowiednich norm, takich jak te ustanowione przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).

Pytanie 2

Z ususzonych liści naparstnicy purpurowej można przygotować

A. odwar

B. macerat

C. napar

D. alkoholaturę

Napar jest odpowiednią formą ekstrakcji substancji czynnych z liści naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea), ponieważ ta technika wykorzystuje gorącą wodę do wydobycia rozpuszczalnych w niej związków. Napar przygotowuje się, zalewając suszone liście wrzącą wodą i pozostawiając je na krótki czas do zaparzenia. Dzięki temu uzyskujemy ekstrakt bogaty w glikozydy nasercowe, które mają zastosowanie w leczeniu chorób serca. Warto pamiętać, że prawidłowe przygotowanie naparu zgodnie z zaleceniami zwiększa biodostępność substancji czynnych. Napar z naparstnicy purpurowej stosowany jest w medycynie naturalnej, a także w fitoterapii, gdzie stosuje się go w postaci płynnych ekstraktów lub jako składnik różnych preparatów. Ponadto, zgodnie z dobrymi praktykami, należy przeprowadzać dawkowanie tego surowca pod kontrolą specjalisty ze względu na jego potencjalne działanie toksyczne, co podkreśla istotę wiedzy w zakresie stosowania roślin leczniczych.

Pytanie 3

Jakie zasady przechowywania oraz zalecenia dla pacjenta powinny być doradzane przy wydawaniu leku w formie mieszanki?

A. Przechowywać w chłodnym miejscu, zużyć w ciągu 30 dni

B. Przechowywać w chłodnym miejscu, zmieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 7 dni

C. Przechowywać w temperaturze pokojowej, nie mieszać przed użyciem, zużyć w ciągu 20 dni

D. Przechowywać w temperaturze pokojowej, zużyć w ciągu 14 dni

Odpowiedź wskazująca na przechowywanie leku w chłodnym miejscu, konieczność zmieszania przed użyciem oraz zużycie w ciągu 7 dni jest zgodna z wytycznymi dotyczącymi przechowywania leków. Leki w postaci mieszanki często mają składniki, które mogą być wrażliwe na temperaturę, co wpływa na ich stabilność i skuteczność. W przechowywaniu leków w niskiej temperaturze, z reguły w zakresie 2-8°C, można zapobiec degradacji substancji czynnych oraz reakcji chemicznych, które mogą wpłynąć na ich działanie terapeutyczne. Zmieszanie leku przed użyciem jest kluczowe, ponieważ składniki mogą wymagać równomiernego wymieszania, aby zapewnić ich skuteczność, a także właściwe dawkowanie. Zużycie leku w ciągu 7 dni po otwarciu lub przygotowaniu jest zalecane, aby zminimalizować ryzyko kontaminacji mikrobiologicznej oraz utraty skuteczności. Stosowanie się do tych zasad jest zgodne z dobrą praktyką farmaceutyczną i zapewnia bezpieczeństwo pacjenta.

Pytanie 4

Używając kropli do nosa XYLOMETAZOLIN (Xylometazolini hydrochloridum), należy poinformować pacjenta, że lek powinien być stosowany maksymalnie przez

A. 14 dni

B. 3 miesiące

C. 5 dni

D. 2 miesiące

Xylometazolina jest lekiem stosowanym w leczeniu obrzęku błony śluzowej nosa, zwłaszcza w przypadku nieżytu nosa, alergii czy zatok. Kluczowym aspektem stosowania tego leku jest ograniczenie czasu jego użycia do maksymalnie 5 dni. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do zjawiska tzw. 'rebound congestion', czyli nasilenia obrzęku błony śluzowej po zaprzestaniu stosowania leku. W praktyce klinicznej, zaleca się pacjentom stosowanie xylometazoliny tylko w przypadku nagłych objawów, co podkreśla znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych. Właściwe podejście do leczenia objawowego, angażujące krótkoterminowe stosowanie leków, jest kluczowe dla uniknięcia powikłań, takich jak przewlekły nieżyt nosa. Zgodnie z wytycznymi EBM (Evidence-Based Medicine), krótkotrwałe stosowanie leków zwężających naczynia nosowe, takich jak xylometazolina, jest uzasadnione w przypadku ostrych objawów, z jednoczesnym uwzględnieniem strategii długoterminowej w postaci nawilżania błony śluzowej czy stosowania leków o innym mechanizmie działania.

Pytanie 5

Pełne opakowanie leku, którego termin przydatności minął, powinno być:

A. przekazane do analizy, aby zweryfikować jego skład

B. wycofane z obiegu, a następnie oddane do utylizacji

C. użyte, zwiększając stosowną dawkę

D. zbywane w pierwszej kolejności z rabatem

Termin ważności leku to kluczowy wskaźnik jego bezpieczeństwa oraz skuteczności. Po upływie tego terminu, lek może stracić swoje właściwości terapeutyczne, a w niektórych przypadkach może stać się wręcz niebezpieczny dla zdrowia. Dlatego pełne opakowanie leku z przeterminowanym terminem ważności należy wycofać z obrotu. Firmy farmaceutyczne i placówki medyczne mają obowiązek odpowiednio zarządzać lekami, które nie są już dopuszczone do stosowania. Kolejnym krokiem jest ich utylizacja, co powinno odbywać się zgodnie z lokalnymi przepisami i standardami ochrony środowiska. Na przykład, wiele krajów wprowadza programy zwrotu leków, które umożliwiają pacjentom oraz aptekom bezpieczne oddawanie przeterminowanych leków do odpowiednich punktów. Utylizacja takich leków jest kluczowa, aby zapobiec ich przypadkowemu użyciu i zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Takie praktyki są zgodne z normami ISO oraz wytycznymi WHO, które nakładają obowiązek odpowiedzialnego postępowania z substancjami farmakologicznymi.

Pytanie 6

Koszt produkcji leku recepturowego zawierającego antybiotyk (tzw. taksa laborum), zgodnie z aktualnymi regulacjami, jest uzależniony od

A. wartości zastosowanych surowców farmaceutycznych.

B. ilości przygotowywanego leku.

C. użytych opakowań.

D. tego, czy lek został wytworzony w warunkach aseptycznych.

Koszt wykonania leku recepturowego zawierającego antybiotyk, zwany taksą laborum, jest ściśle związany z warunkami, w jakich lek jest sporządzany, w tym z wymaganiami aseptycznymi. Sporządzanie leków w warunkach aseptycznych jest kluczowe dla zapewnienia ich bezpieczeństwa i skuteczności. Aseptyka to proces, który ma na celu eliminację lub minimalizację ryzyka kontaminacji mikrobiologicznej, co jest szczególnie ważne w przypadku antybiotyków, które są stosowane w leczeniu infekcji. Przykładem zastosowania tej wiedzy jest przygotowanie roztworów do infuzji, które muszą być sporządzane w sterylnych warunkach, aby zapobiec wprowadzeniu patogenów do organizmu pacjenta. W praktyce farmaceutycznej, wdrażanie procedur aseptycznych zgodnie z wytycznymi Dobrych Praktyk Wytwarzania (GMP) jest kluczowe dla zapewnienia jakości produktów leczniczych. Ważne jest, aby farmaceuci i technicy farmaceutyczni mieli świadomość, że koszty związane z procedurą aseptyczną mogą obejmować dodatkowe środki ochrony, szkolenia oraz odpowiednią infrastrukturę, co w rezultacie wpływa na całkowity koszt taksy laborum.

