Kwalifikacja: DRM.01 - Wykonywanie wyrobów koszykarsko-plecionkarskich
Zawód: Koszykarz-plecionkarz
Które tworzywo wyplotowe jest stosowane do wypełniania przestrzeni między osnowami?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Wątek to kluczowe tworzywo wyplotowe wykorzystywane w różnych technikach tkackich – to właśnie on wypełnia przestrzenie między równoległymi nitkami osnowy. Bez wątku nie uzyskamy struktury tkaniny, bo to od jego ułożenia i rodzaju zależy gęstość, elastyczność i wytrzymałość gotowego wyrobu. Moim zdaniem warto pamiętać, że wątek może być wykonany z różnych materiałów, np. bawełny, lnu, poliestru czy nawet włókien syntetycznych, a jego dobór wpływa na cechy użytkowe całej tkaniny. Praktycy tkactwa często zwracają uwagę, żeby wątek był odpowiednio napięty, bo wtedy materiał nie faluje ani nie rozchodzi się na boki. Spotkałem się z opiniami instruktorów, że właściwy wątek to połowa sukcesu – on „spaja” całą robotę i umożliwia uzyskanie równomiernej, trwałej powierzchni. Takie podejście znajdziesz we wszystkich podręcznikach branżowych i katalogach norm, np. PN-EN ISO 3572. Dobrym przykładem praktycznego zastosowania jest tkactwo przemysłowe, gdzie automatyzowane krosna precyzyjnie wprowadzają wątek między osnowy, dzięki czemu tkaniny techniczne do zastosowań motoryzacyjnych czy odzieżowych mają stabilną, przewidywalną strukturę. Warto ćwiczyć rozpoznawanie wątku podczas oględzin gotowych materiałów – czasem to drobny szczegół, a decyduje o jakości wyrobu.
To pytanie często wywołuje zamieszanie, bo na pierwszy rzut oka każde z wymienionych tworzyw wydaje się jakoś związane z procesem tkania. Jednak po bliższym przyjrzeniu się łatwo zauważyć, że tylko jedno z nich faktycznie pełni rolę wypełniania przestrzeni między nitkami osnowy. Podplotka jest elementem, który najczęściej występuje w bardziej złożonych strukturach tkackich, gdzie stosuje się ją jako dodatkowe wzmocnienie lub dekorację, a nie jako główną nić uzupełniającą osnowę – spotkasz ją na przykład w tkaninach żakardowych czy wielowarstwowych, gdzie jej obecność służy specjalnym efektom lub funkcjom. Wiązadło natomiast to termin określający sposób połączenia czy wiązania poszczególnych nitek w tkaninie, czasami używane również w kontekście wykończeń – nie jest to surowiec „wypełniający”, tylko raczej efekt albo technika. Obręb natomiast to fragment tkaniny, który zabezpiecza krawędź przed strzępieniem, np. poprzez specjalne podszycie lub złożenie materiału; nie pełni funkcji wyplotowej w środku struktury materiałowej. Typowym błędem jest utożsamianie tych pojęć na zasadzie ogólnego skojarzenia z tkactwem – a w praktyce, jeżeli zależy nam na solidnej konstrukcji tkaniny, wyłącznie wątek pozwala na odpowiednie wypełnienie przestrzeni między osnowami. Tak mówi teoria i tak pokazuje praktyka w warsztatach tkackich oraz w przemyśle tekstylnym, gdzie rozróżnienie funkcji poszczególnych tworzyw jest podstawowym wymogiem jakościowym. Osobiście spotkałem się nawet z sytuacjami, gdzie zamiana wątku na inne tworzywo prowadziła do całkowitego rozpadu tkaniny podczas testów wytrzymałościowych – co jest najlepszym dowodem na wagę prawidłowego doboru materiałów i zrozumienia ich roli.