Kwalifikacja: MEP.01 - Montaż i naprawa maszyn i urządzeń precyzyjnych

Patrząc na przedstawiony rysunek, nietrudno zauważyć, że nie mamy tu do czynienia ani z połączeniem kołkowym, ani wpustowym, ani sworzniowym. Każde z tych rozwiązań pełni swoją określoną funkcję w konstrukcjach mechanicznych, ale w tym przypadku wybór innej odpowiedzi niż klinowe wynika zazwyczaj z mylnego utożsamiania sposobów przekazywania momentu obrotowego. Kołki stosuje się przede wszystkim do ustalania położenia dwóch elementów względem siebie, ale nie są przystosowane do przenoszenia dużych sił skręcających, ponieważ mogą się ścinać przy większych obciążeniach. Połączenia wpustowe, choć rzeczywiście podobne wizualnie do połączeń klinowych, różnią się zasadniczo zasadą działania – wpust leży swobodnie w rowku wału i piasty, a moment skręcający przenosi się poprzez powierzchnię boczną, bez docisku. Przez to wpusty są mniej podatne na uszkodzenia wału, a jednocześnie mniej kompensują luz montażowy niż kliny. Sworznie z kolei pełnią raczej rolę osi obrotu lub przegubu niż elementu sprzęgającego wał z piastą. Typowym błędem jest zakładanie, że każdy element wsuwany w rowek wału to wpust albo sworzeń – tymczasem w polskich normach (np. PN-EN 22768) precyzyjnie rozróżnia się sytuacje, gdzie wybiera się klin ze względu na konieczność ścisłego osadzenia i pewnego przekazania siły. W praktyce warsztatowej, tam gdzie trzeba zapewnić pewność działania przy zmiennych obciążeniach i prosty demontaż, wybór pada najczęściej właśnie na kliny. Moim zdaniem warto pamiętać o tych różnicach, bo błędny dobór rodzaju połączenia może prowadzić do poważnych uszkodzeń maszyny i niepotrzebnych przestojów produkcyjnych.