Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

Pytanie dotyczy operacji kowalskich możliwych do wykonania przyrządem przedstawionym na rysunku, a to jest typowa giętarka, wyposażona w rolkę i dźwignię. Wiele osób mylnie zakłada, że za pomocą takiego urządzenia da się również skręcać, rozciągać czy prostować elementy metalowe. To jednak nieporozumienie wynikające często z braku rozróżnienia między poszczególnymi przyrządami. Skręcanie wymaga przyrządów typu skrętarka, gdzie materiał jest mocowany na obu końcach i obraca się go wokół własnej osi, co jest niemożliwe w konstrukcji pokazanej na rysunku. Rozciąganie natomiast to operacja wymagająca działania sił w przeciwnych kierunkach, na przykład za pomocą prasy lub specjalnych uchwytów, a nie rolki przesuwającej materiał po łuku. Prostowanie z kolei wiąże się z usuwaniem odkształceń, najczęściej przez opukiwanie młotkiem na kowadle, ewentualnie przez ciągnięcie przez specjalne rolki prostujące, ale nie przez gięcie na łuku. Z mojego doświadczenia wynika, że często myli się te pojęcia, bo w codziennej pracy granice pomiędzy operacjami wydają się płynne. Jednak w praktyce warsztatowej i zgodnie z normami, każdy z tych procesów wymaga zupełnie innych narzędzi i podejścia. Giętarka, jak ta na rysunku, służy wyłącznie do kontrolowanego nadawania zakrzywionego kształtu – to podstawa w branży, a niewłaściwe jej użycie prowadzi do błędów technologicznych i strat materiałowych.