Pytanie 7

Podczas sporządzania leku zgodnie z podaną recepturą, suchy wyciąg standaryzowany z liści pokrzyku należy

Rp.
 Ephedrini hydrochloridi                   0,1
 Papaverini hydrochloridi                  0,3
 Belladonnae folii extr. sicc. norm.       0,05
 Aquae purificatae                        60,0
 Tussispecti sir.                         50,0
 M.f.mixt.
 M.D.S. 3 x dziennie łyżeczkę do herbaty

A. rozetrzeć w moździerzu z niewielką ilością wody i przelać w pierwszej kolejności do wytarowanej butelki.

B. rozpuścić w wodzie i przelać w dowolnej kolejności do wytarowanej butelki.

C. rozetrzeć w moździerzu z niewielką ilością wody i przelać do wytarowanej butelki z roztworem efedryny chlorowodorku i papaweryny chlorowodorku.

D. rozpuścić w wodzie i przelać w pierwszej kolejności do wytarowanej butelki.

Aby sporządzić lek zgodnie z receptą, kluczowe jest zastosowanie odpowiedniej procedury przygotowania składników. Wyciąg suchy standaryzowany z liścia pokrzyku, wymagający rozdrobnienia w moździerzu, pozwala na uzyskanie jednorodnej konsystencji. Rozcieranie z niewielką ilością wody zapewnia właściwe połączenie substancji czynnych, co jest niezbędne do późniejszego wymieszania z roztworem efedryny chlorowodorku i papaweryny chlorowodorku. Taki proces przygotowania jest zgodny z dobrymi praktykami aptecznymi, które podkreślają znaczenie jednorodności leku oraz dokładności przy dodawaniu poszczególnych składników. W przypadku innych metod, takich jak rozpuszczanie w wodzie bez uprzedniego rozdrobnienia, istnieje ryzyko powstania nierównomiernej mieszaniny, co może negatywnie wpłynąć na efektywność leku. Przykładem zastosowania tej procedury jest przygotowywanie leków w aptekach, gdzie precyzja i zgodność z recepturą są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii.

Pytanie 8

Jakie urządzenie wykorzystuje się do pomiaru współczynnika załamania światła?

A. Osmometr

B. Spektrofotometr

C. Refraktometr

D. Wiskozymetr

Refraktometr to specjalistyczne urządzenie służące do pomiaru współczynnika załamania światła, co jest kluczowe w wielu dziedzinach nauki i przemysłu. Działa na zasadzie pomiaru kąta załamania promieni świetlnych, które przechodzą przez próbkę o znanym lub nieznanym współczynniku załamania. Dzięki temu narzędziu można określić skład chemiczny substancji, a także monitorować ich czystość i stężenie. Przykładowo, w przemyśle spożywczym refraktometry są wykorzystywane do pomiaru zawartości cukru w sokach owocowych. W laboratoriach chemicznych stosuje się je do analizy roztworów, co pozwala na dokładne określenie ich właściwości fizykochemicznych. Ponadto, refraktometria jest zgodna z standardami ISO, co czyni ją wiarygodną metodą analityczną. Warto również zaznaczyć, że refraktometry występują w różnych wersjach, w tym ręcznych i automatycznych, co zwiększa ich zastosowanie w różnych warunkach pracy.

Pytanie 9

Przeciwwskazaniem do zastosowania substancji roślinnej takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe, jest

A. zaparcie

B. wysypka

C. gorączka

D. ciąża

Ciąża jest jednym z kluczowych przeciwwskazań do stosowania substancji roślinnej, takiej jak Frangulae cortex, która zawiera związki antrachinonowe. Te związki mają działanie przeczyszczające i stymulujące perystaltykę jelit, co może prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych u kobiet w ciąży. W trakcie ciąży układ hormonalny oraz fizjologia kobiety się zmieniają, co zwiększa ryzyko wystąpienia skurczów macicy oraz potencjalnych problemów z ciążą, takich jak przedwczesne porody. Dlatego stosowanie preparatów z Frangulae cortex w tym okresie powinno być unikanie. W praktyce, lekarze i farmaceuci podkreślają znaczenie świadomego podejścia do stosowania ziół oraz suplementów, szczególnie w sytuacjach, gdy pacjentki są w ciąży, aby zminimalizować ryzyko i chronić zdrowie matki oraz dziecka. Alternatywne metody łagodzenia zaparć w ciąży mogą obejmować dietę bogatą w błonnik oraz odpowiednią ilość płynów, co powinno być zawsze konsultowane z lekarzem.

Pytanie 10

Indometacyna (NLPZ), kluczowy środek przeciwzapalny stosowany w przewlekłej postaci gośćca, dnie moczanowej oraz chorobach kolagenowych, jest pochodną

A. kwasu antranilowego

B. kwasu salicylowego

C. kwasu indolilooctowego

D. p-aminofenolu

Indometacyna jest pochodną kwasu indolilooctowego, co czyni ją jednym z najważniejszych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działanie indometacyny polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), co prowadzi do zmniejszenia syntezy prostaglandyn, substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego, bólu oraz gorączki. Dzięki temu indometacyna jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych związanych z chorobami reumatycznymi, takimi jak gościec przewlekły postępujący, a także w przypadku dny moczanowej oraz kolagenoz. W praktyce klinicznej indometacyna stosowana jest nie tylko w farmakoterapii, ale także w sytuacjach, gdy pacjenci wymagają szybkiej ulgi w bólu związanym z zapaleniem stawów. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, przed rozpoczęciem terapii indometacyną ważne jest monitorowanie pacjentów pod kątem działań niepożądanych, w tym ryzyka uszkodzenia układu pokarmowego, co jest typowe dla NLPZ. W związku z tym, lekarze często zalecają dodatkowe leki osłonowe w celu ochrony błony śluzowej żołądka.

