To właśnie koło chromatyczne, czyli jedno z podstawowych narzędzi w pracy każdego, kto zajmuje się kolorem – czy to w grafice komputerowej, malarstwie, czy nawet projektowaniu wnętrz lub lakiernictwie. Koło chromatyczne pokazuje, jak kolory są ze sobą powiązane na zasadzie barw podstawowych, pochodnych i dopełniających. Ułatwia dobieranie harmonijnych zestawów kolorystycznych oraz przewidywanie efektów ich mieszania. Z mojego doświadczenia, korzystanie z koła chromatycznego bardzo pomaga uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek przy łączeniu barw, zwłaszcza gdy zależy nam na estetycznych, profesjonalnych projektach. W praktyce spotkasz je np. w programach graficznych, gdzie służy do wyboru odcieni, albo w podręcznikach o teorii koloru. Koło chromatyczne jest rozwinięciem klasycznych teorii barw Isaaca Newtona i stało się swego rodzaju standardem edukacyjnym w branży plastycznej oraz technologii lakierniczych. Warto zwrócić uwagę, że dzięki temu narzędziu o wiele łatwiej przewidywać relacje między kolorami, takimi jak kontrasty czy analogie. To naprawdę ważne, bo pozwala pracować szybciej i sprawniej – a to ogromny plus!
Moim zdaniem warto tutaj rozsądnie podejść do tego, czym tak naprawdę są przedstawione na rysunku układy barw. Często spotykaną pomyłką jest uznanie tej grafiki za trójkąt barw lub efekt cieniowania, ale oba te pojęcia mają zupełnie inne znaczenie w kontekście nauki o kolorze. Trójkąt barw odnosi się do najprostszych modeli mieszania trzech podstawowych barw (RGB, CMY), gdzie jednak nie pokazuje się całej palety relacji pomiędzy kolorami, tylko właśnie te kluczowe trzy składniki i ich kombinacje. Efekt cieniowania natomiast to graficzne przejście tonów w obrębie jednego koloru, tzw. gradient, i nie przedstawia relacji pomiędzy różnymi barwami, lecz raczej płynne przejście od jasności do ciemności lub od jednego odcienia do drugiego. Jeśli chodzi o sześciokąt lakierniczy, to taka figura jest wykorzystywana głównie w specyficznych narzędziach do doboru lakierów, ale tam układ barw ma zupełnie inne reguły – skupia się na właściwościach praktycznych powłok, a nie na relacjach koloru. Koło chromatyczne natomiast jest narzędziem uniwersalnym, szeroko stosowanym w grafice, malarstwie, projektowaniu i edukacji, pozwala zrozumieć zasady mieszania barw, wyznaczyć barwy dopełniające oraz zaplanować harmonijne schematy kolorystyczne. Osobiście uważam, że mylenie tych pojęć wynika z powierzchownego spojrzenia na kształty i kolory na diagramie, bez zastanowienia się nad funkcją całego układu. Warto uczyć się odróżniać narzędzia teoretyczne od praktycznych, bo to pozwala uniknąć wielu nieporozumień zarówno w nauce, jak i w pracy z kolorem w branży.
