Wyniki egzaminu

Nowy egzamin

Informacje o egzaminie:

Zawód: Technik analityk
Kwalifikacja: CHM.04 - Wykonywanie badań analitycznych
Data rozpoczęcia: 9 grudnia 2025 14:41
Data zakończenia: 9 grudnia 2025 14:51

Egzamin zdany!

Wynik: 20/40 punktów (50,0%)

Wymagane minimum: 20 punktów (50%)

Pochwal się swoim wynikiem!

Facebook

X.com

Szczegółowe wyniki:

Pytanie 1

Substancją wskaźnikową w miareczkowaniu alkacymetrycznym nie jest

A. czerń eriochromowa T

B. oranż metylowy

C. czerwień metylowa

D. fenoloftaleina

Fenoloftaleina, oranż metylowy i czerwień metylowa są wskaźnikami pH szeroko stosowanymi w miareczkowaniu alkacymetrycznym, co czyni je dobrymi przykładami wskaźników odpowiednich do tego rodzaju analiz. Fenoloftaleina działa w zakresie pH od 8.2 do 10.0, co oznacza, że jest idealna do miareczkowania zasadowego, ponieważ zmiana koloru z bezbarwnego na różowy sygnalizuje osiągnięcie odpowiedniego pH. Oranż metylowy, który zmienia kolor w pH od 3.1 do 4.4, jest stosowany w miareczkowaniu kwasów, co również potwierdza jego przydatność w analityce chemicznej. Czerwień metylowa jest z kolei używana w przeprowadzaniu miareczkowania, w którym zachodzi zmiana pH w kierunku kwasowym. Typowym błędem, który mogą popełnić uczniowie, jest mylenie zastosowania wskaźników, co prowadzi do niewłaściwego doboru i tym samym do błędnych odczytów końcowych. Właściwe zrozumienie właściwości każdego wskaźnika oraz ich zastosowania w kontekście pH jest kluczowe, aby uniknąć fałszywych wyników w analizach chemicznych. Znajomość tych aspektów jest nie tylko wymagana w praktyce laboratoryjnej, ale również stanowi fundament wiedzy chemicznej niezbędnej do dalszego kształcenia w dziedzinie chemii analitycznej.

Pytanie 2

Sprawdzano świeżość kilku tłuszczów, oznaczając dla nich LK - liczbę kwasową i LOO - liczbę nadtlenkową. Wyniki analizy oraz maksymalne dopuszczalne wartości liczb charakterystycznych zestawiono w tabeli. Na podstawie informacji zawartych w tabeli wskaż tłuszcze, które są nieświeże.

A. Olej sojowy i olej kokosowy.

B. Smalec i olej rzepakowy.

C. Smalec i olej palmowy.

D. Olej palmowy i olej słonecznikowy.

Wybór odpowiedzi, która wskazuje na inne tłuszcze jako nieświeże, jest wynikiem niewłaściwego zrozumienia analizy świeżości tłuszczów, opartej na liczbie kwasowej i nadtlenkowej. W przypadku smalcu i oleju palmowego, chociaż olej palmowy ma swoje specyficzne właściwości, to nie wynika z analizy, że jest on nieświeży. Wiele osób myli pojęcie świeżości z typem tłuszczu, co może prowadzić do błędnych wniosków. Należy pamiętać, że niektóre tłuszcze, takie jak olej palmowy, mogą mieć naturalnie wyższe wartości liczby nadtlenkowej, które są akceptowalne w ramach specyficznych standardów. Z kolei oleje słonecznikowe i sojowe często są postrzegane jako zdrowsze alternatywy, ale ich świeżość również powinna być oceniana zgodnie z tymi samymi kryteriami. Typowym błędem jest także uznanie tłuszczy za nieświeże na podstawie ich wyglądu lub zapachu, co jest niewłaściwe, ponieważ te cechy nie zawsze odzwierciedlają stan chemiczny tłuszczu. Właściwe metody analizy powinny opierać się na naukowego podejściu i stosowaniu uznawanych norm oraz dobrych praktyk w branży spożywczej.

Pytanie 3

Dział analizy objętościowej, który dotyczy reakcji zobojętniania, to

A. alkacymetria

B. merkurymetria

C. amperometria

D. argentometria

Alkacymetria to dział analizy objętościowej, który koncentruje się na reakcjach zobojętniania, szczególnie na określaniu stężenia kwasów i zasad. W tym procesie dokonuje się pomiaru objętości roztworu titrującego, który jest używany do neutralizacji analizowanej substancji. Przykładem zastosowania alkacymetrii jest titracja kwasu solnego za pomocą roztworu wodorotlenku sodu, co pozwala na określenie stężenia kwasu w próbce. Alkacymetria jest szeroko stosowana w laboratoriach analitycznych, w przemyśle chemicznym oraz w kontroli jakości wody. W praktyce, zachowanie odpowiednich procedur, takich jak kalibracja sprzętu oraz używanie wysokiej jakości odczynników, jest kluczowe dla uzyskania dokładnych i wiarygodnych wyników. Standardy uznawane w branży, takie jak ISO/IEC 17025, podkreślają znaczenie zapewnienia jakości w analizach chemicznych, co czyni alkacymetrię nie tylko techniką analityczną, ale również ważnym elementem systemu zapewnienia jakości.

Pytanie 4

Przeprowadzano analizę jakościową próbki według schematu:

Badana próbka zawierała kation

badany roztwór zawierający jony X²⁺
+ roztwór HCl
XCl₂↓ biały osad
+ H₂O: ogrzać
roztwór X²⁺: podzielić na 2 części
+ roztwór KI	oziębić
XI₂ żółty osad	XCl₂↓ biały osad

A. Cd2+

B. Pb2+

C. Hg2+

D. Ag+

Wybierając odpowiedzi takie jak Cd2+, Hg2+ czy Ag+, można zauważyć, że zawierają one błędne założenia dotyczące reakcji chemicznych i ich właściwości. Kation Cd2+ w reakcji z HCl również nie tworzy białego osadu, a jego chemiczne właściwości różnią się od tych przypisywanych ołowiu. Kadm (Cd) w postaci kadmowozłotego nie wytrąca się w takiej samej formie jak Pb2+. Podobnie, gdy mówimy o kationie Hg2+, jego reakcje z HCl prowadzą do powstawania osadu Hg2Cl2, który nie jest biały, lecz ma charakterystyczny kolor, co sprawia, że jego identyfikacja jest odmienna. Z kolei kation Ag+ tworzy biały osad AgCl, jednak nie jest rozpuszczalny w gorącej wodzie, co wyklucza go z możliwości bycia tym kationem. Często błąd w identyfikacji kationów wynika z braku zrozumienia ich unikalnych reakcji chemicznych oraz właściwości fizycznych. Aby poprawić swoje umiejętności analityczne, warto zwracać uwagę na szczegółowe właściwości kationów oraz na to, jak różne warunki eksperymentalne wpływają na wyniki reakcji. Właściwe rozumienie tych zasad jest kluczowe w chemii analitycznej i pozwala na unikanie typowych błędów w identyfikacji substancji.

Pytanie 5

Na czym polega odwrotne miareczkowanie?

