Zabieg zwijania blachy to proces, w którym nadaje się jej kształt cylindryczny lub spiralny, najczęściej przy użyciu walców lub odpowiednich matryc. Na trzecim rysunku dokładnie widać efekt zwijania, czyli powstawanie rury lub pierścienia z prostokątnego arkusza blachy. To typowy zabieg wykorzystywany przy produkcji rur, tulei czy nawet elementów karoserii samochodowych. Moim zdaniem warto pamiętać, że zwijanie różni się od gięcia czy tłoczenia – tutaj kluczowe jest właśnie uzyskanie pełnego obwodu, a nie tylko zagięcia pod kątem czy wyciągania kształtu. W praktyce korzysta się z tego w wielu branżach, np. w wentylacji do produkcji kanałów, albo w przemyśle spożywczym do wytwarzania puszek. Z mojego doświadczenia wynika, że dobrze przeprowadzone zwijanie wymaga nie tylko precyzyjnych maszyn, ale i odpowiedniego doboru materiału, bo nie każda blacha dobrze się zwija – zbyt twarda może pękać lub fałdować się na krawędziach. Według ogólnie przyjętych norm, np. PN-EN ISO 9001, procesy obróbki plastycznej – w tym zwijanie – wymagają stałego nadzoru jakościowego, bo tylko wtedy blachy mają odpowiedni kształt i właściwości mechaniczne.
Na powyższych rysunkach mamy kilka różnych operacji obróbki plastycznej blach. Często pojawia się pomyłka polegająca na utożsamianiu gięcia lub tłoczenia z procesem zwijania, ale to są jednak zupełnie różne technologie, choć czasem mogą wyglądać podobnie na pierwszy rzut oka. Przykładowo, jeden z rysunków przedstawia klasyczne gięcie V na prasie krawędziowej, czyli proces, gdzie blacha jest zaginana tylko w jednym miejscu pod ustalonym kątem – taki zabieg stosuje się choćby przy produkcji obudów metalowych lub elementów konstrukcyjnych. Inny rysunek pokazuje tłoczenie, gdzie materiał jest wciskany w matrycę i uzyskujemy kształt przestrzenny, ale bez zamykania blachy w okrąg. To typowe przy wykonywaniu elementów typu kubek czy półmisek – bardzo często spotykane w przemyśle AGD. Często popełnianym błędem jest też mylenie walcowania profilowego z procesem zwijania, chociaż oba wymagają walców. Walcowanie profilowe polega jednak na stopniowej zmianie kształtu przekroju poprzecznego blachy, bez jej zwijania w zamknięty okrąg – stąd powstają profile otwarte, takie jak ceowniki czy kątowniki. Zwijanie natomiast prowadzi do uzyskania rury, pierścienia lub spirali z pełnym zamknięciem profilu, co odgrywa kluczową rolę, np. w produkcji rur czy zbiorników ciśnieniowych. Mylenie tych procesów to dość typowy błąd, zwłaszcza jeśli rysunki techniczne są uproszczone, ale warto zawsze zwracać uwagę na finalny kształt blachy – czy pozostaje otwartym profilem, czy zostaje zamknięta w okrąg – bo to rozróżnia zwijanie od innych operacji.