Kwalifikacja: MEP.01 - Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych

Frezy, narzynki, gratowniki i gwintowniki to podstawowe narzędzia w obróbce metali, ale każde z nich ma swoje ściśle określone zastosowanie, które łatwo pomylić, zwłaszcza gdy ktoś dopiero zaczyna naukę w tej branży. Frez jest narzędziem służącym do obróbki powierzchni płaskich lub kształtowych, np. rowków, wpustów czy kołnierzy, i działa na zasadzie obrotowego ruchu skrawającego – nie nadaje się do wykonywania gwintów, bo jego geometria i sposób działania są zupełnie inne niż u narzędzi do gwintowania. Gratownik z kolei to narzędzie używane głównie do usuwania ostrych krawędzi i zadziorów powstałych po cięciu lub innych operacjach obróbczych, ale nie wycina on gwintu, tylko poprawia estetykę i funkcjonalność powierzchni. Gwintownik natomiast jest przeznaczony do wykonywania gwintów wewnętrznych, czyli np. w otworach, a jego konstrukcja umożliwia tworzenie rowków pod śrubę – to narzędzie działa w otworze, a nie na zewnątrz wałka. Bardzo częsty błąd polega na myleniu gwintowników z narzynkami, ponieważ oba służą do gwintowania, ale mają dokładnie przeciwne zastosowanie: narzynka do gwintów zewnętrznych, gwintownik do wewnętrznych. W codziennej praktyce warsztatowej i zgodnie z wymaganiami norm PN-EN oraz zasadami bezpieczeństwa, wybór narzędzia musi być podyktowany typem wykonywanego gwintu, rodzajem materiału i wymaganym standardem wykonania. Błędny dobór narzędzia może prowadzić nie tylko do nieprawidłowego gwintu, ale też do uszkodzenia elementu lub nawet narzędzia. Moim zdaniem, najwięcej nieporozumień wynika z pobieżnego oglądu narzędzi i nieuwzględnienia ich podstawowych funkcji – dlatego tak ważne jest wykształcenie nawyku dokładnego rozpoznawania narzędzi przed przystąpieniem do pracy.