To jest właśnie to! Pistolet HVLP, czyli High Volume Low Pressure, to narzędzie, które zdobyło ogromną popularność w branży lakierniczej, zwłaszcza samochodowej, głównie ze względu na wysoką wydajność transferu materiału i ograniczenie strat. Kluczowe parametry, które go wyróżniają, to sprawność powyżej 65% (czyli naprawdę sporo materiału trafia na malowaną powierzchnię, a nie w powietrze) oraz niskie ciśnienie na wylocie – maksymalnie 0,7 bara. Z mojego doświadczenia wynika, że to ciśnienie naprawdę robi różnicę: mniej pylenia w kabinie, mniej odpadów i bardziej równomierna powłoka. Jeśli ktoś pracował czy choćby obserwował lakierowanie starym pistoletem niskiej sprawności, to od razu zauważy lepszą jakość przy HVLP – warstwa lakieru jest gładsza, a środowisko pracy bezpieczniejsze. Takie wymagania nie są przypadkowe – wynikają ze standardów unijnych (np. Dyrektywa 2004/42/WE) i norm ekologicznych. Warto też pamiętać, że stosowanie HVLP to po prostu dobry obyczaj – ograniczamy emisję szkodliwych rozpuszczalników i dbamy o kieszeń warsztatu, bo mniej materiału się marnuje. U producentów sprzętu lakierniczego te parametry są praktycznie zawsze podawane, więc łatwo je sprawdzić w praktyce. No i jeszcze jedno: niektórzy próbują zwiększać ciśnienie, żeby „szybciej szło”, ale wtedy cały sens HVLP się gubi i narażamy się na niepotrzebne straty oraz pogorszenie jakości wykończenia.
W branży lakierniczej często zdarza się zamieszanie związane z parametrami różnych typów pistoletów natryskowych, zwłaszcza gdy na rynku nadal używa się starszych albo różnych systemów. Warto jednak rozumieć, co naprawdę wyróżnia HVLP. Jeżeli wybierzemy wariant o niskiej sprawności, czyli poniżej 65%, to w praktyce mówimy raczej o tradycyjnych pistoletach wysokociśnieniowych, które tracą dużo materiału w postaci mgły. W takich przypadkach nie tylko marnuje się drogi lakier, ale też powstaje sporo zanieczyszczeń powietrza – coś, z czym HVLP miał walczyć już od lat 90. Warianty z ciśnieniem 2 bary, niezależnie od sprawności, również nie wpisują się w definicję HVLP – te pistolety działają na niższych ciśnieniach, zwykle maksymalnie 0,7 bara na głowicy, bo wyższe wartości prowadzą do większego rozpylenia i strat. To typowy błąd, że ktoś myśli: „im wyższe ciśnienie, tym lepiej rozpyli lakier” – a tu wręcz odwrotnie, bo HVLP opiera się na dużym przepływie powietrza przy niskim ciśnieniu, żeby jak najwięcej lakieru dotarło do powierzchni. Z mojego punktu widzenia, nieporozumienie bierze się też z nieznajomości przepisów – normy europejskie jasno mówią o wymaganej sprawności transferu i ciśnieniu roboczym. Jeśli pomylimy te parametry, możemy nie tylko pogorszyć efekty pracy, ale też złamać przepisy BHP i ochrony środowiska. W praktyce wybór złych ustawień kończy się gorszym kryciem, większym zużyciem lakieru i bardziej niebezpiecznym środowiskiem pracy. Dlatego dobrze jest pamiętać: HVLP to powyżej 65% sprawności przy max 0,7 bara. Wtedy mamy zarówno dobre efekty lakiernicze, jak i spełniamy wymogi środowiskowe.