Kwalifikacja: MEP.01 - Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych

Sprzęgła niepodatne skrętnie to takie, które praktycznie nie pozwalają na żadne ugięcie pod wpływem momentu obrotowego – łączą wały w sposób prawie całkowicie sztywny. Najczęściej spotykane w tej grupie są sprzęgła kołnierzowe, zębate sztywne czy tarczowe stalowe. Ich główna zaleta to precyzyjne przenoszenie momentu bez strat energii na odkształcenia, co jest bardzo istotne np. w obrabiarkach CNC czy przekładniach głównych. Sprzęgła podatne skrętnie natomiast mają elastyczny element – i to właśnie on decyduje o możliwości tłumienia drgań czy wyrównywania niewielkich błędów osiowania. Z mojego doświadczenia łatwo pomylić sprzęgło szczękowe (elastomerowe) z niepodatnym, bo oba mają dość masywną konstrukcję. Typowym błędem jest utożsamianie wyglądu sprzęgła z jego charakterystyką – a przecież to, co najważniejsze, często jest schowane w środku (np. elastomerowy wkład, który absorbuje drgania). Wielu uczniów czy techników sugeruje się samym kształtem lub materiałem, podczas gdy kluczowe są właściwości dynamiczne i to, jak sprzęgło zachowuje się podczas pracy z różnymi obciążeniami. Dobrym zwyczajem jest sprawdzić dokumentację producenta lub normy branżowe, zanim podejmie się decyzję o zastosowaniu konkretnego typu sprzęgła. W praktyce, jeżeli zależy nam na ochronie przekładni, wygłuszeniu drgań czy kompensacji niewspółosiowości, wybieramy sprzęgła podatne skrętnie. Jeśli natomiast liczy się sztywność i precyzja – wtedy decydujemy się na niepodatne. Takie mylenie pojęć w warsztacie prowadzi często do przedwczesnych awarii i niepotrzebnych przestojów maszyn.