A. Do precyzyjnie odmierzonej objętości roztworu mianowanego dodaje się w niewielkich dawkach badany roztwór, aż do momentu osiągnięcia punktu końcowego miareczkowania

B. Do precyzyjnie odmierzonej objętości roztworu mianowanego wprowadza się odpowiedni odczynnik, a następnie produkt reakcji jest oznaczany właściwym roztworem badanego

C. Do analizowanego roztworu wprowadza się ściśle wymierzoną ilość roztworu mianowanego w nadmiarze, który jest tytrowany odpowiednio dobranym titrantem

D. Do analizowanego roztworu wprowadza się w niewielkich porcjach roztwór mianowany, aż do osiągnięcia punktu końcowego miareczkowania

Wszystkie podane odpowiedzi, które nie wskazują na dodawanie roztworu mianowanego w nadmiarze do badanego roztworu, zawierają istotne nieporozumienia w zakresie podstawowych zasad miareczkowania odwrotnego. Miareczkowanie polega na dokładnym określeniu ilości reagentu, który reaguje z substancją analitową, aby zdefiniować jej stężenie. Próby dodawania badanej substancji do roztworu mianowanego oraz dodawanie odczynników do roztworu mianowanego są nie tylko sprzeczne z definicją miareczkowania odwrotnego, ale również mogą wprowadzać w błąd przy interpretacji wyników. Zastosowanie niewłaściwych metod może prowadzić do błędnych wyników, co w kontekście analizy chemicznej może mieć poważne konsekwencje, na przykład w przemyśle spożywczym czy farmaceutycznym, gdzie dokładność i precyzja są kluczowe. W miareczkowaniu odwrotnym, celem jest dodanie nadmiaru roztworu mianowanego, który następnie jest dokładnie analizowany za pomocą titranta w celu określenia, ile z tego roztworu reagowało z substancją analitową. Niezrozumienie tej procedury prowadzi do typowych pomyłek, takich jak mylenie roli reagentów w reakcjach chemicznych oraz błędne podejście do obliczania stężeń. Właściwe zrozumienie miareczkowania odwrotnego jest kluczowe dla realizacji precyzyjnych analiz w chemii analitycznej.

Pytanie 6

Jaką metodę wykorzystuje się do identyfikacji cukrów redukujących?

A. Mohra

B. Kjeldahla

C. Hanusa

D. Bertranda

Metoda Bertranda to naprawdę popularny sposób na wykrywanie cukrów redukujących, zwłaszcza jak mówimy o analizie sacharydów w różnych produktach. W praktyce ta technika działa tak, że reaguje z reagentem, co prowadzi do powstawania barwnych substancji. Dzięki temu możemy dokładnie określić, ile tych cukrów jest w próbce. Przykładowo, używamy fenoloftaleiny, która zmienia kolor, kiedy nawiązuje kontakt z aldehydami w cukrach. To świetna metoda, bo jest bardzo czuła i selektywna, dlatego cieszy się dużym uznaniem w laboratoriach. A w przemyśle spożywczym, to naprawdę ma ogromne znaczenie, bo precyzyjne określenie cukrów redukujących to klucz do jakości produktów jak soki, miód czy syropy. W wielu krajach są normy dotyczące jakości żywności, które wymagają takich analiz, więc metoda ta jest nie tylko użyteczna, ale także istotna z punktu widzenia regulacji branżowych.

Pytanie 7

Na ilustracji przedstawiono bieg promieni świetlnych

A. w turbidymetrze.

B. w spektrofotometrze.

C. w nefelometrze.

D. w polarymetrze.

Wybór odpowiedzi związanych z polarymetrami, turbidymetrami czy spektrofotometrami wskazuje na niezrozumienie podstawowych zasad działania tych urządzeń oraz ich zastosowania w analizach optycznych. Polarymetr jest urządzeniem służącym do pomiaru kąta rotacji płaszczyzny polaryzacji światła, co jest użyteczne w chemii do analizy substancji optycznie czynnych, takich jak cukry czy aminokwasy. Nie ma on jednak zastosowania w pomiarach rozproszenia światła, co jest kluczowe w przypadku nefelometrii. Turbidymetr, z kolei, jest instrumentem stosowanym do oceny mętności cieczy, mierząc intensywność światła przechodzącego przez próbkę; jego działanie różni się od nefelometru, ponieważ nie mierzy on rozproszenia pod kątem. Spektrofotometr pozwala na pomiar absorpcji światła przez substancje chemiczne w określonym zakresie długości fal, co jest skuteczne w analizach stężenia substancji, ale nie odpowiada na pytanie dotyczące rozproszenia. Wszystkie te urządzenia mają różne mechanizmy działania i zastosowania, co może prowadzić do mylnych wniosków, jeśli nie zrozumie się ich specyfiki. Kluczowym błędem jest założenie, że każde urządzenie optyczne będzie miało zastosowanie do pomiaru rozproszenia, co jest nieprawidłowe. Każde z tych urządzeń ma swoje unikalne cechy i powinno być stosowane zgodnie z odpowiednimi standardami analitycznymi, aby uzyskać wiarygodne i użyteczne wyniki.

Pytanie 8

W Polsce normy dotyczące pyłów zawieszonych PM10 są określone na trzech poziomach (dobowych):
- poziom dopuszczalny 50 ug/m3 - oznacza, że jakość powietrza nie jest zadowalająca, ale nie wywołuje poważnych skutków dla zdrowia ludzi.
- poziom informacyjny 200 ug/m3 - oznacza, że stan powietrza jest zły i należy ograniczyć aktywności na świeżym powietrzu, gdyż normę przekroczono czterokrotnie.
- poziom alarmowy 300 ug/m3 - wskazuje, że jakość powietrza jest bardzo zła, norma przekroczona sześciokrotnie i konieczne jest zdecydowane ograniczenie pobytu na zewnątrz, a najlepiej pozostać w domu, szczególnie dla osób chorych.

Na stacji Monitoringu Środowiska przeprowadzono pomiary zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10, uzyskując średnią dobową wartość 0,25 mg/m3. Z analizy wynika, że

A. poziom dopuszczalny został przekroczony pięciokrotnie

B. stężenie pyłu znajduje się na dopuszczalnym poziomie

C. jakość powietrza jest dobra

D. należy zdecydowanie ograniczyć przebywanie na powietrzu

W przypadku stwierdzenia, że stężenie pyłu jest na dopuszczalnym poziomie, należy zauważyć, że jest to błędne rozumienie norm jakości powietrza. Przyjęcie, że 0,25 mg/m3 odpowiada poziomowi dopuszczalnemu, prowadzi do nieprawidłowych wniosków. Normy dla PM10 są wyraźnie określone w mikrogramach na metr sześcienny, a przeliczenie wartości 0,25 mg/m3 na µg/m3 daje wynik 250 µg/m3, co jest znacznie powyżej dopuszczalnych 50 µg/m3. Ponadto, stwierdzenie, że należy bezwzględnie ograniczyć przebywanie na powietrzu, również jest nieprawidłowe w kontekście analizowanej sytuacji. Ograniczenie aktywności na świeżym powietrzu powinno być rozważane w przypadku przekroczenia poziomu informowania i poziomu alarmowego, co nie odnosi się do tej konkretnej analizy. W sytuacji, gdy średnie stężenie przekracza normy, jest istotne, aby podejmować odpowiednie działania prewencyjne, aby chronić zdrowie, szczególnie osób wrażliwych. Ignorowanie tych faktów może prowadzić do błędnych decyzji dotyczących zdrowia i dobrostanu, co jest szczególnie niebezpieczne w obliczu długotrwałego narażenia na zanieczyszczenia powietrza.

Pytanie 9

Aby obliczyć wartość absorbancji substancji X, dokonano pomiaru absorbancji mieszaniny X i Y oraz samej substancji Y przy tych samych długościach fali. Jeśli A_X+Y = 0,84, a A_Y = 0,56, to jaką wartość ma A_X?

A. 0,84

B. 0,28

C. 1,40

D. 0,56

Aby obliczyć wartość absorbancji substancji X, możemy skorzystać z zasady superpozycji absorbancji. Zgodnie z nią, absorbancja mieszaniny AX+Y jest sumą absorbancji poszczególnych składników, co można zapisać równaniem: AX+Y = AX + AY. W naszym przypadku, mamy AX+Y = 0,84 oraz AY = 0,56. Aby znaleźć AX, przekształcamy równanie: AX = AX+Y - AY = 0,84 - 0,56 = 0,28. Takie podejście jest powszechnie stosowane w spektroskopii, co pozwala na określenie stężenia substancji w mieszaninach. Przykładem praktycznego zastosowania tej metody jest analiza jakościowa i ilościowa substancji w roztworach, co jest kluczowe w laboratoriach chemicznych oraz przemysłowych. Zrozumienie tych zasad jest niezbędne dla prawidłowego interpretowania danych spektroskopowych oraz w pracy z różnymi technikami analitycznymi.

