Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

To pytanie potrafi zmylić, bo temat utleniania czy odwęglania stali wydaje się intuicyjny, ale teoria i praktyka są tu nieco przewrotne. Spalenie stali tak naprawdę nie zachodzi w typowych przemysłowych warunkach cieplnych – żelazo i jego stopy nie spalają się jak drewno czy papier, nawet przy wysokiej temperaturze i obecności tlenu, choć oczywiście mogą tworzyć tlenki żelaza, czyli rdzewieć. Utlenianie stali faktycznie ma miejsce, gdy mamy nadmiar powietrza i wysoką temperaturę – powierzchnia stali pokrywa się wtedy warstwą tlenków. Natomiast odwęglenie (czyli dekarbonizacja) to proces odwrotny do nawęglania – stal traci węgiel z powierzchni, co jest niepożądane zwłaszcza w produkcji części wymagających twardej powierzchni. Dzieje się tak, gdy podczas nagrzewania zapewniamy zbyt dużą ilość tlenu (nadmiar powietrza), przez co węgiel „ucieka” w postaci CO₂ lub CO. Typowym błędem jest myślenie, że każdy proces cieplny w niedomiarze powietrza prowadzi do odwęglenia lub utleniania, podczas gdy właśnie wtedy stal pobiera węgiel z atmosfery, jeśli tylko znajdują się w niej odpowiednie związki. Równie często myli się pojecie „spalenia” z silnym utlenianiem – w praktyce nie ma to zastosowania w obróbce cieplnej stali. Takie niuanse są ważne, bo to one decydują o jakości gotowego wyrobu, a w technikum czy na produkcji warto to dobrze rozumieć, żeby nie popełnić drogich błędów. Podsumowując: tylko nawęglenie zachodzi w niedomiarze powietrza, reszta tych zjawisk wymaga zupełnie innych warunków procesowych.