Urządzenie, które widzisz na zdjęciu, to transformator bezpieczeństwa, często stosowany do zasilania obwodów SELV, czyli Safety Extra-Low Voltage. Główne zadanie tego transformatora to zapewnienie niskiego napięcia, które jest bezpieczne dla ludzi, a jego projekt spełnia standardy bezpieczeństwa określone przez przepisy takie jak IEC 60364. Dzięki temu, że napięcie wyjściowe nie przekracza 50V AC lub 120V DC, zmniejsza się ryzyko porażenia prądem. Praktyczne zastosowania to chociażby zasilanie oświetlenia w miejscach wilgotnych, jak łazienki, czy baseny, gdzie bezpieczeństwo jest szczególnie ważne. Transformator taki może być również stosowany w systemach dzwonkowych, interkomach, czy w instalacjach, gdzie konieczne jest oddzielenie galwaniczne od sieci zasilającej. Moim zdaniem, zrozumienie tego, jak działają obwody SELV i jakie mają zastosowania, jest kluczowe dla każdego, kto zajmuje się elektryką, ponieważ bezpieczeństwo jest zawsze na pierwszym miejscu.
Możliwe, że zastanawiasz się nad innymi zastosowaniami tego transformatora. Zacznijmy od zasilania oświetlenia awaryjnego. Choć transformator mógłby być częścią takiego systemu, najczęściej oświetlenie awaryjne korzysta z dedykowanych zasilaczy i baterii, które gwarantują niezależne działanie podczas zaniku zasilania. Transformator bezpieczeństwa nie jest zaprojektowany do przechowywania energii, lecz jedynie do jej transformacji. Ładowanie akumulatorów kwasowo-ołowiowych wymaga specjalistycznych ładowarek, które uwzględniają specyficzne napięcia i prądy ładowania, oraz kontrolują proces ładowania celem uniknięcia przeładowania i uszkodzenia akumulatora. Transformator bezpieczeństwa nie posiada takich funkcji. Co do zabezpieczania obwodów niskonapięciowych, to nie chodzi tu o samo zabezpieczenie, a o wytworzenie niskiego napięcia, które jest bezpieczne w użytkowaniu. Transformator bezpieczeństwa jest pasywnym urządzeniem, które nie zabezpiecza obwodów w kontekście ochrony przed przeciążeniem czy zwarciem, ale zapewnia oddzielenie galwaniczne i dostarcza bezpieczne napięcie do urządzeń końcowych. Często myślimy, że transformator może pełnić różne funkcje zabezpieczające, ale jego głównym zadaniem jest zmiana wartości napięcia przy jednoczesnym zapewnieniu izolacji.