Pytanie 10

Klasyfikacja kwasowości soku owocowego jest związana z metodami

A. chemicznymi

B. biologicznymi

C. mikrobiologicznymi

D. fizycznymi

Oznaczenie kwasowości soku owocowego jest klasyfikowane jako metoda chemiczna, gdyż polega na analizie składu chemicznego substancji. Kwasowość, mierzona najczęściej w jednostkach pH, jest istotnym parametrem, który wpływa na smak, stabilność i wartość odżywczą soku. Techniki pomiaru kwasowości mogą obejmować titracje kwasowo-zasadowe oraz użycie pH-metrów, co pozwala na dokładne określenie ilości kwasów organicznych, takich jak kwas cytrynowy czy jabłkowy. Przykładowo, w przemyśle spożywczym, kontrola kwasowości jest kluczowa dla zachowania jakości produktów oraz spełnienia norm zdrowotnych. W praktyce, stosowanie odpowiednich metod chemicznych do pomiaru kwasowości jest zgodne z międzynarodowymi standardami, takimi jak ISO oraz HACCP, które podkreślają znaczenie dokładnych analiz chemicznych w produkcji żywności.

Pytanie 11

Drobnoustroje posiadające zdolność do rozkładu białek oraz peptydów charakteryzują się właściwościami

A. glikolitycznymi

B. utleniająco-redukującymi

C. proteolitycznymi

D. lipolitycznymi

Wybór odpowiedzi związanej z utleniająco-redukującymi właściwościami drobnoustrojów jest błędny, ponieważ procesy utleniania i redukcji dotyczą głównie metabolizmu energetycznego i nie są bezpośrednio związane z degradacją białek. Utleniająco-redukujące reakcje enzymatyczne, takie jak te zachodzące w cyklu Krebsa, są kluczowe dla produkcji energii, ale nie wpływają na rozkład białek. W kontekście glikolitycznym, drobnoustroje te są zaangażowane w procesy katabolizmu węglowodanów, co również nie ma związku z degradacją białek. W przypadku odpowiedzi dotyczącej lipolitycznych właściwości drobnoustrojów, choć enzymy lipolityczne są odpowiedzialne za rozkład tłuszczów, to nie mają one wpływu na białka. Typowym błędem w myśleniu jest nieodróżnianie różnych typów enzymów i ich funkcji w metabolizmie. Zrozumienie specyfiki działania enzymów proteolitycznych w kontraście do innych typów enzymów pozwala na lepsze zrozumienie procesów biochemicznych zachodzących w organizmach oraz ich zastosowań w przemyśle i biotechnologii.

Pytanie 12

Techniką polegającą na mierzeniu siły elektromotorycznej ogniwa składającego się z dwóch elektrod umieszczonych w analizowanym roztworze jest

A. konduktometria

B. polarografia

C. potencjometria

D. elektrograwimetria

Elektrograwimetria, konduktometria i polarografia to inne metody analityczne, które różnią się od potencjometrii. Elektrograwimetria skupia się na mierzeniu masy materiału, który osadza się na elektrodzie podczas reakcji elektrochemicznych. Choć ten sposób analizy jest skuteczny, to nie bazuje na pomiarze siły elektromotorycznej, przez co nie pasuje do naszego pytania. Konduktometria bada przewodnictwo elektryczne roztworów i pozwala ogólnie określić ich właściwości, ale nie daje szczegółowych informacji o stężeniach jonów tak jak potencjometria. Polarografia z kolei to technika, gdzie mierzysz prąd w zależności od potencjału, co też jest całkiem różne od bezpośredniego pomiaru SEM. Widzisz, często ludzie mylą te metody, bo nie do końca rozumieją ich zasady działania i różnice w zastosowaniu. Jak robisz pomiary analityczne, kluczowe jest, żeby wiedzieć, która metoda pasuje do konkretnego pytania badawczego, a tutaj to właśnie potencjometria wypadła najlepiej.

Pytanie 13

Jakie jest przeznaczenie próby jodowej, m.in. w produkcji piwa?

A. W celu stwierdzenia, czy badana próbka ma w sobie skrobię

B. Dla oznaczenia ilościowej zawartości węglowodanów w próbce

C. W celu stwierdzenia, czy badana próbka ma w sobie tłuszcze

D. Dla oznaczenia ilościowej zawartości tłuszczy w próbce

Niepoprawne odpowiedzi wskazują na pewne nieporozumienia dotyczące roli i funkcji prób jodowych w analizach chemicznych. Odpowiedzi sugerujące, że próbę jodową wykonuje się w celu sprawdzenia obecności tłuszczu, są błędne, ponieważ jod nie reaguje z tłuszczami, a jego zastosowanie w analizach tłuszczu należy do innych metod, jak np. ekstrakcja rozpuszczalnikami. Próby jodowe nie służą również do oznaczania ilościowego zawartości tłuszczów; są one dedykowane wykrywaniu skrobi, co oznacza, że zastosowanie tej metody w kontekście tłuszczu to zamieszanie pojęciowe. Podobnie, błędne jest twierdzenie, że próba jodowa służy do oznaczania zawartości węglowodanów w ogóle. Węglowodany to szeroka grupa związków, a skrobia jest tylko jednym z ich rodzajów. Próba jodowa może wykrywać obecność skrobi, ale nie jest narzędziem do oceny wszystkich węglowodanów, co wymagałoby zastosowania bardziej złożonych metod analitycznych, takich jak chromatografia. Wzorce standardowe i dobre praktyki w analizie chemicznej jasno określają, że każda technika ma swoje specyficzne zastosowania i ograniczenia, a nieprawidłowe przypisanie metod może prowadzić do błędnych wniosków i problemów z jakością analizowanych produktów.

Pytanie 14

Urządzenie Orsata jest wykorzystywane do pomiaru

A. zawartości gazów w spalinach

B. poziomu pyłów w powietrzu

C. stężenia tlenu w wodzie

D. gęstości cieczy

Aparat Orsata jest specjalistycznym urządzeniem służącym do pomiaru zawartości gazów w spalinach, w tym takich jak dwutlenek węgla (CO2), tlenek węgla (CO) oraz tlen (O2). Pomiary te są kluczowe w monitorowaniu efektywności procesów spalania oraz w ocenie wpływu emisji na środowisko. Przykładowo, w przemyśle energetycznym, regularne analizy spalin za pomocą aparatu Orsata pozwalają na optymalizację procesu spalania w piecach, co prowadzi do oszczędności paliwa oraz redukcji emisji szkodliwych substancji. Zgodnie z normami ISO 10012 oraz ISO 14064, regularne monitorowanie i raportowanie emisji gazów cieplarnianych staje się obowiązkowe dla wielu przedsiębiorstw, a aparat Orsata stanowi jedno z narzędzi umożliwiających spełnienie tych wymogów. Technologia ta znajduje zastosowanie również w diagnostyce silników spalinowych, gdzie analiza spalin pozwala na wczesne wykrywanie problemów eksploatacyjnych oraz ich korekcję, co przekłada się na zwiększenie trwałości i efektywności działania urządzeń.

Pytanie 15

Czym jest wskaźnik metalochromowy?

