Kwalifikacja: DRM.01 - Wykonywanie wyrobów koszykarsko-plecionkarskich
Zawód: Koszykarz-plecionkarz
Jeżeli na rysunku przedstawimy przedmiot w skali 2:1, to jest on
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Skala 2:1 na rysunku technicznym oznacza, że każdy wymiar przedmiotu został przedstawiony dwa razy większy niż w rzeczywistości. To klasyczny przykład rysunku powiększonego. Stosuje się to bardzo często przy małych detalach, np. śrubkach, podkładkach czy precyzyjnych elementach mechanicznych, które na rysunku w skali 1:1 byłyby prawie niewidoczne albo trudne do zwymiarowania. Moim zdaniem, takie podejście jest po prostu praktyczne i pozwala na czytelniejsze przedstawienie szczegółów. Zgodnie z normą PN-EN ISO 5455, skale powiększające zawsze mają większy licznik niż mianownik, czyli np. 2:1, 5:1 czy 10:1 i służą właśnie temu, żeby ułatwić projektowanie oraz kontrolę wykonania małych komponentów. Warto pamiętać, że w dokumentacji technicznej każda użyta skala musi być dobrze oznaczona – najczęściej w legendzie rysunku albo w jego opisie. Często spotykam się z pytaniami o to, czy nie lepiej wszystko robić w skali 1:1, ale dla małych części to po prostu niepraktyczne. Także – powiększenie detalu w rysunku nie oznacza zmiany jego rzeczywistego wymiaru, tylko łatwiejszą czytelność dokumentacji. Ogólnie rzecz biorąc, przy rysowaniu czegokolwiek w skali 2:1 chodzi o precyzję i komfort pracy innych, którzy będą korzystać z tej dokumentacji.
Skala 2:1 na rysunku technicznym, o której mowa w pytaniu, bywa źle interpretowana przez osoby początkujące w tej branży. Często pojawia się mylne przekonanie, że jeśli coś przedstawiamy w określonej skali, to rysunek zawsze odwzorowuje rzeczywisty wymiar albo odwrotnie – jest naturalny, jak w rzeczywistości. Tymczasem, aby mówić o wymiarach rzeczywistych czy naturalnych, musimy mieć do czynienia ze skalą 1:1 (czyli jeden do jednego). Wtedy każdy wymiar na rysunku jest taki sam jak w realnym obiekcie. Z kolei, gdy stosujemy skalę, gdzie licznik jest mniejszy od mianownika, np. 1:2 czy 1:10, mamy do czynienia z pomniejszeniem. To robi się głównie wtedy, gdy przedstawiamy duże obiekty, na przykład fragmenty konstrukcji budowlanych, maszyn albo instalacji, gdzie całość nie zmieściłaby się na standardowym arkuszu papieru. W przypadku odpowiedzi „rzeczywisty” czy „naturalny” łatwo popełnić błąd, bo można pomyśleć, że każda skala odnosi się do wymiarów rzeczywistych, ale rysunek techniczny to narzędzie do komunikacji i czasem wymaga powiększenia, by lepiej pokazać coś, co w naturze jest małe. Skala 2:1 w praktyce oznacza, że rysunek jest powiększony, a nie rzeczywisty ani pomniejszony. Stosowanie złej skali prowadzi do błędów w komunikacji między projektantem a wykonawcą, a także do nieporozumień w procesie produkcji. Z mojego doświadczenia wynika, że dobre oznaczenie skali to absolutna podstawa, a nieumiejętne jej stosowanie może skończyć się kosztownymi pomyłkami przy produkcji albo montażu. Dlatego znajomość i właściwe rozumienie pojęcia skali jest kluczowe w zawodzie technika czy inżyniera.