Zawias przedstawiony na rysunku to typowy przykład zawiasu tarczowego. Charakteryzuje się on szerokimi, płaskimi skrzydłami w kształcie tarczy, które pozwalają na stabilny montaż do powierzchni drzwi lub okien. Często wykorzystywany w stolarce drzwiowej, szczególnie do drzwi bramowych, furt czy dużych wrót, gdzie liczy się duża powierzchnia mocowania i solidność wykonania. Moim zdaniem w praktyce ten zawias sprawdza się świetnie wszędzie tam, gdzie liczy się zarówno wytrzymałość, jak i estetyka, bo jego kształt jest często też ozdobny. W branży budowlanej i stolarskiej spotkasz go nieraz, szczególnie w tradycyjnych rozwiązaniach architektonicznych. Zgodnie z normami dotyczącymi okuć budowlanych, zawiasy tarczowe montuje się tam, gdzie wymagana jest stabilność konstrukcji oraz możliwość przenoszenia większych obciążeń. Warto zauważyć, że tego typu zawiasy minimalizują ryzyko odkształcenia skrzydła drzwiowego i pozwalają na wieloletnią, bezawaryjną eksploatację. Z mojego doświadczenia wynika, że są one dużo bardziej wytrzymałe od typowych zawiasów puszkowych czy skrzydełkowych, a do tego wprowadzają ciekawy akcent wizualny. Warto znać ich budowę i zastosowanie, bo to podstawa w pracy każdego technika budowlanego czy stolarza.
Wybór innej odpowiedzi niż tarczowy zwykle wynika z mylenia typowych kształtów i zastosowań zawiasów. Na przykład zawias pasowy, choć również bywa montowany do ciężkich skrzydeł drzwiowych, ma zupełnie inną konstrukcję – to długi, wąski pasek metalu, często prostokątny, który rozkłada siły na większą długość, ale nie daje takiej stabilności bocznej jak tarczowy. Zawias krzyżowy natomiast to zupełnie inna kategoria – jego skrzydła przecinają się pod kątem prostym, przez co spotyka się go raczej w specyficznych aplikacjach technicznych, np. przy montażu okiennic lub elementów rozkładanych, a sama konstrukcja nie zapewnia takiej wytrzymałości na siły poprzeczne jak zawias tarczowy. Z kolei asymetryczne zawiasy to określenie ogólne, które nie odnosi się do konkretnego kształtu – mogą mieć różną budowę, ale niekoniecznie muszą zapewniać taką stabilność i powierzchnię mocowania jak tarczowe. Typowym błędem jest utożsamianie kształtu skrzydła zawiasu z jego nazwą techniczną – czasem sugerujemy się powierzchowną estetyką lub detalem wykonania, a nie rzeczywistą funkcją czy konstrukcją mechanizmu. Branża stolarska i budowlana przywiązuje dużą wagę do precyzyjnego nazewnictwa, bo od tego zależy właściwy dobór okuć do danego zastosowania. W praktyce, jeśli zależy nam na solidnym, długoletnim mocowaniu, szczególnie do ciężkich, tradycyjnych drzwi, to właśnie zawias tarczowy jest zalecany przez większość specjalistów oraz norm branżowych.