A. chromian(VI) potasu stosowany do wykrywania chlorków metodą Mohra

B. czerń erichromowa T stosowana w kompleksometrycznym pomiarze magnezu

C. sól żelaza(III) wykorzystywana do oznaczania chlorków techniką Volharda

D. manganian(VII) potasu używany w manganometrycznym pomiarze żelaza(II)

Czerń erichromowa T jest wskaźnikiem metalochromowym, co oznacza, że jej właściwości zmieniają się w zależności od obecności jonów metali w roztworze. Jest stosowana w kompleksometrycznym oznaczaniu magnezu, gdzie działa jako wskaźnik zmiany kolorystycznej, gdy kompleksy tworzone przez metal i EDTA osiągają punkt ekwiwalencji. W praktyce, w trakcie titracji z użyciem EDTA, czerń erichromowa T zmienia kolor z czerwonego na niebieski, co pozwala dokładnie określić stężenie magnezu w próbce. Takie metody analizy są kluczowe w chemii analitycznej, szczególnie w laboratoriach zajmujących się kontrolą jakości w przemyśle chemicznym, spożywczym i farmaceutycznym. W oparciu o standardy takie jak ISO 11885, techniki analizy kompleksometrycznej zapewniają precyzyjne wyniki oraz pozwalają na monitorowanie poziomów metali w różnych produktach, co jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa i jakości. Wykorzystanie czerń erichromowej T w analizach kompleksometrycznych świadczy o jej znaczeniu w chemii analitycznej i podkreśla istotność stosowania odpowiednich wskaźników przy ocenie zawartości metali w próbkach.

Pytanie 16

Widoczne bez użycia mikroskopu skupisko mikroorganizmów, które powstało z jednej komórki na płytce z podłożem hodowlanym, to

A. kolonia drobnoustrojów

B. jednostka wzrostowa

C. preparat przyżyciowy

D. formy przetrwalnikowe bakterii

Kolonia drobnoustrojów to zbiorowisko komórek, które wyrosło z jednej pojedynczej komórki na odpowiedniej pożywce hodowlanej. Każda kolonia jest wizualnie wyodrębniona, co umożliwia łatwe ich zaobserwowanie gołym okiem. W kontekście mikrobiologii, kolonie drobnoustrojów są niezwykle istotne, ponieważ pozwalają na identyfikację różnych gatunków bakterii oraz ocenę ich liczby w próbkach. Przykładem zastosowania jest hodowla bakterii w diagnostyce medycznej, gdzie kolonii używa się do wyizolowania patogenów odpowiedzialnych za infekcje. Dobrą praktyką jest stosowanie metod takich jak rozcieńczanie próbki oraz inokulacja na różnych rodzajach pożywek, co pozwala na uzyskanie czystych kolonii ułatwiających dalsze analizy. Istotne jest również, aby pamiętać, że kolonie mogą różnić się wyglądem, kształtem oraz kolorami w zależności od gatunku drobnoustrojów oraz zastosowanej pożywki, co jest pomocne w ich wstępnej identyfikacji.

Pytanie 17

Zamieszczony wykres przedstawia krzywą miareczkowania

A. mocnego kwasu mocną zasadą.

B. słabej zasady mocnym kwasem.

C. mocnej zasady mocnym kwasem.

D. słabego kwasu mocną zasadą.

Wybór słabego kwasu mocną zasadą jako odpowiedzi jest poprawny, ponieważ miareczkowanie słabego kwasu mocną zasadą prowadzi do wyraźnego skoku pH w okolicach punktu równoważności, co jest charakterystyczne dla tego typu reakcji. W przypadku miareczkowania, gdy słaby kwas jest neutralizowany przez mocną zasadę, obserwujemy wyraźny wzrost wartości pH, co można zauważyć w wykresie. Wysoki pH w punkcie równoważności (powyżej 7) wskazuje na dominację mocnej zasady. Przykładami słabych kwasów są kwas octowy czy kwas węglowy, które w reagentach laboratoryjnych często są miareczkowane z użyciem mocnej zasady, takiej jak NaOH. Użycie fenoloftaleiny jako wskaźnika również potwierdza prawidłowość tej odpowiedzi, ponieważ zmienia kolor z bezbarwnego na różowy w zakresach wysokiego pH, co stanowi widoczny sygnał przekroczenia punktu równoważności. Rozumienie tej reakcji ma kluczowe znaczenie w chemii analitycznej i jest stosowane w praktycznych zastosowaniach, takich jak określanie stężenia kwasów w różnych próbkach.

Pytanie 18

Aby utrzymać stałe pH roztworu miareczkowanego w analizach kompleksometrycznych, należy zastosować roztwory buforowe, które charakteryzują się

A. brakiem wyraźnej zmiany wartości pH w trakcie wprowadzania do nich określonych ilości kwasów lub zasad

B. wyraźną zmianą wartości pH w trakcie wprowadzania do nich określonych ilości kwasów lub zasad

C. brakiem wyraźnej zmiany wartości pH w trakcie wprowadzania do nich określonych ilości wyłącznie kwasów

D. wyraźną zmianą wartości pH w trakcie wprowadzania do nich określonych ilości wyłącznie zasad

Odpowiedź wskazująca na brak wyraźnej zmiany wartości pH podczas dodawania pewnych ilości kwasów lub zasad jest prawidłowa, ponieważ bufor działa na zasadzie neutralizacji. Roztwory buforowe składają się z pary kwas-zasada, które stabilizują pH, absorbując zmiany wprowadzane przez dodatek kwasów lub zasad. Na przykład, dodanie kwasu do roztworu buforowego prowadzi do reakcji z zasadowym składnikiem bufora, co minimalizuje zmiany pH. W praktyce, stosowanie buforów jest kluczowe w analizie chemicznej, szczególnie w miareczkowaniu kompleksometrycznym, gdzie stabilność pH jest niezbędna do uzyskania dokładnych wyników. W laboratoriach chemicznych najczęściej przygotowuje się roztwory buforowe z kwasu octowego i octanu sodu lub amoniaku i chlorowodorku amonowego. Dzięki zastosowaniu odpowiednich buforów, analitycy mogą precyzyjnie kontrolować warunki reakcji, co wpływa na wiarygodność ich wyników.

Pytanie 19

W badaniach dotyczących kinetyki hydrolizy sacharozy wykorzystuje się mierzenie aktywności optycznej cukrów, które określa się

A. spektrofotometrycznie

B. potencjometrycznie

C. refraktometrycznie

D. polarymetrycznie

Hydroliza sacharozy jest procesem, w którym cząsteczka sacharozy rozkłada się na glukozę i fruktozę w obecności wody. W badaniach kinetyki tego procesu istotne jest monitorowanie zmian w stężeniu sacharozy, co można osiągnąć poprzez pomiar jej aktywności optycznej. Metoda polarymetryczna jest szczególnie wydajna w tym kontekście, ponieważ pozwala na bezpośrednie określenie kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła przechodzącego przez roztwór. Sacharoza ma charakterystyczne działanie optyczne, a im więcej sacharozy ulega hydrolizie, tym zmienia się wartość kąta skręcenia. W praktyce, techniki polarymetryczne są szeroko stosowane w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym do monitorowania jakości produktów, a także w laboratoriach analitycznych do oceny czystości sacharozy. Polarymetry jest metodą uznaną przez wiele standardów, w tym Farmakopeę Europejską, co podkreśla jej znaczenie oraz wiarygodność w analizach chemicznych.