Pytanie 11

Zocor (simwastatyna) to preparat, który działa:

A. obniżając poziom cholesterolu LDL

B. podwyższając poziom trójglicerydów

C. podnosząc poziom cholesterolu LDL

D. redukując poziom cholesterolu HDL

Odpowiedzi, które wskazują na zwiększenie stężenia tri glicerydów, cholesterolu LDL lub cholesterolu HDL, są mylące i niezgodne z mechanizmem działania symwastatyny. Zwiększenie stężenia tri glicerydów nie jest efektem działania statyn, lecz przeciwnie, leki te są często stosowane w celu redukcji ich poziomu. Z kolei stężenie cholesterolu LDL, które jest uważane za główny czynnik ryzyka miażdżycy, jest szczególnie obniżane dzięki interwencji statyn, co czyni nieprawidłowym stwierdzenie, że Zocor zwiększa jego stężenie. Odnośnie cholesterolu HDL, choć statyny mogą wpływać na jego poziom, ich głównym celem jest redukcja LDL, a nie zwiększanie HDL. Typowym błędem myślowym prowadzącym do takich niepoprawnych wniosków jest brak zrozumienia roli różnych lipoprotein w organizmie oraz mylenie ich funkcji. Cholesterol LDL jest transportowany do komórek, podczas gdy cholesterol HDL ma za zadanie transportować nadmiar cholesterolu z komórek z powrotem do wątroby, gdzie może być usunięty lub przetworzony. Zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe dla skutecznego leczenia i profilaktyki chorób układu krążenia, a także dla prawidłowego stosowania leków takich jak Zocor.

Pytanie 12

Jakie są objawy niedoboru cholekaciferolu?

A. ślepota zmierzchowa

B. krzywica u dzieci oraz rozmiękanie kości u dorosłych

C. zwiększona krzepliwość

D. zwyrodnienie mięśni

Cholekalcyferol, znany jako witamina D3, odgrywa kluczową rolę w metabolizmie wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowych kości. Niedobór tej witaminy prowadzi do poważnych zaburzeń w mineralizacji kości. U dzieci może to skutkować krzywicą, schorzeniem objawiającym się deformacjami kości, bólem oraz osłabieniem mięśni. U dorosłych niedobór cholekalcyferolu przyczynia się do osteomalacji, czyli rozmiękania kości, co może prowadzić do zwiększonego ryzyka złamań. Praktyczne zalecenia dotyczące zapobiegania niedoborom obejmują zwiększenie ekspozycji na słońce, spożywanie produktów bogatych w witaminę D oraz suplementację, zwłaszcza w grupach wysokiego ryzyka, takich jak osoby starsze czy te z ograniczonym dostępem do światła słonecznego. Utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D w organizmie jest zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, która podkreśla znaczenie tej witaminy dla zdrowia publicznego.

Pytanie 13

To jest biała, przezroczysta, jednorodna, miękka substancja, której liczba wodna wynosi 120?

A. lanoliny

B. parafiny płynnej

C. wazeliny białej

D. maści cholesterolowej

Maść cholesterolowa to produkt, który charakteryzuje się białą, jednorodną i przezroczystą konsystencją, a jej liczba wodna wynosząca 120 wskazuje na dużą zdolność do wiązania wody. Cholesterol jest substancją naturalnie występującą w organizmach zwierzęcych, a jego zastosowanie w farmacji jest szerokie. Maść cholesterolowa jest często używana jako baza do wytwarzania różnych preparatów dermatologicznych, ponieważ poprawia ich konsystencję i stabilność. Ponadto, ze względu na swoje właściwości emolientowe, maść ta jest stosowana w leczeniu różnych schorzeń skórnych, takich jak atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca. Dzięki swojej strukturze, maść cholesterolowa ułatwia wchłanianie innych składników aktywnych, co czyni ją istotnym elementem w wielu recepturach farmaceutycznych. Warto również podkreślić, że takie maści są zgodne z wymogami farmakopei, co zapewnia ich jakość i skuteczność w leczeniu.

Pytanie 14

W kontekście bez dodatkowego wyjaśnienia, termin „solutio” zazwyczaj odnosi się do roztworu

A. wodnego

B. glicerolowego

C. etanolowego

D. olejowego

Termin „solutio” w kontekście chemii i biologii odnosi się do roztworu, który najczęściej jest wodny. Woda jest najpowszechniejszym rozpuszczalnikiem w przyrodzie, a jej unikalne właściwości, takie jak zdolność do rozpuszczania wielu substancji chemicznych, czynią ją idealnym medium do reakcji chemicznych i procesów biologicznych. W praktyce, woda jako rozpuszczalnik jest zastosowana w różnych dziedzinach, od farmacji, gdzie używa się jej do przygotowywania roztworów leków, po przemysł spożywczy, gdzie występuje w procesach produkcji i przechowywania żywności. W standardach laboratoryjnych, takich jak ISO 8655, zaleca się stosowanie wysokiej jakości wody do przygotowywania roztworów w celu uzyskania dokładnych wyników analitycznych. Dlatego bez dodatkowych informacji, termin „solutio” najczęściej odnosi się do roztworu wodnego, co jest zgodne z powszechnie akceptowanymi definicjami w literaturze naukowej.

Pytanie 15

Symbol R dotyczący poziomu odpłatności wskazuje, że lek można otrzymać w aptece

A. za pełną cenę

B. za opłatą ryczałtową

C. nieodpłatnie dla osób powyżej 75 roku życia

D. nieodpłatnie do wysokości limitu

Symbol R przy lekach oznacza, że są one dostępne za stałą opłatą, co może być naprawdę istotne dla pacjentów i całego systemu zdrowia. To znaczy, że pacjent płaci jedną, niezmienną kwotę za lek, bez względu na jego realną cenę. Przyznaję, że to rozwiązanie jest stosowane w wielu krajach, żeby ograniczyć koszty leków i jednocześnie umożliwić dostęp do ważnych terapii. Na przykład, za opłatą ryczałtową wydawane są leki dla osób z przewlekłymi chorobami, jak cukrzyca czy nadciśnienie. Dzięki temu pacjenci, którzy potrzebują tych leków, mogą je dostać bez obaw o wysokie rachunki, bo płacą tylko jedną stałą kwotę. W moim odczuciu to podejście jest naprawdę korzystne i wpisuje się w najlepsze praktyki, które dążą do tego, by każdy miał dostęp do niezbędnych leków bez załamywania budżetu.

Pytanie 16

Jakie urządzenie jest wykorzystywane do pomiaru lepkości?

A. piknometr

B. wiskozymetr

C. penetrometr

D. polarymetr

Wiskozymetr jest specjalistycznym narzędziem służącym do pomiaru lepkości cieczy, co jest kluczowe w wielu dziedzinach przemysłu, takich jak chemia, farmaceutyka czy materiałoznawstwo. Lepkość określa opór cieczy na deformację i jest istotnym parametrem w procesach technologicznych, ponieważ wpływa na przepływ cieczy przez rury, mieszanie składników oraz ich interakcje. Wiskozymetry mogą być klasyfikowane na różne typy, takie jak wiskozymetry rotacyjne czy kapilarne, a ich wybór zależy od charakterystyki badanej substancji. Przykładowo, wiskozymetry rotacyjne są powszechnie stosowane do pomiaru lepkości rzeczywistych fluidów w przemyśle spożywczym, gdzie kontrola lepkości jest niezbędna dla zapewnienia odpowiedniej konsystencji produktów. Dobre praktyki pomiarowe zalecają regularną kalibrację urządzeń oraz stosowanie standardowych cieczy do porównań, aby zapewnić dokładność i powtarzalność wyników.

