Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

Wiele osób wybierających inne zakresy twardości niż 56–60° HRC kieruje się najczęściej przekonaniem, że im twardsza stal, tym lepiej lub – w drugą stronę – że trzeba zachować większą plastyczność materiału. Jednak praktyka pokazuje, że zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka twardość matrycy prowadzi do problemów w codziennym użytkowaniu narzędzi. Twardość rzędu 48–50° HRC, choć zapewnia dobrą ciągliwość i mniejsze ryzyko pękania, niestety nie gwarantuje odpowiedniej odporności na ścieranie. To może być wystarczające przy jakichś prostych, mniej obciążonych narzędziach, ale matryce pracujące pod dużymi siłami bardzo szybko się zużywają i deformują właśnie przy takiej twardości. Z kolei zakres 52–56° HRC to już coś, co spotyka się czasem w tańszych narzędziach lub przy mniej wymagających zastosowaniach, ale i tu trwałość pozostawia wiele do życzenia – szczególnie w produkcji seryjnej czy podczas obróbki materiałów o większej wytrzymałości. No i na końcu twardości powyżej 60° HRC, np. 62–65° HRC – tu już ryzyko kruchości jest naprawdę duże. Tak utwardzona stal może łatwo ulegać mikropęknięciom, a nawet odpryskom przy dynamicznych obciążeniach, co praktycznie dyskwalifikuje ją w zastosowaniach matryc do obróbki plastycznej. Z mojego doświadczenia wynika, że właśnie przez takie błędne wyobrażenia o wytrzymałości materiału często dochodzi do wyboru nieoptymalnych rozwiązań, które w praktyce generują koszty i przestoje produkcyjne. Standardy branżowe i zalecenia producentów narzędzi są tutaj jasne – zakres 56–60° HRC to najlepszy kompromis między trwałością, odpornością na pękanie a możliwością regeneracji matrycy. Warto więc zawsze odnosić się do sprawdzonych danych i doświadczeń praktyków, bo różnica w twardości materiału naprawdę przekłada się na długowieczność i niezawodność narzędzi.