Pytanie 20

Wykonano analizę mikrobiologiczną próbki wody wodociągowej o objętości 100 ml i uzyskano wyniki:

Wymagania mikrobiologiczne, jakim powinna odpowiadać woda wodociągowa wprowadzana do jednostkowych opakowań w sytuacjach nadzwyczajnych (powodzie, awarie sieci itp.)
Lp.	Parametr	Wartość parametryczna
Lp.	Parametr	liczba mikroorganizmów [jtk lub NPL]	objętość próbki [ml]
1.	Escherichia coli	0	250
2.	Enterokoki	0	250
3.	Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa)	0	250
4.	Ogólna liczba mikroorganizmów w 36±2°C	20	1
5.	Ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2°C	100	1

Escherichia coli	nieobecne
Enterokoki	nieobecne
Pałeczki ropy błękitnej	nieobecne
Ogólna liczba mikroorganizmów w 37°C	1200
Ogólna liczba mikroorganizmów w 22°C	11000

Na podstawie zamieszczonych informacji dotyczących wymagań mikrobiologicznych i wyników analizy wody wodociągowej można stwierdzić, że badana woda

A. spełnia wymagania normy tylko pod względem obecności bakterii: Escherichia coli, Enterokoki, Pseudomonas aeruginosa.

B. spełnia wymagania normy pod względem wszystkich badanych parametrów.

C. nie spełnia wymagań normy pod względem ogólnej liczby mikroorganizmów w temperaturze 36±2°C.

D. nie spełnia wymagań normy pod względem ogólnej liczby mikroorganizmów w temperaturze 22±2°C.

Wybór odpowiedzi sugerującej, że woda spełnia wymagania normy w zakresie ogólnej liczby mikroorganizmów w temperaturze 36±2°C, jest wynikiem nieporozumienia dotyczącego standardów mikrobiologicznych. Wartości te są istotne, jednak ich interpretacja wymaga zrozumienia kontekstu. Odpowiedzi wskazujące na spełnianie wymagań w zakresie wszystkich parametrów mogą wydawać się logiczne na pierwszy rzut oka, lecz nie uwzględniają rzeczywistych wyników analizy, które powinny być brane pod uwagę. Woda, która nie spełnia norm dla mikroorganizmów w temperaturze 22±2°C, może być równie niebezpieczna w innych warunkach. Dodatkowo, przekonanie, że woda spełnia wymagania tylko w zakresie obecności Escherichia coli, Enterokoków i Pseudomonas aeruginosa, pomija szerszy kontekst jakości wody. Te bakterie są jedynie przykładem patogenów, które mogą występować w wodzie, a ich brak nie oznacza, że woda jest całkowicie bezpieczna. Takie myślenie prowadzi do bagatelizowania innych, równie istotnych wskaźników zdrowotnych, co może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia ludzi. Ważne jest, aby podchodzić do analizy wody w sposób holistyczny, uwzględniając wszystkie wymagania normatywne oraz rzetelnie interpretować wyniki badań.

Pytanie 21

Jakiego koloru płomień uzyskuje się dzięki sole miedzi?

A. ceglastoczerwony

B. żółty

C. karminowy

D. zielony

Sole miedzi, takie jak azotan miedzi(II) czy siarczan miedzi(II), są znane z charakterystycznego barwienia płomienia na zielono. To zjawisko wynika z właściwości optycznych miedzi, która emituje światło o określonej długości fali, gdy jest podgrzewana. W praktyce, testy płomieniowe są powszechnie stosowane w laboratoriach chemicznych do identyfikacji obecności różnych metali. Zastosowanie tej metody jest zgodne z zasadami analizy jakościowej, które pozwalają na szybkie i efektywne określenie składu chemicznego próbek. Oprócz identyfikacji metali, technika ta może być używana w przemyśle wydobywczym i metalurgicznym do monitorowania jakości surowców. Wiedza o tym, że sole miedzi barwią płomień na zielono, jest również istotna w kontekście nauczania chemii, gdzie studenci uczą się o reakcjach chemicznych oraz właściwościach różnych pierwiastków i ich związków.

Pytanie 22

Z danych zawartych w tabeli wynika, że gazem w warunkach standardowych jest związek oznaczony numerem

Wybrane właściwości fizyczne czterech różnych związków organicznych
Związek organiczny	Temperatura topnienia [°C]	Temperatura wrzenia [°C]	Gęstość [g/cm³]	Rozpuszczalność w wodzie
1.	5,5	80,0	0,8765	słaba
2.	-95,0	110,62	0,8623	nie rozpuszczalny
3.	-182,8	- 88,6	0,0012	nie rozpuszczalny
4.	-114,1	78,2	0,7893	miesza się bez ograniczeń

A. 3.

B. 2.

C. 4.

D. 1.

Wybór innych związków jako odpowiedzi na to pytanie może wynikać z nieporozumienia dotyczącego pojęcia stanu gazowego oraz temperatury wrzenia. Związki, które mają temperatury wrzenia powyżej 0°C, w warunkach standardowych występują w stanie ciekłym lub stałym. Przykładowo, związki oznaczone numerem 1 oraz numerem 2 mogą być cieczy w standardowych warunkach, a ich wysoka temperatura wrzenia wskazuje na to, że ich cząsteczki są ze sobą silniej związane, co uniemożliwia im przejście w stan gazowy. Ponadto, istnieje powszechne przekonanie, że każdy związek chemiczny o niskiej temperaturze wrzenia może być gazem, co jest mylnym założeniem, ponieważ wymaga to również uwzględnienia ciśnienia otoczenia. W przemyśle chemicznym i inżynieryjnym, kluczowe jest zrozumienie tych właściwości, aby uniknąć błędów projektowych, które mogą prowadzić do nieefektywności procesów lub nawet zagrożeń dla bezpieczeństwa. Również, w kontekście badań laboratoryjnych, błędna interpretacja temperatur wrzenia może skutkować nieodpowiednim przechowywaniem substancji lub niewłaściwym ich zastosowaniem, co narusza standardy bezpieczeństwa i jakości. Dlatego ważne jest dokładne przestudiowanie właściwości substancji oraz ich zachowań w różnych warunkach, aby prawidłowo ocenić ich stan skupienia.

Pytanie 23

Obecność skrobi w bulwie ziemniaka można wykryć, stosując

A. stężonego kwasu azotowego (V).

B. świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi (II).

C. płynu Lugola.

D. sudanu III.

Płyn Lugola, będący roztworem jodu w alkoholu, jest standardowym odczynnikiem chemicznym stosowanym do wykrywania skrobi w różnych materiałach, w tym w bulwie ziemniaka. Jod zawarty w płynie Lugola reaguje ze skrobią, tworząc charakterystyczny niebiesko-fioletowy kompleks. Taki test jest praktycznie stosowany w laboratoriach oraz w edukacji, aby zwizualizować obecność skrobi w próbkach roślinnych. W laboratoriach analitycznych płyn Lugola może być używany do jakościowego oznaczania skrobi w przetworach spożywczych, co jest istotne w kontroli jakości produktów rolnych. Użycie tego odczynnika jest zgodne z metodami analitycznymi opisanymi w normach ISO dotyczących analizy składników żywności. Dzięki swojej prostocie oraz efektywności, test ten ma zastosowanie również w zajęciach dydaktycznych, gdzie studenci mogą obserwować zmiany barwne, co ułatwia zrozumienie procesów chemicznych i składników żywności.

Pytanie 24

Rodzaj chromatografii, w której rozdzielanie składników następuje na podstawie różnic w rozpuszczalności osadów formujących się w wyniku reakcji między jonami w roztworze a osadzonym na nośniku reagentem strącającym, określa się mianem chromatografii

A. osadowej

B. jonowymiennej

C. adsorbcyjnej

D. żelowej

Odpowiedzi, które nie dotyczą chromatografii osadowej, chociaż mogą dotyczyć innych metod chromatograficznych, niestety nie odpowiadają na pytanie. Na przykład chromatografia jonowymienna zajmuje się wymianą jonów między żywicą a roztworem, co sprawia, że nie daje efektu strącania osadów, a to jest kluczowe w tym, co opisano w pytaniu. Z kolei chromatografia żelowa rozdziela cząsteczki według ich rozmiaru, co również nie pasuje do sedna sprawy. Metoda adsorpcyjna bazuje na powinowactwie składników do fazy stacjonarnej, co przeczy idei chromatografii osadowej, gdzie chodzi o reakcję chemiczną, prowadzącą do osadzania się substancji. Nie możemy zapominać o znaczeniu różnicy rozpuszczalności w kontekście rozdzielania składników, bo to sedno chromatografii osadowej. Zrozumienie tych różnic jest mega istotne, jeśli chcemy dobrze stosować metody chromatograficzne w laboratoriach – to naprawdę ma ogromne znaczenie dla jakości analiz i produktów.

Pytanie 25

To pytanie jest dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się lub utwórz konto aby zobaczyć pełną treść pytania.