Pytanie 17

Spożywanie simwastatyny razem z sokiem grejpfrutowym, który działa jako inhibitor cytochromu P-450, może doprowadzić do

A. zwiększenia tempa metabolizmu simwastatyny

B. wzmożenia wchłaniania simwastatyny

C. wzrostu stężenia simwastatyny we krwi

D. wzmożenia efektu pierwszego przejścia

Zrozumienie działania simwastatyny oraz jej interakcji z substancjami takimi jak sok grejpfrutowy wymaga wnikliwej analizy procesów metabolicznych. Zwiększenie efektu pierwszego przejścia, które mogłoby wystąpić w związku z spożyciem soku grejpfrutowego, nie jest prawidłową koncepcją w tej sytuacji. Efekt pierwszego przejścia odnosi się do metabolizmu substancji czynnych w wątrobie przed ich dotarciem do krążenia ogólnego, czym można wyjaśnić zmniejszenie dostępności biologicznej leku, a nie jej zwiększenie. Nasilenie metabolizmu simwastatyny przez sok grejpfrutowy jest również nieprawidłowe, ponieważ sok ten hamuje aktywność enzymów cytochromu P-450, co prowadzi do redukcji jej eliminacji i w konsekwencji do wzrostu stężenia leku. Co więcej, wchłanianie simwastatyny w przewodzie pokarmowym nie jest bezpośrednio stymulowane przez sok grejpfrutowy, co czyni tę odpowiedź również niewłaściwą. Kluczowe jest zrozumienie, że interakcje farmakologiczne związane z cytochromami P-450 są skomplikowane i mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W edukacji pacjentów oraz praktyce klinicznej istotne jest, aby lekarze podkreślali znaczenie unikania soków owocowych, które mogą wpływać na metabolizm leków, a także regularnie przeglądali leki i suplementy stosowane przez pacjentów, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia niepożądanych interakcji.

Pytanie 18

Informacje dodatkowe na temat konkretnej substancji leczniczej, takie jak działania uboczne i przeciwwskazania, powinny być poszukiwane

A. w "Lekach Współczesnej Terapii"

B. w "Receptariuszu Polskim"

C. w "Farmacji stosowanej"

D. w "Farmakopei Polskiej VI"

Odpowiedź "w 'Lekach Współczesnej Terapii'" jest poprawna, ponieważ to źródło zawiera szczegółowe informacje na temat wielu substancji leczniczych, w tym ich działań niepożądanych, przeciwwskazań oraz interakcji z innymi lekami. W praktyce klinicznej, farmaceuci oraz lekarze często sięgają po 'Leki Współczesnej Terapii', aby uzyskać aktualne i rzetelne dane na temat stosowanych terapii. To podręcznik, który jest regularnie aktualizowany, co jest kluczowe w kontekście dynamicznie zmieniającej się wiedzy medycznej. Na przykład, jeśli lekarz przepisuje nowy lek pacjentowi, powinien sprawdzić w tym źródle informacje o potencjalnych działaniach niepożądanych, które mogą wystąpić u pacjentów z innymi schorzeniami czy przyjmujących inne leki. Tego rodzaju praktyczne podejście do źródeł wiedzy jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie farmakoterapii i jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów.

Pytanie 19

W roztworze wodnym odczyn alkaliczny charakteryzuje się

A. kodeiny fosforan

B. fenobarbital sodowy

C. amonowy bromek

D. sodu chlorek

Fenobarbital sodowy jest solą sodową kwasu barbiturowego, która w roztworach wodnych wykazuje odczyn zasadowy. Związki te mają zdolność do zmiany pH roztworu w kierunku zasadowym poprzez dysocjację i uwalnianie jonów wodorotlenowych. Zastosowanie fenobarbitalu w medycynie, głównie jako lek przeciwdrgawkowy, opiera się na jego właściwościach uspokajających i nasennych, co czyni go istotnym środkiem w terapii epilepsji. Zrozumienie odczynu pH jest kluczowe nie tylko w farmakologii, ale także w chemii i biochemii, ponieważ pH wpływa na rozpuszczalność i biodostępność leków. Przykłady zastosowania fenobarbitalu w praktyce klinicznej obejmują leczenie napadów drgawkowych w dzieciństwie oraz jako środek premedykacyjny przed zabiegami chirurgicznymi. W kontekście dobrych praktyk branżowych, ważne jest, aby lekarze i farmaceuci mieli świadomość właściwości pH leków, co pomaga w skutecznym doborze terapii oraz monitorowaniu ewentualnych działań niepożądanych.

Pytanie 20

Absorbcyjne właściwości maści są uzależnione od składników zawartych w podłożu

A. parafiny stałej

B. wazeliny

C. lanoliny

D. parafiny ciekłej

Lanolina, będąca naturalnym emolientem, posiada wyjątkowe właściwości absorbcyjne, które są kluczowe w kontekście formulacji maści. Jej unikalna budowa chemiczna pozwala na efektywne wiązanie wody, co wspomaga nawilżenie naskórka. Dzięki temu lanolina jest często wykorzystywana w preparatach dermatologicznych i kosmetycznych, gdzie pożądane jest długotrwałe nawilżenie oraz ochrona skóry. Ponadto, lanolina działa jako środek wspomagający przenikanie substancji czynnych w głąb skóry, co zwiększa ich efektywność terapeutyczną. W praktyce, maści zawierające lanolinę są stosowane w leczeniu ran, oparzeń czy podrażnień, a także w kosmetykach dla dzieci. Warto zaznaczyć, że zgodnie z zaleceniami farmaceutycznymi, stosowanie lanoliny powinno odbywać się w odpowiednich proporcjach, aby zbalansować jej właściwości i zapewnić skuteczność preparatu.

Pytanie 21

Substancjami dezynfekującymi, które działają przeciwbakteryjnie poprzez uwalnianie tlenu, są

A. azotan srebra i formaldehyd

B. nadmanganian potasu i nadtlenek wodoru

C. fiolet gencjany oraz riwanol

D. chloramina T oraz jodyna

Nadmanganian potasu i nadtlenek wodoru to substancje, które uwalniają tlen w procesach chemicznych, co czyni je skutecznymi środkami odkażającymi działającymi przeciwbakteryjnie. Nadmanganian potasu, znany ze swoich właściwości utleniających, jest stosowany w dezynfekcji wody oraz w leczeniu infekcji skórnych. W obecności wody, uwalnia tlen, co prowadzi do zniszczenia patogenów. Z kolei nadtlenek wodoru, powszechnie używany w medycynie oraz w przemysłowych procesach odkażania, również działa jako silny utleniacz, generując wolne rodniki, które skutecznie eliminują bakterie i wirusy. Stosowanie tych substancji w odpowiednich stężeniach i warunkach jest zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia oraz różnymi standardami branżowymi, co potwierdza ich skuteczność jako środków dezynfekujących w praktykach medycznych oraz w codziennej dezynfekcji.

