Symbol graficzny przedstawiony na rysunku to klasyczny przykład zespołu przygotowania powietrza, stosowanego w instalacjach pneumatycznych. Widać tu wyraźnie połączenie kilku elementów: filtr (najczęściej pierwszy z lewej), regulator ciśnienia (z charakterystyczną sprężyną i manometrem) oraz, czasem, dodatkowe elementy jak odwadniacz lub naolejacz. Z mojego doświadczenia wynika, że takie zestawy są absolutnym standardem w profesjonalnych układach pneumatycznych – praktycznie nie spotkasz fabryki, gdzie powietrze jest podawane do siłowników bez wstępnego przygotowania. Brudne, wilgotne powietrze szybko zniszczyłoby precyzyjne zawory czy siłowniki, stąd filtracja i regulacja ciśnienia jest po prostu koniecznością. Na schematach technicznych zespoły przygotowania powietrza oznacza się właśnie tak – w ramce, z odpowiednimi symbolami graficznymi według norm PN-EN ISO 1219. W praktyce taki zespół wydłuża żywotność układu i pozwala utrzymać powtarzalność działania – bez tego nie ma szans na niezawodność. Uważam, że każdy automatyk powinien znać ten symbol i rozumieć, dlaczego jego stosowanie to nie tylko teoria z książki, ale codzienna praktyka w przemyśle.
Patrząc na ten schemat, można się łatwo pomylić, bo symbole w pneumatyce bywają do siebie trochę podobne, zwłaszcza dla kogoś mniej obytego z dokumentacją techniczną. W wielu przypadkach spotykałem się z tym, że mylono symbol zespołu przygotowania powietrza z zaworem dławiąco-zwrotnym, bo oba mają elementy przypominające zawory i czasem sprężynę. Jednak zawór dławiąco-zwrotny wygląda inaczej – zawiera specjalną strzałkę i nie pokazuje manometru ani filtra. Zespołu przygotowania powietrza nie należy też utożsamiać z siłownikami, bo na schemacie nie ma charakterystycznych symboli tłoka i komór roboczych z podłączeniami, które zawsze oznaczają siłowniki, zarówno jedno- jak i dwustronnego działania. W siłownikach zawsze pojawia się symbol prostokąta z linią (tłokiem) i wyprowadzeniami, a to zupełnie inny przypadek niż na pokazanym rysunku. Zresztą, typowym błędem jest szukanie elementów wykonawczych tam, gdzie mamy do czynienia z elementami przygotowania medium – a to zupełnie inna funkcja w pneumatyce. Prawidłowe rozpoznawanie symboli to podstawa dla każdego technika, bo niewłaściwe odczytanie schematu prowadzi zazwyczaj do błędów montażowych i awarii. Warto więc pamiętać, że zestawienie filtra, regulatora i manometru w jednej ramce zawsze odnosi się do zespołu przygotowania powietrza, a nie do żadnego z elementów wykonawczych czy elementów sterujących przepływem.