Proporcje objętościowe 3:1 oznaczają, że na każdą 1 część rozcieńczalnika przypadają 3 części podkładu. Czyli sumarycznie otrzymujemy 4 równe części mieszaniny. Mając za zadanie uzyskać dokładnie 1 litr gotowego do natrysku podkładu, trzeba policzyć, ile wynosi jedna taka część: 1 litr dzielimy na 4, wychodzi po 0,25 litra. Teraz wystarczy pomnożyć: 3 części podkładu to 3 × 0,25 l, czyli 0,75 l, a 1 część rozcieńczalnika to oczywiście 0,25 l. Taką mieszankę przygotowuje się praktycznie codziennie w lakierniach samochodowych czy w warsztatach blacharsko-lakierniczych. Jest to nie tylko zgodne z instrukcjami producentów, ale i z zaleceniami producentów sprzętu lakierniczego – za gęsty podkład może spowodować zatykanie dyszy lub zły efekt nałożenia, a za bardzo rozcieńczony obniża trwałość i przyczepność powłoki. Moim zdaniem, kluczowe jest, żeby mieć na uwadze, że proporcje podaje się zawsze w liczbach objętościowych, a nie wagowych – to niby drobnostka, ale wiele osób się na tym potyka. Utrzymywanie odpowiednich proporcji to podstawa dobrej jakości wykończenia, zresztą nie tylko w branży lakierniczej. Z mojego doświadczenia wynika, że najlepiej odmierzać wszystko miarką z podziałką, bo wtedy nie ma szans na pomyłkę. Prawidłowe przygotowanie mieszanki to gwarancja nie tylko dobrego rozprowadzenia podkładu, ale też krótszego czasu schnięcia i mniejszego ryzyka późniejszych usterek lakierniczych.
W praktyce lakierniczej i przy przygotowywaniu mieszanin podkładów do natrysku, kluczowe znaczenie mają właściwie dobrane proporcje. Proporcja 3:1 wskazuje, że na trzy części podkładu powinno przypadać jedna część rozcieńczalnika – razem cztery części roztworu. Częstym błędem jest myślenie, że wystarczy tylko procentowo oszacować ilości, bez dokładnego wyliczenia każdej porcji. W odpowiedziach, gdzie podkładu jest 0,65 l czy 0,70 l, a rozcieńczalnika odpowiednio więcej, mieszanka nie zachowuje prawidłowego stosunku 3:1. To prowadzi do sytuacji, gdy podkład staje się albo zbyt rzadki, albo zbyt gęsty, co bezpośrednio wpływa na właściwości aplikacyjne i trwałość powłoki. Zbyt duża ilość rozcieńczalnika (np. 0,35 l na litr mieszaniny) spowoduje, że powłoka może mieć słabszą przyczepność, dłuższy czas schnięcia i być bardziej podatna na spękania, a także mogą pojawić się problemy z kryciem. Z kolei dodanie tylko 0,20 l rozcieńczalnika sprawi, że podkład będzie za gęsty, co utrudni jego równomierne nanoszenie, grozi zapchaniem dyszy natryskowej i powstawaniem tzw. skórki pomarańczowej. Tego typu pomyłki wynikają najczęściej z niedokładnego czytania instrukcji, pośpiechu lub przekonania, że niewielkie odchylenia nie mają znaczenia. Niestety, w technologii lakierniczej nawet małe różnice przekładają się na jakość i trwałość efektu końcowego. Standardy branżowe oraz zalecenia producentów zawsze kładą nacisk na precyzyjne odmierzanie składników – to jeden z fundamentów dobrych praktyk. Warto też pamiętać, że niektóre podkłady wymagają jeszcze dodania utwardzacza – tu też proporcje są kluczowe i nie wolno ich zmieniać na oko. Sumując, prawidłowe przeliczenie proporcji i ich ścisłe przestrzeganie to nie tylko teoria, ale podstawa codziennej, profesjonalnej pracy lakiernika.