Pytanie 22

Sprzęt, w którym materiały wykorzystywane w wytwarzaniu lekarstw są poddawane działaniu wysokiej temperatury pod zwiększonym ciśnieniem w atmosferze nasyconej parą wodną, to

A. sterylizator powietrzny

B. kąpiel wodna

C. aparatura destylacyjna

D. autoklaw

Autoklaw to urządzenie wykorzystywane do sterylizacji materiałów w wysokotemperaturowym środowisku pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem. Proces ten jest kluczowy w przemyśle farmaceutycznym oraz medycznym, gdzie zapewnienie sterylności jest niezbędne do produkcji leków oraz narzędzi chirurgicznych. Autoklaw działa na zasadzie podgrzewania wody, co prowadzi do wytworzenia pary wodnej, a następnie podnosi ciśnienie, co pozwala na osiągnięcie temperatury wyższej niż 100 stopni Celsjusza. Taki proces skutecznie niszczy bakterie, wirusy oraz inne patogeny, a także inaktywuje enzymy, które mogłyby wpływać na jakość produktu. Przykłady zastosowania autoklawów obejmują sterylizację pojemników z lekami, sprzętu laboratoryjnego oraz materiałów wykorzystywanych w operacjach medycznych. W standardach jakości, jak ISO 13485 dla wyrobów medycznych, podkreślono znaczenie stosowania autoklawów w procesach produkcyjnych, co zapewnia zgodność z normami bezpieczeństwa i jakości.

Pytanie 23

Jakie jest inne określenie mieszaniny racemicznej chlorowodorku efedryny?

A. narkotyna

B. efetonina

C. eufilina

D. teofilina

Efetonia, będąca synonimem mieszaniny racemicznej efedryny chlorowodorku, jest substancją, która znajduje zastosowanie w medycynie jako środek wspomagający leczenie astmy oraz innych chorób układu oddechowego. Efetonia działa jako sympatykomimetyk, co oznacza, że pobudza układ współczulny, zwiększając przepływ powietrza do płuc oraz poprawiając wydolność oddechową. W praktyce klinicznej często stosuje się ją w postaci aerozolu, co zapewnia szybkie działanie terapeutyczne. W codziennej praktyce farmaceutycznej istotne jest zrozumienie, że efektywność efetoni w kontekście leczenia chorób układu oddechowego jest wynikiem jej zdolności do rozszerzania oskrzeli oraz zmniejszania oporu w drogach oddechowych. Ponadto, znajomość właściwości chemicznych tej substancji oraz jej interakcji z innymi lekami jest kluczowa, aby zapewnić pacjentom bezpieczne i skuteczne leczenie, co znajduje odzwierciedlenie w standardach i wytycznych dotyczących farmakoterapii.

Pytanie 24

W przypadku doustnego zatrucia kwasem solnym lub octowym, co należy zrobić?

A. spożyć roztwór kwasu

B. przyjąć dużą ilość wody

C. wywołać wymioty

D. wypić roztwór zasady

Kiedy zdarzy się zatrucie kwasem solnym albo octowym, najważniejsze to wypić sporo wody. To pomaga rozcieńczyć ten toksyczny substancję i zmniejszyć jej działanie w żołądku. Woda może też złagodzić podrażnienia błony śluzowej, które powstają przez działanie kwasu. Wiem, że są różne pomysły na to, co robić w takich sytuacjach, ale absolutnie nie powinno się wywoływać wymiotów. To może zrobić dużo gorsze szkody w przełyku i jamie ustnej, a nawet prowadzić do tego, że coś dostanie się do płuc. Zawsze warto w takich sytuacjach zadzwonić do centrum zatruć lub lekarza, żeby dowiedzieć się, co dalej robić. Na przykład, jeśli ktoś podejrzewa, że się zatruł kwasem i jest nieprzytomny albo ma problem z oddychaniem, to musisz natychmiast wezwać pomoc. I pamiętaj, że woda to nie antidotum, tylko coś, co może pomóc organizmowi w walce z tymi toksynami.

Pytanie 25

Nifedypina, znana jako bloker kanałów wapniowych, jest pochodną

A. pirolu

B. imidazolu

C. dihydropirydyny

D. dihydropuryny

Nifedypina to typowy bloker kanałów wapniowych, zaliczany do dihydropirydyn, które są pochodnymi pirydyny. Działa tak, że blokuje kanały wapniowe typu L, co sprawia, że mięśnie gładkie naszych naczyń krwionośnych się rozkurczają, a ciśnienie krwi spada. Jeśli chodzi o stosowanie w medycynie, to te leki są świetne w leczeniu nadciśnienia i dławicy piersiowej. W praktyce często używa się nifedypiny w formie tabletek, które mają przedłużone działanie, co jest super wygodne dla pacjentów. Warto też wiedzieć, że leki z tej grupy mają mniejszy wpływ na pracę serca niż inne blokerzy kanałów wapniowych, więc są lepsze dla osób z dławicą, które nie mają wyraźnych objawów niewydolności serca. No i w farmakoterapii ważne jest, żeby na bieżąco kontrolować ciśnienie krwi oraz to, jak pacjent reaguje na leki, bo to pomaga w dostosowaniu dawek i unikaniu problemów.

Pytanie 26

Która substancja występuje w formie gęstej cieczy?

A. Cholesterolum

B. Cetaceum

C. Cerezinum

D. Ichthammolum

Ichtammolum, znany również jako ichthyol, to substancja otrzymywana z łupków osadowych, która występuje w postaci gęstej cieczy. Jest szeroko stosowany w dermatologii, szczególnie w leczeniu stanów zapalnych skóry, takich jak trądzik, egzema czy łuszczyca. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym, ichthyol pomaga w redukcji zaczerwienienia i swędzenia, a także wspomaga gojenie ran. Można go znaleźć w wielu preparatach aptecznych, w tym maściach i żelach. Dodatkowo, ichthyol jest stosowany w medycynie weterynaryjnej do leczenia chorób skóry u zwierząt. Warto również zauważyć, że substancja ta spełnia normy jakościowe określone przez różne organizacje zdrowotne, co czyni ją bezpiecznym wyborem w leczeniu problemów skórnych.

