Właśnie o to chodzi – przy zmianie kształtu lub średnicy odkuwek o wydłużonych kształtach najlepiej sprawdzają się kowarki. To maszyny specjalnie zaprojektowane do takich operacji jak wydłużanie, przekuwanie prętów, osi czy wałów. Kowarki umożliwiają bardzo precyzyjne sterowanie kształtem i wymiarami odkuwki, co jest kluczowe w produkcji elementów wymagających dużej dokładności wymiarowej, na przykład w branży motoryzacyjnej albo kolejowej. Ich budowa pozwala na pracę ciągłą i automatyzację procesu, co znacznie wpływa na wydajność. Moim zdaniem, kowarki są niezastąpione w każdym nowoczesnym zakładzie kuźniczym, gdy trzeba produkować seryjnie wały, osie, płaskowniki czy różne profile o zmiennej średnicy na długości. Co ciekawe, w odróżnieniu od młotów czy pras (gdzie uderzenie lub nacisk działa punktowo lub na całość), w kowarkach materiał jest rozgniatany pomiędzy obracającymi się walcami, co daje całkiem inne możliwości plastycznego kształtowania metalu. Takie rozwiązanie minimalizuje błędy i pozwala na uzyskanie powtarzalności, co według mnie jest ogromnym plusem w seryjnej produkcji. Warto zauważyć, że stosowanie kowarek jest uważane za dobrą praktykę tam, gdzie liczy się wydajność, precyzja i powtarzalność, zgodnie z normami ISO dotyczącymi produkcji odkuwek.
Każda z pozostałych maszyn – prasa, młot czy kuźniarka – ma trochę inne zastosowanie w obróbce plastycznej metali. Najczęstszym błędem jest zakładanie, że wystarczy dowolna maszyna do kucia, by zmieniać kształt lub średnicę długich odkuwek. Prasy kuźnicze są świetne do kształtowania dużych odkuwek, szczególnie tam, gdzie liczy się duża siła nacisku, ale ich działanie jest raczej statyczne. Trudniej na nich uzyskać równomierne wydłużenie czy precyzyjne zmiany średnicy na długości prętów, bo nacisk rozkłada się na całą powierzchnię, a nie liniowo jak w kowarkach. Młoty z kolei – czy to mechaniczne, czy parowe – sprawdzają się głównie przy produkcji elementów o nieregularnych, masywnych kształtach, gdzie trzeba uzyskać konkretną strukturę wewnętrzną przez szybkie uderzenia, ale nie zapewnią one takiej kontroli wymiarowej jak kowarki. Natomiast kuźniarki to dość ogólne określenie na maszyny stosowane w kuźniach, często mylone z kowarkami właśnie, ale kuźniarka jako taka nie jest konkretnym urządzeniem służącym do tego celu – można tam znaleźć młoty, prasy, walcarki itp. Przekonanie, że każda maszyna w kuźni nadaje się do wydłużania prętów czy osi, to typowy skrót myślowy i niestety często prowadzi do błędów w praktyce. W codziennej pracy spotkałem się z przypadkami, gdzie próbowano na prasie uzyskać efekt, który znacznie prościej i efektywniej osiągnęłoby się na kowarce – kończyło się to stratą czasu i materiału, czasem uszkodzeniami. Standardy branżowe zalecają wybór technologii i maszyn adekwatnych do przeznaczenia, bo tylko wtedy uzyskuje się założoną jakość i powtarzalność odkuwek.