Odpowiedzi dostępne po zalogowaniu.

Wyjaśnienie dostępne po zalogowaniu.

Pytanie 26

Reakcja: MnO₄^- + 8H⁺ + 5e^- → Mn²⁺ + 4H₂O jest wykorzystywana w metodzie analizy jakościowej, określanej jako

A. kompleksometria

B. alkalimetra

C. redoksometria

D. acydymetria

Reakcja przedstawiona w pytaniu jest jednym z kluczowych przykładów procesów redoks, które są fundamentalne w analizie chemicznej. MnO4- działa jako silny utleniacz, a jego redukcja do Mn2+ w obecności jonów wodorowych oraz elektronów jest klasycznym przykładem tego typu reakcji. Redoksometria jest często wykorzystywana w analizie jakościowej, szczególnie w titracji, gdzie zmiana koloru wskaźnika informuje o zakończeniu reakcji. Przykładem zastosowania redoksometrii jest analiza zawartości żelaza w próbkach wody pitnej, gdzie przy użyciu MnO4- można dokładnie określić ilość tego pierwiastka. Dobra praktyka wymaga, aby wszystkie pomiary były przeprowadzane w kontrolowanych warunkach pH, co wpływa na dokładność i powtarzalność wyników. W związku z tym, redoksometria nie tylko umożliwia identyfikację substancji, ale jest także kluczowa w zapewnieniu bezpieczeństwa i jakości w branży chemicznej oraz środowiskowej.

Pytanie 27

Spektrofotometria w podczerwieni (IR) to technika bazująca na absorpcji promieniowania w zakresie długości fal

A. 0,8 - 1000 urn

B. 0,8 - 1000 nm

C. 4000 - 12500 um

D. 200 - 800 nm

Wybór długości fal z zakresów 200 - 800 nm oraz 4000 - 12500 μm jest błędny z uwagi na to, że dotyczą one zupełnie innych rodzajów promieniowania. Zakres 200 - 800 nm odnosi się do promieniowania ultrafioletowego oraz widzialnego, które jest wykorzystywane w spektroskopii UV-Vis, a nie w spektrofotometrii IR. Promieniowanie w tym zakresie jest w stanie wzbudzać elektrony w atomach i cząsteczkach, co odzwierciedla się w różnych mechanizmach absorpcyjnych, niewłaściwych dla analizy w podczerwieni. Z kolei zakres 4000 - 12500 μm obejmuje promieniowanie mikrofalowe, które również nie jest przedmiotem analizy spektroskopowej w zakresie IR. W metodach spektroskopowych w podczerwieni kluczowe jest zrozumienie, że absorpcja promieniowania IR następuje na poziomie drgań i rotacji cząsteczek, co jest właściwe wyłącznie dla długości fal w podczerwieni. W rezultacie, wybór tych niepoprawnych zakresów może prowadzić do mylnych interpretacji wyników oraz niewłaściwego doboru narzędzi analitycznych, co jest sprzeczne z zasadami rzetelności danych i stosowanymi w branży standardami analitycznymi.

Pytanie 28

Korzystając z rysunków zamieszczonych w tabeli, wybierz zestaw sprzętu potrzebnego do oznaczania CO₂ w wodach powierzchniowych metodą miareczkową.

A. 1, 2, 3

B. 1, 3, 4

C. 1, 2, 4

D. 2, 3, 4

Jak wybierasz sprzęt, czasem można pomylić się w wyborze, co niekoniecznie jest złe, ale warto wiedzieć, dlaczego coś nie pasuje. Na przykład ta kolba miarowa - niby przydatna, ale tutaj nie bardzo się sprawdzi. Jej główną rolą jest robienie roztworów, a nie miareczkowanie, co wymaga specjalnych narzędzi jak bureta. Ważne jest też zrozumienie, jak działają różne fazy. Jakbyś zlekceważył lejek separacyjny, to możesz dostać błędne wyniki. Często ludzie mylą narzędzia, bo nie wiedzą, co może się źle skończyć. W laboratorium trzeba używać odpowiednich sprzętów, bo to jest podstawa dobrych wyników. Zrozumienie, co i do czego się używa, to klucz do sukcesu w takich analizach.

Pytanie 29

Wszelkie działania, które powinny zostać podjęte w celu usunięcia zidentyfikowanej niezgodności CCP (krytyczne punkty kontroli) w systemie HACCP, to działania

System HACCP – System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, stanowi zbiór wzajemnie powiązanych ze sobą procedur, które w całości tworzą system zarządzania bezpieczeństwem żywności.

A. monitorujące

B. walidacyjne

C. weryfikacyjne

D. korygujące

Wybór odpowiedzi związanych z weryfikacją, walidacją i monitorowaniem nie odnosi się bezpośrednio do działań, które należy podjąć w przypadku wykrycia niezgodności w CCP. Weryfikacja dotyczy procesów, które mają na celu potwierdzenie, że system HACCP działa zgodnie z założeniami, jednak nie jest bezpośrednim działaniem naprawczym. Walidacja jest procesem zapewniającym, że system HACCP jest skuteczny w przewidywaniu zagrożeń i że zastosowane środki kontroli są odpowiednie, ale również nie koncentruje się na bieżących działaniach w sytuacji niezgodności. Monitorowanie natomiast to regularna obserwacja procesów produkcyjnych w celu identyfikacji potencjalnych problemów, ale nie obejmuje działań naprawczych. Takie nieporozumienia mogą wynikać z niewłaściwego rozumienia ról poszczególnych elementów systemu HACCP. Kluczowym błędem jest mylenie tych procesów z faktycznymi działaniami korygującymi, które są niezbędne, gdy występuje niezgodność. Istotnym aspektem jest zrozumienie, że w momencie wykrycia problemu, niezbędne jest natychmiastowe i skuteczne działanie w celu jego naprawy, co tylko działania korygujące mogą zapewnić, a nie weryfikacja czy monitorowanie. Dlatego tak ważne jest, aby znać różnice między tymi terminami i ich zastosowaniami w praktyce.

Pytanie 30

Które ilustracje przedstawiają formy cylindryczne bakterii?

A. II i III

B. III i IV

C. I i IV

D. I i II

Odpowiedź III i IV jest poprawna, ponieważ obie ilustracje przedstawiają charakterystyczne dla bakterii cylindryczne formy, znane jako pałeczki lub bacillus. Bakterie o kształcie cylindrycznym są istotne w wielu dziedzinach biologii oraz medycyny, a ich identyfikacja jest kluczowa w diagnostyce mikrobiologicznej. Na ilustracji III widzimy bakterie, które mają wydłużony kształt, co oznacza, że są one typowe dla bakterii o formie pałeczek. Z kolei ilustracja IV, pokazująca bakterie z centralnie umieszczonymi przegródami, również wskazuje na cylindryczny kształt, co jest charakterystyczne dla specyficznych rodzajów bakterii, takich jak Escherichia coli. W kontekście standardów mikrobiologicznych, zrozumienie różnorodności kształtów bakterii jest niezbędne do ich klasyfikacji, co z kolei wpływa na wybór odpowiednich metod leczenia infekcji. Wiedza na temat morfologii bakterii pozwala także na rozwijanie skutecznych strategii zapobiegawczych i kontrolnych, co jest nieodzowne w pracy laboratoriów mikrobiologicznych oraz w badaniach nad antybiotykami.

Pytanie 31

Oblicz ilość amoniaku w badanej próbce, jeśli do jej zmiareczkowania wykorzystano 20,0 cm³ roztworu HCl o stężeniu 0,1 mol/dm³.

