Dokładnie ten zawór, czyli 5/2 zawór pneumatyczny sterowany dwustronnie, jest najbardziej odpowiedni w tym układzie. Taki zawór pozwala na precyzyjne sterowanie ruchem tłoczyska siłownika dwustronnego – czyli zarówno jego wysuwaniem, jak i wsuwaniem, w zależności od tego, który przycisk zostanie naciśnięty. Z mojego doświadczenia wynika, że zawory 5/2 są absolutnym standardem w aplikacjach, gdzie zależy nam na pełnej kontroli nad ruchem siłownika. W praktyce inżynierskiej stosuje się je choćby w automatyce przemysłowej, gdzie często wymagane jest niezawodne i szybkie przełączanie między dwoma położeniami roboczymi siłownika. Dodatkowo, zawory tego typu umożliwiają łatwe budowanie układów sekwencyjnych, a ich konstrukcja minimalizuje ryzyko nieszczelności. To rozwiązanie zgodne z zaleceniami producentów elementów pneumatycznych i praktyką branżową, bo zapewnia zarówno bezpieczeństwo, jak i łatwość serwisowania. Warto też zwrócić uwagę, że takie zawory są szeroko dostępne i kompatybilne z wieloma typami napędów. Nie ma co ukrywać, że jak ktoś raz dobrze ogarnie zasadę działania 5/2, to potem w pneumatyce po prostu jest z górki.
Wybierając inny typ zaworu niż 5/2 dwustronnie sterowany, łatwo wpaść w typową pułapkę myślową. Często początkujący zakładają, że wystarczy którykolwiek zawór rozdzielający, by uzyskać podstawową funkcjonalność – niestety, to nie takie proste. Na przykład zawór 3/2 nie sprawdzi się tutaj, bo umożliwia realizację tylko jednego kierunku ruchu siłownika, najczęściej powrót lub wysunięcie, ale nie oba naraz. To już jest poważne ograniczenie funkcjonalności układu, bo siłownik dwustronnego działania wymaga sterowania ruchem w obie strony. Podobny problem pojawia się przy zastosowaniu zaworu 5/3 – choć na pierwszy rzut oka wydaje się on wszechstronny, w praktyce w takim układzie jak ten może powodować niepożądane zachowania, np. zatrzymanie tłoczyska w pozycji pośredniej przy braku sygnału. Tego typu rozwiązania są spotykane, gdy zależy nam na tzw. funkcji zatrzymania w dowolnym położeniu, ale tutaj chodzi o prostą, logiczną sekwencję: naciśnij S1 – tłoczysko wysuwa się; naciśnij S2 – tłoczysko wraca. Zastosowanie zaworu 4/2 też nie jest optymalne, bo rzadko występuje w pneumatyce ze względu na mniej korzystny rozkład ciśnień i trudności w sterowaniu. Moim zdaniem takie odpowiedzi wynikają często z braku rozróżnienia pomiędzy zastosowaniem zaworów w hydraulice i pneumatyce czy też z niezrozumienia schematów symbolicznych – a to klucz do poprawnego projektowania i eksploatacji układów pneumatycznych. Warto dobrze przeanalizować funkcję każdego zaworu, zanim podejmie się decyzję, bo to wpływa nie tylko na niezawodność, ale i bezpieczeństwo całego systemu.