Kwalifikacja: ELE.01 - Montaż i obsługa maszyn i urządzeń elektrycznych
Zawód: Elektromechanik
Kategorie: Maszyny i urządzenia elektryczne Instalacje i aparatura Bezpieczeństwo i ochrona
Umieszczony na urządzeniu elektrycznym znak graficzny, oznacza klasę ochronności
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
To właśnie jest symbol klasy ochronności II, czyli tzw. podwójnej izolacji. Takie oznaczenie — dwa kwadraty, jeden w drugim — spotyka się bardzo często na urządzeniach elektrycznych, zwłaszcza tych przenośnych albo stosowanych w domu, np. suszarki do włosów, wiertarki albo ładowarki. Urządzenia klasy II zaprojektowane są tak, by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo użytkownikowi nawet w przypadku uszkodzenia jednej z warstw izolacji. Ich konstrukcja nie wymaga podłączenia przewodu ochronnego PE, bo mają dwie niezależne izolacje: podstawową i dodatkową, co praktycznie eliminuje ryzyko porażenia prądem przy awarii. Moim zdaniem to super rozwiązanie, zwłaszcza tam, gdzie nie mamy gniazdka z bolcem. Warto pamiętać, że oznaczenie to wynika z normy PN-EN 61140 oraz IEC 60417, które jasno określają wymagania dotyczące zabezpieczenia przed porażeniem. Gdy widzisz taki znak na sprzęcie, możesz być spokojniejszy o swoje bezpieczeństwo – taki sprzęt można użytkować nawet tam, gdzie sieć elektryczna jest stara albo nieidealna pod względem ochrony. Trochę ciekawostka: czasami ludzie myślą, że klasa II to coś gorszego niż I, a moim zdaniem jest dokładnie odwrotnie – podwójna izolacja to dodatkowa ochrona i mniej problemów z uziemieniem.
W temacie klas ochronności urządzeń elektrycznych bardzo łatwo się pomylić, bo oznaczenia są dość techniczne i czasem mylą się na pierwszy rzut oka. Zacznijmy od pustego prostokąta lub kwadratu bez dodatkowego symbolu – to właśnie oznacza klasę 0, czyli praktycznie brak jakichkolwiek środków ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym poza izolacją podstawową. Taki sprzęt jest już rzadko spotykany w praktyce, głównie ze względu na obowiązujące normy bezpieczeństwa. Jeśli chodzi o oznaczenie rzymską cyfrą I, to jest to klasa ochronności I, czyli urządzenia wymagające podłączenia do przewodu ochronnego PE. W ich konstrukcji przewidziano metalowe części dostępne, które w razie uszkodzenia izolacji łączą się z ziemią, zapewniając użytkownikowi dodatkowe bezpieczeństwo. Natomiast odpowiedź III to klasa urządzeń zasilanych bardzo niskim napięciem bezpiecznym (SELV lub PELV), które nie mają żadnych połączeń z siecią energetyczną bezpośrednio – używają zasilaczy lub transformatorów separujących. Typowy błąd polega na tym, że myli się podwójną izolację (klasa II) z urządzeniami uziemionymi (klasa I) albo uznaje się, że sama niska wartość napięcia urządzenia wystarczy do zapewnienia bezpieczeństwa (klasa III), nie zwracając uwagi na wymagania dotyczące zastosowania danego produktu. Moim zdaniem, poznanie tych symboli i ich znaczenia to podstawa w branży elektroinstalacyjnej, bo od tego zależy nie tylko bezpieczeństwo użytkownika, ale też zgodność z normami PN-EN i wymaganiami rynku. Praktyka pokazuje, że błędne odczytanie klasy ochronności to częsty powód złych decyzji przy doborze sprzętu do konkretnego środowiska pracy – a to może się skończyć wysokim ryzykiem porażenia albo nawet pożarem. Warto zawsze sprawdzać symbole i sięgać do dokumentacji technicznej producenta, żeby nie popełnić prostego błędu wynikającego z niewiedzy.