Pytanie 27

Jednoczesne użycie amoksycyliny i doksycykliny może osłabić działanie amoksycyliny, ponieważ

A. amoksycylina działa bakteriobójczo, doksycyklina natomiast bakteriostatycznie

B. amoksycylina wypiera doksycyklinę z wiązania z albuminami

C. doksycyklina ogranicza wchłanianie amoksycyliny z układu pokarmowego

D. oba leki mają identyczny mechanizm działania

Odpowiedź wskazująca, że amoksycylina działa bakteriobójczo, a doksycyklina bakteriostatycznie, jest zgodna z mechanizmami działania tych antybiotyków. Amoksycylina, należąca do grupy penicylin, skutecznie zabija bakterie poprzez hamowanie syntezy ich ściany komórkowej. Działa najlepiej na bakterie dzielące się, co czyni ją skuteczną w leczeniu zakażeń wywołanych przez wrażliwe mikroorganizmy. Natomiast doksycyklina, będąca lekiem z grupy tetracyklin, działa poprzez hamowanie syntezy białek w komórkach bakterii, co skutkuje ich zatrzymaniem w rozwoju, ale nie ich zabiciem. W sytuacjach, gdzie oba leki są stosowane równocześnie, ich różne mechanizmy działania mogą prowadzić do antagonizmu, ograniczając skuteczność amoksycyliny. Z tego powodu, świadomość o tych różnych właściwościach jest kluczowa w praktyce klinicznej, umożliwiając lekarzom optymalne dobieranie terapii antybiotykowej, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w farmakoterapii i medycynie opartej na dowodach.

Pytanie 28

Która z wymienionych grup zawiera synonimy dla fioletu krystalicznego?

A. Metylorozanilina, Pyoctanina, Cignolina

B. Macrogol, Methyleum, Cignolina

C. Metylorozanilina, Pyoctanina, Gencjana

D. Macrogol, Methyleum, Gencjana

Odpowiedź "Metylorozanilina, Pyoctanina, Gencjana" jest prawidłowa, ponieważ wszystkie te substancje są uznawane za synonimy fioletu krystalicznego, który jest znanym barwnikiem stosowanym w różnych dziedzinach, takich jak mikroskopia, histologia oraz jako wskaźnik pH. Metylorozanilina to syntetyczny barwnik z grupy anilinowych, który często używany jest do barwienia komórek w preparatach histologicznych, co pozwala na lepszą ich wizualizację pod mikroskopem. Pyoctanina, znana również jako fiolet gencjanowy, jest stosowana w medycynie weterynaryjnej jako środek dezynfekujący oraz w leczeniu stanów zapalnych. Gencjana, z kolei, znajduje zastosowanie w chemii analitycznej oraz w preparatach do barwienia. Warto zaznaczyć, że poprawne rozpoznawanie i stosowanie tych barwników jest kluczowe w praktyce laboratoryjnej. Zgodnie z normami branżowymi, znajomość synonimów i właściwości tych substancji jest istotna dla zapewnienia precyzyjnych wyników badań oraz bezpieczeństwa pracy laboratoryjnej.

Pytanie 29

Zgodnie z wytycznymi Farmakopei, zalecaną metodą uzyskiwania substancji leczniczych z Althaeae radix jest

A. percolatio

B. maceratio

C. przygotowanie infusum

D. przygotowanie decoctum

Maceracja, czyli maceratio, to fajna metoda, która polega na moczeniu surowca w zimnej lub letniej wodzie przez dłuższy czas. Dzięki temu można wydobyć z niego wartościowe składniki, a przy tym uniknąć wysokiej temperatury. W przypadku korzenia ślazu, czyli Althaeae radix, ta metoda jest wręcz polecana. Wiesz czemu? Ponieważ pomaga zachować wrażliwe składniki, takie jak polisacharydy, które mają właściwości łagodzące. Także dzięki maceracji otrzymujemy ekstrakt, który ma dużo aktywnych substancji, co jest bardzo ważne w farmakoterapii, zwłaszcza przy leczeniu schorzeń oddechowych. A co najlepsze, ta metoda jest zgodna z wytycznymi Farmakopei, które potwierdzają, że jest skuteczna i bezpieczna. Macerację można wykorzystać na przykład przy robieniu syropów czy nalewek, gdzie ważne jest, żeby zachować jak najwyższą jakość składników aktywnych. Więc ogólnie, maceracja to super technika, która naprawdę odpowiada na potrzeby pacjentów.

Pytanie 30

Nie powinno się wysypywać proszków zawierających substancje do kapsułek skrobiowych

A. silnie działające

B. kolorowe

C. higroskopijne

D. neutralne

Odpowiedź 'higroskopijne' jest prawidłowa, ponieważ substancje higroskopijne mają zdolność do pochłaniania wilgoci z otoczenia. W przypadku kapsułek skrobiowych, które są stosowane w farmacji i suplementacji diety, nieodpowiednie jest rozsypywanie proszków higroskopijnych, ponieważ mogą one prowadzić do zmiany właściwości kapsułek, ich rozpuszczalności oraz biodostępności substancji czynnej. Na przykład, jeśli kapsułki są wypełnione proszkiem higroskopijnym, mogą one wchłonąć wilgoć, co skutkuje niepożądanym zamoczeniem zawartości, a tym samym zmniejszeniem ich skuteczności. Standardy branżowe, takie jak te określone w Farmakopei, zalecają unikanie używania substancji, które mogą wpływać na stabilność i integralność form farmaceutycznych. W praktyce, wytwórcy suplementów diety i leków muszą dokładnie dobierać substancje wypełniające, aby zapewnić wysoką jakość i bezpieczeństwo swoich produktów.

Pytanie 31

Aby zweryfikować tożsamość Collargolu zgodnie z FP, konieczne jest przeprowadzenie badań jakościowych dotyczących obecności

A. kwasów fenolowych

B. jonów chlorkowych Cl-

C. garbników

D. jonów srebra Ag+

To, że wskazałeś na obecność jonów srebra Ag+ w Collargolu, to strzał w dziesiątkę! Srebro faktycznie jest superważnym składnikiem tego preparatu. Collargol to roztwór koloidalny, który ma świetne właściwości antybakteryjne, więc nic dziwnego, że jest stosowany w medycynie. Jak się robi badania jakościowe, to warto się skupić na wykrywaniu właśnie tych jonów srebra, bo to istotne dla zapewnienia wysokiej jakości i bezpieczeństwa stosowania tego preparatu. W farmacji ważne jest, żeby potwierdzić nie tylko obecność składników aktywnych, ale także ich odpowiednie stężenia. Na przykład w Farmakopei Polskiej jest mowa o przeprowadzaniu analiz, które pomagają w identyfikacji i oznaczaniu Ag+, co z kolei pozwala na sprawdzenie, czy produkt spełnia swoje deklarowane właściwości. Dlatego wiedza o obecności tych jonów jest kluczowa – można ocenić potencjalne skutki uboczne oraz to, jak skuteczny jest dany preparat. W laboratoriach do analizy można używać takich technik jak spektroskopia czy chromatografia, które naprawdę pomagają w dokładnej identyfikacji jonu srebra w Collargolu.

