Oznaczenie numerem 1 na schemacie wtryskarki to właśnie zespół zamykania i otwierania formy. To bardzo kluczowy fragment każdej wtryskarki, bo to on odpowiada za precyzyjne zamykanie formy oraz jej późniejsze otwieranie po zakończeniu cyklu. Bez poprawnego działania tego zespołu praktycznie nie ma mowy o wykonaniu poprawnego wypraski – nawet najlepsza sekcja wtryskowa nic nie zdziała, jeśli forma nie zostanie właściwie zamknięta i przetrzymana pod odpowiednim dociskiem. Z mojego doświadczenia wynika, że operatorzy czasem lekceważą rolę tego zespołu, skupiając się głównie na parametrach wtrysku, a to ogromny błąd. W praktyce np. przy dużych gabarytowo formach, gdy docisk nie jest równomierny, mogą pojawiać się tzw. wypływki, czyli nadlewki materiału – to prawdziwa zmora produkcji seryjnej. Standardowo w schematach technicznych zespół zamykania i otwierania formy jest umieszczany od strony napędu głównego, gdzie znajduje się mechanizm kolanowy i siłownik hydrauliczny – stąd taka lokalizacja na rysunku. Warto zapamiętać, że właściwa diagnostyka i konserwacja tej części maszyny wpływa nie tylko na efektywność produkcji, ale i na żywotność samej formy. Praktycznie każda instrukcja obsługi wtryskarki – niezależnie od producenta – podkreśla znaczenie tego zespołu. W branży polimerowej uznaje się, że błędy związane z zamykaniem formy odpowiadają za znaczną część przestojów i problemów jakościowych.
Na schemacie wtryskarki poszczególne zespoły mają swoje wyraźnie określone miejsce i funkcję. Oznaczenie numerem 2 to zazwyczaj rama lub podstawa maszyny, która zapewnia stabilność oraz umożliwia montaż i prowadzenie pozostałych zespołów – tutaj nie znajdziemy żadnych elementów odpowiedzialnych za zamykanie lub otwieranie formy. Lokalizacja numer 3 to najczęściej zespół ruchomej płyty i prowadnic, które wprawdzie uczestniczą w ruchu formy, ale same w sobie nie realizują siły zamykania ani mechanizmu otwierania. Z kolei numer 4 to obszar, gdzie zwykle umieszcza się jednostkę wtryskową, składającą się m.in. ze ślimaka, cylindra grzewczego i układu dozującego – jej rolą jest uplastycznienie i wtrysk tworzywa do gniazda formy, a nie zamykanie tej formy. Często spotykanym błędem jest utożsamianie całej części ruchomej z mechanizmem zamykania, jednak według standardów branżowych (np. normy PN-EN 201 dotyczącej bezpieczeństwa wtryskarek), tylko wyraźnie wydzielony zespół napędowy z mechanizmem (zwykle kolanowym lub hydraulicznym), odpowiada za zamykanie i otwieranie formy. W praktyce warsztatowej i na produkcji mylenie tych pojęć prowadzi do nieporozumień, zwłaszcza przy diagnozowaniu usterek – np. problemów z dociskiem formy czy awariami zamka kolanowego. Dlatego warto zapamiętać, że prawidłowe rozpoznanie zespołów na schemacie to nie tylko teoria, ale i podstawa bezpiecznej, efektywnej pracy przy wtryskarkach. W branży przetwórstwa tworzyw sztucznych powszechnie uznaje się, że błędne identyfikowanie funkcji zespołów skutkuje nieprawidłową obsługą maszyny oraz może być przyczyną uszkodzenia formy czy nawet samego urządzenia.