A. 34 mg

B. 170 mg

C. 68 mg

D. 136 mg

Wybór niepoprawnej odpowiedzi może wynikać z kilku powszechnych błędów w rozumieniu procesu analizy. Niektórzy mogą błędnie obliczyć ilość moli HCl, nie uwzględniając przeliczenia jednostek. Niezrozumienie, że stężenie molowe i objętość musi być przeliczone na jednolitą jednostkę (dm³) przed wykonaniem obliczeń, może prowadzić do niewłaściwego oszacowania ilości reagenta. Ponadto, pomylenie masy molowej amoniaku z innymi substancjami chemicznymi, takimi jak aminy, może skutkować błędnym obliczeniem masy amoniaku. Kolejnym możliwym błędem jest mylenie masy z ilością moli; niektórzy mogą zaniedbać przeliczenie jednostek, co prowadzi do niewłaściwych wyników. Ponadto, brak uwzględnienia współczynnika reakcji 1:1 może prowadzić do nadmiernej lub niedostatecznej oceny ilości amoniaku w próbce. Zrozumienie podstaw chemicznych oraz umiejętność analizy danych są kluczowe dla poprawnych wyników. Dlatego tak ważne jest solidne opanowanie teorii i praktyki analitycznej, co pozwala na uniknięcie pułapek analitycznych, które mogą zafałszować wyniki i prowadzić do błędnych wniosków.

Pytanie 32

W ramce opisano

Jest to system zapewnienia jakości badań, odnoszący się do procesów organizacyjnych i warunków w jakich niekliniczne badania z zakresu bezpieczeństwa i zdrowia człowieka i środowiska są planowane, przeprowadzane, monitorowane, zapisywane, przechowywane i sprawozdawane.

A. GLP - System Dobrej Praktyki Laboratoryjnej.

B. system akredytacji laboratoriów środowiskowych.

C. HACCP - System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności.

D. system akredytacji laboratoriów medycznych.

Wybór odpowiedzi, która nie dotyczy GLP, wskazuje na brak zrozumienia podstawowych różnic między różnymi systemami akredytacyjnymi i standardami jakości w laboratoriach. System akredytacji laboratoriów środowiskowych oraz medycznych, choć ważne, dotyczą specyficznych obszarów działalności i nie obejmują szerokiego zestawu zasad dotyczących praktyk laboratoryjnych. System HACCP, skoncentrowany na bezpieczeństwie żywności, nie ma zastosowania w kontekście badań nieklinicznych, które są przedmiotem GLP. Wybór odpowiedzi koncentrującej się na akredytacji laboratoriów medycznych, na przykład, może wynikać z mylnego przekonania, że wszystkie systemy akredytacyjne działają na tych samych zasadach, co jest nieprawdziwe. Każdy z tych systemów ma swoje specyficzne cele i procedury. Typowym błędem myślowym jest założenie, że każdy standard jakości stosuje się do każdego rodzaju badań, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków i wyborów. Zrozumienie, że GLP koncentruje się na organizacji i jakości badań nieklinicznych, jest kluczowe dla właściwego zastosowania tego standardu w praktyce laboratoryjnej.

Pytanie 33

Na podstawie przeprowadzonych badań wiadomo, że dany odczynnik chemiczny ma czystość równą 99,998%. Jak się go oznacza?

A. chemicznie czysty, skrót: ch.cz.

B. czysty, skrót: cz.

C. czysty do analizy, skrót: cz.d.a.

D. czysty spektralnie, skrót: spektr.cz.

Zrozumienie terminologii dotyczącej czystości chemikaliów jest kluczowe w pracy laboratoryjnej. Odpowiedzi "chemicznie czysty" oraz "czysty do analizy" wydają się być zbliżone do prawidłowej odpowiedzi, ale różnią się one znacząco w kontekście zastosowań. Termin "chemicznie czysty" odnosi się do substancji, która spełnia ogólne wymagania czystości chemicznej, ale nie odnosi się bezpośrednio do precyzji wymagań analitycznych. Ta kategoria czystości często nie obejmuje szczegółowych analiz spektralnych i może zawierać śladowe ilości zanieczyszczeń, które są akceptowalne w mniej wymagających zastosowaniach. Z kolei "czysty do analizy" wskazuje na substancje, które są odpowiednie do użycia w badaniach analitycznych, ale niekoniecznie spełniają rygorystyczne normy czystości wymagane w spektroskopii. Wiele laboratoriów stosuje te określenia zamiennie, co może prowadzić do nieporozumień dotyczących ich rzeczywistej czystości. Ostatecznie, wybór odpowiedniego odczynnika do konkretnego zastosowania powinien opierać się na zrozumieniu wymagań dotyczących czystości i specyfiki przeprowadzanych analiz, aby uniknąć potencjalnych błędów interpretacyjnych.

Pytanie 34

Wartość liczby estrowej (LE), określona ilością miligramów KOH potrzebnych do zmydlenia estrów w 1 g analizowanego tłuszczu, wskazuje

A. na obecność związków nienasyconych w badanych tłuszczach

B. na ilość wolnego glicerolu w analizowanej próbce tłuszczu

C. na długość łańcuchów kwasów tłuszczowych występujących w glicerydach danego tłuszczu i jest wyższa, gdy łańcuchy są krótsze

D. na przeciętną długość łańcucha węglowego kwasów tłuszczowych

Analizując dostępne odpowiedzi, można zauważyć, że niektóre z nich mogą wprowadzać w błąd. Pierwsza koncepcja, dotycząca długości łańcuchów kwasów tłuszczowych, jest bliska prawdy, jednak nieprawidłowo stwierdza, że wartość LE jest wyższa przy krótszych łańcuchach, co w praktyce jest odwrotną sytuacją. Zbyt często pomija się znaczenie różnych typów kwasów tłuszczowych i ich wpływ na właściwości chemiczne tłuszczów. Druga odpowiedź sugeruje, że wartość LE odnosi się do zawartości związków nienasyconych, co również jest błędne. Związki nienasycone wpływają na inne parametry, takie jak stabilność i płynność, ale nie bezpośrednio na wartość LE. Kolejna, dotycząca ilości wolnego glicerolu, może wprowadzać w błąd, ponieważ wartość LE nie wskazuje na obecność glicerolu, co jest innym parametrem analizującym zawartość tłuszczu. Ostatnia koncepcja, dotycząca średniej długości łańcucha węglowego, nie uwzględnia faktu, że różne kwasy tłuszczowe mogą mieć różne długości, co bezpośrednio wpływa na proces zmydlania. Te błędne interpretacje często wynikają z niepełnego zrozumienia mechanizmów chemicznych i fizycznych, które rządzą zachowaniem tłuszczów, co uwydatnia konieczność dokładnego przyswojenia terminologii oraz zasad analizy chemicznej w kontekście tłuszczów.

Pytanie 35

W literaturze chromatografię określa się skrótem GC

A. gazową

B. bibułową

C. cienkowarstwową

D. jonowymienną

Odpowiedź "gazową" jest prawidłowa, ponieważ skrót GC w kontekście chromatografii odnosi się do chromatografii gazowej. Jest to technika analityczna, która wykorzystuje różnice w lotności substancji do ich separacji i identyfikacji. Chromatografia gazowa jest powszechnie stosowana w laboratoriach analitycznych, zwłaszcza w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym, do analizy lotnych związków organicznych w próbkach. Na przykład, w badaniach środowiskowych, chromatografia gazowa może być używana do wykrywania zanieczyszczeń w wodzie lub powietrzu. Zgodnie z normami ISO i ASTM, chromatografia gazowa jest często stosowana jako metoda referencyjna, co podkreśla jej znaczenie w analizach jakościowych i ilościowych. Dobre praktyki laboratoryjne w zakresie chromatografii gazowej obejmują kalibrację sprzętu, właściwe przygotowanie próbki oraz zastosowanie odpowiednich kolumn chromatograficznych, co wpływa na dokładność i powtarzalność wyników.

