Kwalifikacja: MEC.02 - Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich

Wiele osób myśli, że każda obróbka cieplna podnosi twardość stali, ale to spore uproszczenie. Wyżarzanie w rzeczywistości działa odwrotnie – polega na powolnym nagrzaniu i równie powolnym schładzaniu, co ma na celu zmiękczenie materiału, usunięcie naprężeń wewnętrznych oraz poprawę jego plastyczności czy obrabialności. Po wyżarzaniu stal jest bardziej podatna na dalszą obróbkę, ale z pewnością nie jest twardsza. Odpuszczanie z kolei jest procesem następującym najczęściej po hartowaniu i służy do częściowego zmniejszenia twardości przy jednoczesnym zwiększaniu udarności i ciągliwości. Odpuszczona stal jest mniej krucha, ale traci część twardości uzyskanej w trakcie hartowania – taki kompromis jest szczególnie ważny przy narzędziach czy sprężynach, gdzie sama twardość nie wystarcza. Stabilizowanie natomiast stosuje się głównie w stalach wysokostopowych i narzędziowych, żeby wyrównać strukturę i zminimalizować przemieszczenia austenitu szczątkowego. Ten zabieg raczej nie podnosi twardości, tylko zapewnia stabilność wymiarową w pracy w podwyższonych temperaturach. Częsty błąd polega na utożsamianiu każdej obróbki cieplnej z hartowaniem – w rzeczywistości każda z tych metod ma inne zadanie i efekt końcowy. Z mojego doświadczenia wynika też, że solidna znajomość tych technologii pozwala uniknąć kosztownych błędów produkcyjnych. Dlatego warto pamiętać, że tylko hartowanie bezpośrednio zwiększa twardość stali, a pozostałe procesy służą innym, równie ważnym celom technologicznym.