Kwalifikacja: ELE.01 - Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych
Zawód: Elektromechanik
Kategorie: Obwody elektryczne Maszyny i urządzenia elektryczne
Do jakiego typu silnika należy część zamienna przedstawiona na rysunku?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Ten element to wirnik klatkowy, charakterystyczny dla silnika klatkowego, znanego także jako asynchroniczny silnik indukcyjny. W praktyce, wirnik klatkowy składa się z aluminiowych lub miedzianych prętów, które są zalane w żłobkach i połączone na końcach pierścieniami – to właśnie wygląda jak tzw. klatka. Moim zdaniem to najpopularniejsza i najbardziej niezawodna konstrukcja, szczególnie w przemyśle i wentylatorach, pompach czy przenośnikach taśmowych. Silniki klatkowe są doceniane za prostotę budowy, niski koszt produkcji i niewielkie wymagania serwisowe. W branżowych normach, jak PN-EN 60034, podkreśla się ich wysoką sprawność energetyczną oraz odporność na przeciążenia. Części zamienne, takie jak pokazany wirnik, często spotyka się w warsztatach naprawczych – wymiana ich jest stosunkowo prosta, a napęd pozostaje wytrzymały na różne warunki. Dodatkowo, warto pamiętać, że wirnik klatkowy nie wymaga szczotek ani pierścieni ślizgowych, co mocno upraszcza eksploatację. Z mojego doświadczenia ten typ silnika to prawdziwy koń roboczy w automatyce i elektrotechnice. Dobrze znać jego budowę, bo to podstawa praktycznej wiedzy dla każdego technika.
W omawianym pytaniu łatwo pomylić się, jeśli nie rozpozna się konstrukcji wirnika klatkowego. Część zamienna pokazana na zdjęciu nie należy do silnika kubkowego – tego typu silniki są rzadziej spotykane i zwykle mają zupełnie inną konstrukcję wirnika, często bardziej rozbudowaną pod kątem specjalnych zastosowań. Silnik uniwersalny z kolei wykorzystuje komutator i szczotki, a jego wirnik jest uzwojony i wyposażony w lamele – na zdjęciu nie widać charakterystycznych segmentów komutatora ani szczotek, więc to nie jest właściwy trop. Silniki synchroniczne natomiast mają wirniki z magnesami trwałymi albo z uzwojeniem wzbudzenia (elektromagnesami), które wymagają zasilania prądem stałym i często posiadają pierścienie ślizgowe – tutaj brak jest takich rozwiązań. Typowym błędem jest uznanie, że każdy wirnik z uzwojeniem lub uzwojeniem podobnym do klatki należy do silników uniwersalnych lub synchronicznych, jednak tylko w klatkowym silniku indukcyjnym mamy do czynienia z tzw. klatką z prętów i pierścieni zamykających, co stanowi podstawę jego działania. Branżowe standardy wskazują, że takie elementy są fundamentem napędów przemysłowych ze względu na prostotę i niezawodność – warto więc dokładnie analizować budowę części zamiennych. W praktyce, jeśli nie widzimy komutatora ani zasilania uzwojenia wirnika, praktycznie zawsze mamy do czynienia z wirnikiem klatkowym. Takie pomyłki biorą się najczęściej z powierzchownego analizowania zdjęcia i nieuwzględnienia praktycznych różnic konstrukcyjnych.