Kwalifikacja: DRM.01 - Wykonywanie wyrobów koszykarsko-plecionkarskich
Zawód: Koszykarz-plecionkarz
W pracowni wikliniarskiej zgromadzono: pręty wiklinowe, lakiery, sklejkę iglastą, łuby iglaste, arkusze z tworzyw sztucznych. Ile sztuk różnych materiałów podstawowych znajduje się w tej pracowni?
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Dobrze zauważone, w pytaniu chodziło o liczbę różnych materiałów podstawowych wykorzystywanych w pracowni wikliniarskiej. Warto podkreślić, że w branży wyplatania i wikliniarstwa za materiały podstawowe uznaje się te, które faktycznie stanowią bazę konstrukcyjną wyrobu – a więc są bezpośrednio używane do tworzenia formy, a nie tylko do wykańczania czy zabezpieczania. W tym przypadku pręty wiklinowe oraz łuby iglaste to klasyczne przykłady materiałów podstawowych, z których można wykonać cały kosz, mebel albo dekorację. Sklejka iglasta, choć czasem stosowana jako element konstrukcyjny, w wyrobach wikliniarskich zazwyczaj pełni rolę pomocniczą (np. jako dno lub usztywnienie), ale nie jest podstawowym surowcem wyplotu. Lakiery to materiały wykończeniowe, więc ich nie liczymy. Arkusze z tworzyw sztucznych to też raczej uzupełnienie – czasem stosuje się je do wzmacniania, ale nie do samego wyplatania. Praktyka zakładowa czy nawet szkolna jasno pokazuje, że wikliniarz zawsze rozróżnia, co jest podstawą konstrukcji, a co dodatkiem. Moim zdaniem, warto zawsze patrzeć nie tylko na asortyment zgromadzony w pracowni, ale na to, co realnie trafia w ręce rzemieślnika do formowania wyrobu. Takie podejście jest zgodne ze standardami nauczania zawodu i praktyką technologiczną w tym fachu.
W tej sytuacji wiele osób daje się zwieść liczbie pozycji wymienionych w pytaniu, nie zastanawiając się, które z nich faktycznie zaliczamy do materiałów podstawowych. Dość często błędnie uznaje się, że np. lakiery czy arkusze z tworzyw sztucznych to materiały podstawowe, bo są obecne na stanowisku pracy. Jednak zgodnie z zasadami technologii wikliniarstwa, materiał podstawowy to taki, który stanowi bazę konstrukcji, z którego wykonuje się główną strukturę wyrobu – jak pręty wiklinowe lub łuby iglaste. Lakiery pełnią funkcję wykończeniową, poprawiają estetykę i zabezpieczają powierzchnię, więc nie powinny być wliczane. Sklejka iglasta, mimo że bywa stosowana na dna koszy czy szkielety, nie jest podstawowym materiałem wyplotu – raczej dodatkiem, co potwierdzają doświadczenia pracowni i standardy zawodowe. Arkusze z tworzyw sztucznych, choć czasem wzmacniają wyroby, rzadko są materiałem wyjściowym dla wikliniarza, który tradycyjnie opiera się na surowcach naturalnych. Praktyka pokazuje, że zliczenie wszystkich materiałów bez ich klasyfikacji to częsty błąd, wynikający raczej z powierzchownego spojrzenia na temat niż z prawdziwej wiedzy technologicznej. Dobre rozeznanie w podziale materiałów to podstawa – zarówno jeśli chodzi o prawidłową organizację pracy, jak i dobór właściwych metod obróbki. To też istotna kwestia przy ocenie kosztów produkcji i planowaniu zużycia materiałów. Moim zdaniem, warto utrwalać sobie, czym różnią się materiały podstawowe od pomocniczych, bo to kluczowe nie tylko na egzaminach, ale i w codziennej praktyce rzemieślniczej.