Szablon to podstawowe narzędzie stosowane przy sortowaniu kijów wiklinowych pod kątem ich grubości. W praktyce wygląda to tak, że mamy szablon z wyciętymi otworami o określonych średnicach – każdy otwór odpowiada innej klasie grubości. Kij wikliniarski przekładamy przez te otwory, aż „zatrzyma się” na takim, na którym już nie przejdzie dalej, i wtedy od razu wiemy, do jakiej klasy należy. To jest szybki i bardzo wygodny sposób, praktycznie niemożliwy do zastąpienia w warunkach warsztatowych prostszymi narzędziami. Z tego, co obserwuję, szablony wykonuje się zazwyczaj z drewna lub metalu, dzięki czemu są trwałe i zachowują wymiary przez długi czas. W branżowych standardach, na przykład w produkcji koszy z wikliny, precyzyjne sortowanie grubościowe jest bardzo ważne, bo od tego zależy jakość późniejszych wyrobów – grube kije idą na stelaże, cieńsze na wyploty. Bez szablonu trudno byłoby zachować powtarzalność i standardową jakość produkcji. Moim zdaniem, to takie trochę niedoceniane, a absolutnie podstawowe narzędzie każdego, kto poważnie podchodzi do obróbki wikliny.
W branży wikliniarskiej pojawia się sporo nieporozumień związanych z narzędziami do sortowania kijów, zwłaszcza jeśli chodzi o ich grubość. Często spotkać się można z opinią, że do sortowania wystarczy drabinka sortownicza albo stół sortowniczy. Tymczasem te urządzenia – choć przydatne – służą zazwyczaj do sortowania długościowego, czyli klasyfikowania kijów według długości, a nie grubości. Drabinka sortownicza to w praktyce rama z poprzeczkami lub wydzielonymi szczelinami, przez które kije się przekłada lub układa, aby sprawdzić, czy mieszczą się w danej długości, nie zaś średnicy. Stół sortowniczy zapewnia wygodę pracy przy segregowaniu surowca, ale nie precyzuje technicznie grubości, bo nie ma do tego odpowiednich elementów pomiarowych. Z kolei wzornik bywa mylnie utożsamiany z szablonem – wzornik to raczej przyrząd do porównywania kształtu, ewentualnie bardzo ogólnego pomiaru, ale nie daje precyzyjnej klasyfikacji grubościowej jak szablon z otworami. Typowy błąd wynika stąd, że narzędzia do sortowania często wyglądają podobnie lub mają podobne przeznaczenie ogólne, ale różnią się szczegółową funkcją. W praktyce branżowej każdy doświadczony wikliniarz korzysta z szablonu właśnie do sortowania grubościowego, bo to najszybszy i najbardziej powtarzalny sposób. Moim zdaniem niewłaściwe rozumienie funkcji tych narzędzi wynika często z braku doświadczenia albo mieszania pojęć zaczerpniętych z innych dziedzin obróbki drewna, gdzie narzędzia o podobnych nazwach mogą mieć inne zastosowanie. Stąd właśnie tak ważne jest opanowanie poprawnej terminologii i praktyk, żeby unikać niepotrzebnych błędów przy sortowaniu materiału.