Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

W przypadku pytań o dobór stali na podstawie parametrów technologicznych, szczególnie temperatur hartowania i odpuszczania, bardzo łatwo można popełnić błąd, kierując się na przykład wyłącznie wartością twardości albo zbliżonymi wartościami temperatur, zamiast precyzyjnie sprawdzić zakresy podane w tabeli. Stale 50S2, 50HS i 50HF mają zakresy temperatur hartowania i odpuszczania, które nie pokrywają się z wartościami wskazanymi w pytaniu – na przykład w 50S2 hartowanie przeprowadza się w zakresie 860–880°C, a odpuszczanie w 430–490°C, zatem temperatura 850°C wypada poza zalecanym zakresem dla tego materiału. Z kolei 50HS i 50HF również wymagają wyższych temperatur hartowania i odpuszczania odpowiednio na poziomie 840–860°C (hartowanie) i 490–550°C (odpuszczanie) lub nawet wyżej. Typowym błędem jest uznanie, że niewielka różnica kilku czy kilkunastu stopni nie ma znaczenia, jednak w praktyce przemysłowej, zgodnie z normami i dobrą praktyką, każda stal ma wyznaczone zakresy obróbki cieplnej, których trzeba się trzymać, żeby uzyskać powtarzalne i oczekiwane własności. Właśnie dlatego stal 40S2 jest jedyną z tej listy, dla której oba parametry – hartowanie w 850°C i odpuszczanie w 450°C – mieszczą się w zalecanych przez producenta zakresach. Stal ta znajduje zastosowanie, gdy zależy nam na dobrym połączeniu sprężystości i odporności na pękanie, typowo w sprężynach czy elementach maszyn poddanych cyklicznym obciążeniom. Warto też zauważyć, że dobierając parametry technologiczne dla innych stali, należy zawsze korzystać z dokumentacji materiałowej, bo nawet niewielkie odstępstwo od zalecanych temperatur może skutkować zmianą mikrostruktury i właściwości mechanicznych, a w konsekwencji nawet awarią elementu w pracy. W tym pytaniu kluczowe było więc nie tylko rozróżnienie stali po twardości, ale właśnie po zakresie technologicznych temperatur podanych w tabeli.