Pytanie 32

Aminofilina to substancja, która jest kombinacją

A. teofiliny oraz propyloaminy

B. kofeiny oraz salicylanu sodu

C. teofiliny i etylenodiaminy

D. kofeiny oraz benzoesanu sodu

Aminofilina jest połączeniem teofiliny i etylenodiaminy, co czyni ją lekiem o działaniu rozszerzającym oskrzela. Teofilina jest alkaloidem purynowym, który działa poprzez rozluźnienie mięśni gładkich dróg oddechowych, co jest szczególnie przydatne w leczeniu astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Etylenodiamina z kolei poprawia rozpuszczalność teofiliny i zwiększa jej biodostępność, co może prowadzić do skuteczniejszego działania terapeutycznego. Praktycznym zastosowaniem aminofiliny jest stosowanie jej w sytuacjach nagłych, takich jak atak astmy, gdzie szybkie działanie bronchodilatacyjne jest kluczowe. Ponadto, aminofilina może być również stosowana w terapii niewydolności oddechowej u pacjentów wymagających wsparcia wentylacyjnego. Warto zwrócić uwagę na to, że stosowanie aminofiliny powinno być monitorowane przez specjalistów, ponieważ może wiązać się z działaniami niepożądanymi, takimi jak tachykardia czy zwiększone ciśnienie krwi. Zgodność z zaleceniami terapeutycznymi oraz regularna ocena stanu pacjenta są kluczowe dla skuteczności i bezpieczeństwa terapii.

Pytanie 33

Co to jest puder płynny?

A. emulsja przeznaczona do użycia wewnętrznego

B. zawiesina przeznaczona do użytku wewnętrznego

C. emulsja przeznaczona do użytku zewnętrznego

D. zawiesina przeznaczona do użycia zewnętrznego

Puder płynny, klasyfikowany jako zawiesina do użytku zewnętrznego, jest formulacją, która łączy cząstki stałe z płynem, co pozwala na uzyskanie stabilnej mieszanki. Puder płynny jest często stosowany w dermatologii oraz kosmetykach, gdzie jego zadaniem jest aplikacja na skórę w celu łagodzenia podrażnień lub w celach estetycznych. Przykładowo, pudry płynne zawierające składniki aktywne mogą być używane do leczenia trądziku, ponieważ mają zdolność do wnikania w pory oraz kontrolowania nadmiernego wydzielania sebum. Ważne jest, aby stosować puder płynny zgodnie z zaleceniami producenta, co zapewnia optymalne działanie oraz minimalizuje ryzyko działań niepożądanych. W kontekście standardów branżowych, pudry płynne muszą spełniać określone normy jakości, co potwierdza ich skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania, co jest szczególnie istotne w produkcie przeznaczonym do kontaktu z skórą.

Pytanie 34

Przy założeniu, że masa jednej łyżki wynosi 17,0 g, oblicz jaką dawkę jednorazową jodku potasu zawiera lek recepturowy stosowany według recepty zamieszczonej poniżej.

Rp.
Kalium ioddii                     3,0
Natrii benzoatis                  4,0
Sulfoguaiacoli            aa      4,0
Liq. pectoralis
Aquae                     aa ad 150,0

M.f. mixt.
D.S. 1 łyżkę rano i 1 łyżkę po południu (do godziny 17)

A. 0,68 g

B. 0,34 g

C. 0,30 g

D. 0,60 g

Obliczenie dawki jednorazowej jodku potasu w leku recepturowym wymaga zrozumienia zasad dawkowania substancji czynnych w farmacji. W tym przypadku, całkowita ilość jodku potasu wynosi 3,0 g, a masa leku wynosi 150,0 g. Przyjmując, że jedna łyżka ma masę 17,0 g, obliczamy liczbę łyżek, dzieląc 150,0 g przez 17,0 g, co daje około 8,82 łyżki. Następnie, dzielimy całkowitą ilość jodku potasu przez liczbę łyżek, co prowadzi do wyniku 0,34 g dawki jednorazowej. Takie obliczenia są kluczowe w codziennej praktyce farmaceutycznej, gdzie precyzyjne dawkowanie wpływa na skuteczność terapii oraz bezpieczeństwo pacjentów. Dawkowanie substancji czynnych, jak jodek potasu, powinno być zawsze zgodne z zaleceniami oraz standardami farmakologii, co przyczynia się do optymalizacji działań medycznych i unikania działań niepożądanych.

Pytanie 35

Działanie chemioterapeutyków należących do grupy fluorochinolonów opiera się na hamowaniu

A. reduktazy kwasu dihydrofoliowego

B. wewnątrzkomórkowej biosyntezy białek

C. syntezy ściany komórkowej bakterii

D. aktyności topoizomerazy

Fluorochinolony to grupa chemioterapeutyków, które działają poprzez hamowanie aktywności topoizomerazy, enzymu kluczowego w procesie replikacji DNA w komórkach bakterii. Topoizomeraza II (lub gyraza) wprowadza skręty w DNA, co jest niezbędne do jego prawidłowego rozdzielania w trakcie podziału komórkowego. Hamowanie tego enzymu prowadzi do akumulacji nieprawidłowych DNA, co skutkuje śmiercią komórki bakteryjnej. Przykłady zastosowania fluorochinolonów obejmują leczenie zakażeń dróg moczowych, zapalenia płuc oraz infekcji skórnych. W praktyce klinicznej fluorochinolony są często stosowane, gdy inne antybiotyki są nieskuteczne, a ich szeroki zakres działania sprawia, że są cennym narzędziem w terapii zakażeń bakteryjnych. Standardy i zalecenia instytucji zajmujących się zdrowiem publicznym, takich jak CDC, wskazują na ich skuteczność w zwalczaniu wielu patogenów, co czyni je istotnym elementem w arsenale terapeutycznym.

Pytanie 36

Który z ekstraktów ma do 5% zawartości wody, cechuje się higroskopijnością i pokazuje względną stabilność składników?

A. Płynny standaryzowany

B. Gęsty

C. Płynny kwantyfikowany

D. Suchy

Suchy wyciąg, z zawartością wody do 5%, jest istotnym składnikiem wielu procesów technologicznych i przemysłowych. Jego higroskopijność oznacza, że ma zdolność do absorbowania wilgoci z otoczenia, co wpływa na stabilność i trwałość składników aktywnych. Przykładem zastosowania suchego wyciągu może być produkcja suplementów diety, gdzie istotne jest zachowanie wysokiej koncentracji substancji czynnych oraz ich trwałości. W przemyśle farmaceutycznym, suche wyciągi są często wykorzystywane w formulacjach leków, gdzie ich właściwości pozwalają na precyzyjne dozowanie oraz długoterminową stabilność. Zgodnie z normami Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), kontrola wilgotności i właściwości fizycznych surowców jest kluczowa dla zapewnienia jakości końcowego produktu. Suchy wyciąg, ze względu na swoją niską zawartość wody, minimalizuje ryzyko rozwoju mikroorganizmów, co jest szczególnie istotne w kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego użytkowników.

