Redukcja asymetryczna segmentowa to bardzo specyficzny element stosowany w instalacjach wentylacyjnych, głównie wtedy, gdy chcemy przejść z jednej średnicy przewodu na inną, ale nie osiowo, tylko „na bok”, czyli z przesunięciem. Moim zdaniem to jedno z ciekawszych rozwiązań, bo pozwala lepiej dopasować układ kanałów do warunków na budowie, np. gdy nie można prowadzić przewodów idealnie w linii prostej przez przeszkody konstrukcyjne. Redukcje asymetryczne segmentowe wykonuje się najczęściej z blachy ocynkowanej i wykorzystuje, żeby uniknąć gwałtownych zmian kierunku powietrza, co by powodowało większe straty ciśnienia i hałas. W praktyce – jak ktoś robi wentylację w budynkach mieszkalnych czy przemysłowych – takie kształtki są na porządku dziennym, szczególnie przy ciasnych przestrzeniach pod stropami. Zgodnie z normą PN-EN 1505 i wytycznymi branżowymi, redukcje tego typu powinny być projektowane tak, żeby zapewnić możliwie łagodne przejście i zachować optymalną prędkość przepływu. Często są robione na zamówienie, według wymiarów konkretnego projektu. Dobrze to wiedzieć, bo umiejętność prawidłowego doboru takiej kształtki to podstawa, żeby cała instalacja działała sprawnie i ekonomicznie. Warto sobie przećwiczyć rozpoznawanie takich elementów na rysunkach technicznych, bo w praktyce potem łatwiej dogadać się z monterami i nie popełnić kosztownych błędów.
W branży wentylacyjnej bardzo łatwo pomylić różne typy kształtek, zwłaszcza jeśli bazujemy tylko na wyglądzie, a nie na faktycznej funkcji elementu. Przepustnica jednopłaszczyznowa to urządzenie służące do regulacji przepływu powietrza w kanale, czyli coś zupełnie innego niż redukcja – przepustnica posiada w środku obracający się element, który zmienia przekrój przepływu, ale sama nie zmienia średnicy przewodu. Redukcja symetryczna segmentowa z kolei to kształtka, która umożliwia osiowe, równomierne przejście z jednej średnicy na drugą – stosuje się ją tam, gdzie kanały są w jednej osi, a nie przesunięte względem siebie. Jeśli ktoś wskazuje taką odpowiedź, to pewnie myli pojęcie osiowego przejścia z asymetrycznym, czyli właśnie takim „na bok”. Przepustnica jednopłaszczyznowa okrągła również nie jest elementem zmieniającym średnicę – to po prostu przepustnica montowana do okrągłych przewodów, nadal służy tylko do regulacji, a nie adaptacji wymiarów kanału. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie każdej kształtki z perforacją lub przesunięciem jako przepustnicy, albo nie zwracanie uwagi na to, czy zmiana średnicy następuje osiowo czy z przesunięciem. W praktyce, nieprawidłowy dobór kształtki prowadzi do powstawania niepotrzebnych strat ciśnienia, hałasu lub nawet trudności montażowych. Dobrą praktyką jest zawsze sprawdzenie nie tylko kształtu, ale i funkcji danej kształtki oraz zrozumienie, jak pasuje ona do całego układu wentylacyjnego – i właśnie dlatego tak ważne jest rozróżnianie redukcji asymetrycznej od pozostałych typów elementów.