Pytanie 36

Podczas elektrolizy wodnego roztworu kwasu solnego na katodzie zachodzi reakcja opisana równaniem

A.	2 H₂O + 2e⁻ → H₂ + 2 OH⁻
B.	2 H₂O + 4e⁻ → 4H⁺ + O₂
C.	2 Cl⁻ → Cl₂ + 2e⁻
D.	2 H⁺ + 2e⁻ → H₂

A. B.

B. D.

C. C.

D. A.

W przypadku niewłaściwego wyboru odpowiedzi, wielu uczniów może mylić proces elektrolizy z innymi reakcjami chemicznymi. W szczególności, niektóre z błędnych odpowiedzi mogą sugerować alternatywne reakcje, które nie zachodzą na katodzie podczas elektrolizy roztworu kwasu solnego. Na przykład, mogło to być zrozumiane jako utlenianie, które w rzeczywistości zachodzi na anodzie, a nie na katodzie. Pojęcie redukcji, które jest kluczowe w tym kontekście, polega na przyjmowaniu elektronów przez jony H⁺, co prowadzi do powstania gazowego wodoru. Ignorowanie tego kluczowego aspektu prowadzi do błędnych wniosków, ponieważ odpowiedzi, które nie uwzględniają tej reakcji, nie oddają rzeczywistych procesów chemicznych. Kolejnym typowym błędem jest mylenie ról katody i anody – katoda jest miejscem redukcji, podczas gdy anoda jest miejscem utleniania. Warto również podkreślić, że zrozumienie tych procesów jest nie tylko teoretyczne, ale ma praktyczne znaczenie w kontekście projektowania różnych systemów inżynieryjnych czy technologii związanych z energią odnawialną. Dobrą praktyką jest zawsze potwierdzanie reakcji przez badania eksperymentalne, co pozwala na lepsze zrozumienie zjawisk elektrolitycznych.

Pytanie 37

Na podstawie danych w tabeli określ, który odczynnik należy dobrać, aby wykryć fenyloalaninę metodą chromatografii bibułowej i cienkowarstwowej.

Substancje wykrywane	Odczynnik	Skład	Efekt barwny
Kwasy karboksylowe	Zieleń bromokrezolowa	3% roztwór w metanolu z dodatkiem NaOH	Żółte plamy na zielonym tle
Aminokwasy	Ninhydryna	1-2% roztwór w acetonie	Ogrzanie do temp. 110°C charakterystyczne zabarwienie
Lipidy	Błękit bromotymolowy	0,04% roztwór w NaOH o stęż. 0,01 mol/dm³	Żółte plamy na zielonym tle
Barbiturany	Azotan(V) rtęci(II)	1% roztwór wodny	Czarne lub białe plamy na szarym tle

A. Błękit bromotymolowy.

B. Ninhydryna.

C. Zieleń bromokrezolowa.

D. Azotan(V) rtęci(II).

Ninhydryna jest uznawana za standardowy odczynnik w wykrywaniu aminokwasów, w tym fenyloalaniny, w chromatografii bibułowej i cienkowarstwowej. Jej działanie polega na tworzeniu barwnych kompleksów z aminokwasami, co pozwala na ich wizualizację na chromatogramie. W praktyce, 1-2% roztwór ninhydryny w acetonie aplikuje się na chromatogram, a następnie całość ogrzewa do około 110°C. W wyniku tej reakcji, fenyloalanina oraz inne aminokwasy ulegają reakcji z ninhydryną, co prowadzi do powstania intensywnie zabarwionych produktów, które można łatwo zidentyfikować. Zastosowanie ninhydryny jest szerokie i znajduje się w wielu protokołach analitycznych, co czyni ją kluczowym narzędziem dla chemików analitycznych. Warto również zauważyć, że w badaniach biochemicznych ninhydryna jest często stosowana do analizy profili aminokwasów, co podkreśla jej znaczenie w różnych dziedzinach nauki, od biochemii po medycynę.

Pytanie 38

Część opisu skutków analizy
(...) generuje kation jednowartościowy, a sole powstałe z tym kationem to w przeważającej mierze substancje trudnorozpuszczalne. Większość jego soli jest bezbarwna. Ten bezbarwny jon ma zdolność do tworzenia jonów kompleksowych, na przykład z tiosiarczanem sodowym. Związki tego kationu są wrażliwe na światło (ciemnieją pod jego działaniem), dlatego powinny być przechowywane w pojemnikach z ciemnego szkła (...) Z opisu wynika, że w analizowanym surowcu jakościowo oznaczano kation

A. Pb2+

B. Mg2+

C. Na+

D. Ag+

Odpowiedź Ag+ jest poprawna, ponieważ kation srebra (Ag+) rzeczywiście tworzy sole, które są w większości substancjami trudno rozpuszczalnymi, co jest zgodne z opisanymi efektami analizy. Większość soli srebra, takich jak AgCl (chlorek srebra) czy AgBr (bromek srebra), jest praktycznie nierozpuszczalna w wodzie. Dodatkowo, związki srebra są zazwyczaj bezbarwne, co również znajduje potwierdzenie w fragmencie opisu. Kation srebra wykazuje zdolność do tworzenia kompleksów, na przykład z tiosiarczanem sodowym, co jest kluczowym aspektem w chemii analitycznej. Srebro jest także znane ze swojej wrażliwości na światło, co oznacza, że jego sole mogą ulegać fotodegradacji – dlatego istotne jest ich przechowywanie w ciemnych pojemnikach, co jest standardową praktyką w laboratoriach chemicznych. Te cechy sprawiają, że srebro jest szeroko stosowane w różnych dziedzinach, takich jak fotografia, elektronika czy medycyna, na przykład w postaci srebra koloidalnego, które ma właściwości antybakteryjne.

Pytanie 39

Jak określa się lepkość dynamiczną cieczy?

A. przy pomocy wagi hydrostatycznej

B. przy pomocy wiskozymetru Hópplera

C. za pomocą areometru Ballinga

D. za pomocą areometru Trallesa

Wiskozymetr Hópplera to naprawdę fajne urządzenie, które służy do mierzenia lepkości cieczy. Jest ważne w różnych dziedzinach, jak inżynieria czy nauka. Działa w ten sposób, że mierzy czas, który ciecz potrzebuje na przepłynięcie przez określoną odległość w rurce. Dzięki temu możemy obliczyć lepkość, znając inne parametry. W praktyce używa się go w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym czy podczas badań materiałów, gdzie dokładne pomiary lepkości są kluczowe dla prawidłowego przebiegu procesów produkcyjnych. Różne normy, jak ASTM D445 czy ISO 3104, mówią, że pomiar lepkości to podstawa, by zrozumieć jak ciecz będzie się zachowywać w różnych warunkach. Uważam, że umiejętność dobrej interpretacji wyników to coś, co każdy inżynier czy specjalista powinien opanować, bo daje to mega przewagę w wielu branżach.

Pytanie 40

Gdzie wykorzystuje się efekt Tyndalla?

A. w absorpcjometrii

B. w nefelometrii

C. w polarymetrii

D. w refraktometrii

Efekt Tyndalla jest zjawiskiem polegającym na rozpraszaniu światła przez cząsteczki zawieszone w cieczy lub gazie. W nefelometrii, technice pomiarowej wykorzystywanej do analizy stężenia cząstek w roztworach, efekt ten jest kluczowy dla uzyskiwania wyników. Nefelometria pozwala na określenie stężenia zawiesin, takich jak białka, zawiesiny koloidalne czy mikroorganizmy. W praktyce, urządzenie nefelometryczne mierzy intensywność rozproszonego światła pod kątem, co umożliwia określenie ilości cząstek w próbce. Użycie tej techniki ma zastosowanie m.in. w diagnostyce medycznej, kontroli jakości w przemyśle spożywczym oraz badaniach środowiskowych, gdzie precyzyjne pomiary są kluczowe. Standardy ISO 13320 oraz ASTM D6722 wskazują na metodykę przeprowadzania pomiarów nefelometrycznych, co potwierdza ich szerokie uznanie w branży. Efekt Tyndalla jest więc nie tylko teoretycznym pojęciem, ale również fundamentem praktycznych zastosowań w różnych dziedzinach nauki i przemysłu.

Rozpocznij nowy egzamin

Powrót do strony głównej