Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

Wiele osób przy obróbce plastycznej stali na gorąco myli zakresy temperatur, co moim zdaniem wynika z niewłaściwego rozróżnienia między różnymi sposobami kształtowania metali. Temperatura 170–150°C czy 450–350°C to typowe zakresy dla procesów obróbki na zimno, ewentualnie dla niektórych stopów aluminium, ale nie dla stali. Stal w tak niskich temperaturach zachowuje się zupełnie inaczej – jest twarda, odporna na odkształcenia plastyczne i podatna na pękanie. W tej temperaturze można najwyżej mówić o niewielkim odprężaniu, ale nie o pełnoprawnej plastycznej deformacji. Z kolei zakres 1350–900°C wygląda na pierwszy rzut oka dobrze, ale tak naprawdę bliżej mu do przedziału topnienia niektórych stali, szczególnie tych niskowęglowych. Obróbka powyżej 1200°C, a szczególnie zbliżenie się do 1350°C, grozi przegrzaniem materiału, powstawaniem zgorzeliny, a nawet lokalnym nadtopieniem. Z mojego punktu widzenia, takie pomyłki to efekt mylenia mechanizmów zachodzących przy różnych temperaturach – np. ktoś może pomyśleć, że im wyższa temperatura, tym lepiej, ale w rzeczywistości zbyt wysoka temperatura może być szkodliwa dla struktury stali, prowadzi do nadmiernego rozrostu ziaren i pogorszenia własności mechanicznych gotowych wyrobów. Standardy branżowe, jak PN-EN 10002 czy zalecenia producentów hutniczych, jasno wskazują, że optymalny zakres do walcowania, kucia czy tłoczenia stali to właśnie 1200–800°C. Tylko wtedy materiał jest wystarczająco plastyczny, a końcowa jakość produktu spełnia wymagania techniczne. W praktyce, źle dobrana temperatura obróbki na gorąco to jedna z głównych przyczyn wad stali, więc warto dobrze rozumieć to zagadnienie i nie kierować się przypadkowymi skojarzeniami.