Pytanie 37

Producent produktu leczniczego zobowiązany jest do przechowywania próbki archiwalnej

A. przez 2 lata po upływie ustalonego terminu ważności

B. przez 5 lat od daty wytworzenia

C. przez okres 1 roku po upływie ustalonego terminu ważności, nie krócej jednak niż 3 lata

D. do określonego terminu ważności danej partii leku

Odpowiedź wskazująca na przechowywanie próbki archiwalnej produktu leczniczego przez okres 1 roku ponad ustalony termin ważności, nie krócej jednak niż 3 lata, jest zgodna z wymaganiami zawartymi w dyrektywach dotyczących wytwarzania i kontroli jakości produktów leczniczych. Według wymogów Dobrej Praktyki Wytwarzania (GMP), producent jest zobowiązany do zapewnienia, że próbki archiwalne są dostępne w odpowiednim czasie, aby umożliwić audyt oraz kontroli jakości w przypadku pojawienia się problemów z jakością leku. Przechowywanie próbki przez co najmniej 3 lata po terminie ważności może być kluczowe w kontekście działań dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności leku, umożliwiając przeprowadzenie niezbędnych badań oraz analiz. Przykładowo, jeśli po wygaśnięciu terminu ważności produktu leki zgłoszone są przypadki skutków ubocznych, dostęp do próbki archiwalnej może pomóc w analizie przyczyn tego stanu rzeczy. Dlatego tak długotrwałe przechowywanie próbek jest integralną częścią strategii zarządzania jakością i bezpieczeństwem produktów leczniczych.

Pytanie 38

Materiał do produkcji czopków tą metodą można stopić

A. w moździerzu

B. na płytce Petriego

C. w parownicy

D. w czopkarce

Podłoże do sporządzania czopków metodą wylewania można stopić w parownicy, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania substancji farmaceutycznych. Parownice, zarówno rotacyjne, jak i standardowe, zapewniają precyzyjną kontrolę temperatury oraz umożliwiają usunięcie nadmiaru rozpuszczalnika, co jest niezbędne w procesie formowania czopków. Użycie parownicy pozwala na osiągnięcie jednorodnej konsystencji podłoża, co jest kluczowe dla skuteczności i stabilności gotowego produktu. W praktyce, proces ten obejmuje również dokładne monitorowanie parametrów, takich jak czas i temperatura, aby zapewnić pełne roztopienie substancji czynnej oraz nośnika, co zwiększa bioavailability leku. Dodatkowo, parownica minimalizuje ryzyko kontaminacji, co jest niezbędne w farmacji, gdzie jakość i czystość produktów są priorytetem. W kontekście produkcji czopków, standardy GMP (Good Manufacturing Practice) wymagają, aby wszystkie etapy procesu były ściśle kontrolowane, co potwierdza zasadność korzystania z parownicy w tym zastosowaniu.

Pytanie 39

Dawka maksymalna dobowa chlorowodorku efedryny podanego doustnie wynosi 0,15 g. Jaką maksymalną ilość chlorowodorku efedryny należy wpisać w miejsce "X" w przedstawionej recepcie, jeżeli lek jest przeznaczony dla trzyletniego dziecka? Do obliczeń zastosuj wzór Younga:

Dd = wiek dziecka(lata)
wiek dziecka(lata) + 12 · Maksymalna dawka dla dorosłych (wg FP)

Rp.
 Ephedrini hydrochloridi  X
 Aquae                       5,0
 Thymi sirupi ad           120,0
 M.f. Mixt.
 S. 2 x dz. łyżeczkę (6,0 g) dla dziecka lat 3

A. 0,150 g

B. 0,300 g

C. 0,030 g

D. 0,100 g

Odpowiedź 0,300 g jest prawidłowa, ponieważ przy obliczaniu dawki chlorowodorku efedryny dla trzyletniego dziecka należy zastosować wzór Younga, który uwzględnia wagę dziecka oraz maksymalną dawkę leku dla dorosłych. Zgodnie z tym wzorem, dawka leku dla dzieci powinna być proporcjonalnie mniejsza od dawki stosowanej u dorosłych, ale w tym przypadku maksymalne dawkowanie dla dzieci nie powinno przekraczać 0,15 g na dobę. Warto zauważyć, że dla dziecka o wadze około 15 kg, maksymalna dobowa dawka chlorowodorku efedryny oblicza się z zastosowaniem przelicznika, który w tym przypadku wynosi 2 mg/kg masy ciała. W przeliczeniu na dobę, dziecko nie powinno otrzymać więcej niż 30 mg leku, co odpowiada 0,030 g, jednak lekarz może w określonych sytuacjach zadecydować o większej dawce, o ile nie przekracza ona 0,300 g. Dlatego przyjmując odpowiednie zalecenia oraz mając na uwadze bezpieczeństwo pacjenta, można uzasadnić, że maksymalne dawkowanie 0,300 g jest akceptowalne w przypadku nadzoru medycznego.

Pytanie 40

Zamieszczone obok zdjęcie przedstawia

A. kolbę okrągłodenną.

B. piknometr.

C. kolbę stożkową.

D. infuzorkę.

Infuzorka to naczynie, które jest specjalnie zaprojektowane do przygotowywania naparów z ziół, co czyni ją niezwykle przydatnym narzędziem w aptekach oraz w właściwej praktyce zielarskiej. Składa się z dwóch elementów: dolnego dzbanka, który pełni funkcję naczynia do przechowywania wody, oraz górnej komory, gdzie umieszczane są zioła. Dzięki zastosowaniu infuzorki, możliwe jest uzyskiwanie ekstraktów roślinnych o wysokiej jakości, co znajduje zastosowanie w produkcji leków roślinnych oraz suplementów diety. Warto zaznaczyć, że proces infuzji pozwala na wydobycie cennych składników aktywnych z roślin, co jest zgodne z najlepszymi praktykami w zakresie przygotowywania preparatów zielarskich, a także z dyrektywami dotyczącymi ziół i suplementów diety. Dobre praktyki polegają na używaniu świeżych i odpowiednio dobranych surowców, co wpływa na skuteczność działania przygotowywanych naparów. Infuzorka jest zatem nie tylko narzędziem, ale również symbolem tradycyjnej wiedzy o ziołolecznictwie, która wciąż ma swoje miejsce w współczesnej medycynie.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej