Odpowiedź jest prawidłowa, bo materiał pokazany na zdjęciu 2 to wyrób wykonany z żeliwa. Żeliwo, choć ma swoje zastosowania w przemyśle, nie nadaje się do kucia, czyli wykonania odkuwek. Wynika to z jego struktury i właściwości – żeliwo jest materiałem kruchym, praktycznie pozbawionym plastyczności, a to sprawia, że podczas prób odkształcania na gorąco może po prostu pękać. W odlewnictwie żeliwo sprawdza się super, bo można z niego uzyskać skomplikowane kształty, ale w kuźnictwie stawia się na stal oraz niektóre stopy metali, które wytrzymują odkształcenia bez utraty spójności. W praktyce branżowej, na przykład według norm PN-EN, odkuwki wykonuje się wyłącznie z materiałów o odpowiedniej plastyczności i ciągliwości, żeby uzyskać jednorodną strukturę i wysoką wytrzymałość zmęczeniową. Z mojego doświadczenia wynika, że ten temat jest często mylący – niektórzy myślą, że jak coś wygląda masywnie, to można z tego kuć wszystko. Nic bardziej mylnego! Warto pamiętać, że w produkcji odkuwek liczą się właśnie te cechy materiału, a nie tylko wygląd czy masa. Przykładowo, stal konstrukcyjna świetnie się nadaje na wały, korbowody czy narzędzia, natomiast żeliwo zostaje przy odlewach korpusów maszyn i pokryw, gdzie nie są wymagane duże odkształcenia mechaniczne.
Problem z tym pytaniem polega głównie na niewłaściwym rozpoznaniu właściwości materiałów przedstawionych na zdjęciach. Często można się pomylić, bo nie każdy zwraca uwagę na to, czym różni się stal od żeliwa pod kątem procesów technologicznych. Przykładowo, materiały pokazane na zdjęciach 1, 3 i 4 – czyli odpowiednio stalowe tuleje, pręt żebrowany oraz płaskownik stalowy – są typowymi półproduktami, z których można wykonać odkuwki. Wynika to z ich struktury: są plastyczne, ciągliwe i dobrze znoszą obróbkę plastyczną na gorąco. W przemyśle, zwłaszcza w kuźnictwie, korzysta się właśnie z takich materiałów, bo w procesie kucia bardzo ważna jest ich podatność na odkształcenia. Odkuwki to elementy, które muszą mieć zwartą, jednolitą strukturę – a tego nie uzyskamy, korzystając z kruchego materiału, jakim jest żeliwo. Wybierając żeliwo na odkuwkę, popełnia się błąd myślowy polegający na utożsamianiu masywności z wytrzymałością i plastycznością. Tymczasem żeliwo, mimo że jest ciężkie i sztywne, wcale nie nadaje się do kucia, bo pęka zamiast się odkształcać. Stąd właśnie wybór innych odpowiedzi od nr 2 wynika najczęściej z niewiedzy o właściwościach materiałów albo z pomylenia procesu kucia z innymi technologiami wytwarzania, jak odlewanie. W praktyce branżowej taki błąd może skutkować poważnymi problemami w produkcji, dlatego warto pamiętać o podstawowych różnicach między stalą a żeliwem oraz o tym, do jakich procesów się je stosuje. Podsumowując, stalowe pręty i płaskowniki czy tuleje to wręcz wzorcowe materiały wyjściowe do produkcji odkuwek – i tak mówią zarówno normy, jak i doświadczenie praktyków.