Symbol produkcyjny sadzonki 2/1 to jedna z podstawowych oznaczeń w szkółkarstwie leśnym, które naprawdę warto dobrze zrozumieć. Taki zapis informuje nas, że mamy do czynienia z trzyletnią sadzonką wyhodowaną z nasienia, która przez dwa pierwsze lata rosła na zagonie siewnym, a następnie została przesadzona (szkółkowana) na kolejny rok. Takie szkółkowanie, czyli przesadzenie po dwóch latach do rzadszego rozstawu, pozwala systemowi korzeniowemu lepiej się rozwinąć, a sadzonka nabiera wigoru i jest mniej podatna na stres podczas przesadzania do gruntu. W praktyce leśnicy i ogrodnicy szukają właśnie takich sadzonek, bo mają one dobrze rozbudowany korzeń palowy, a jednocześnie są już odpowiednio zahartowane. Jest to zgodne z europejskimi standardami produkcji materiału szkółkarskiego, gdzie zapis np. 2/1 czy 1/1 ma konkretne znaczenie i wpływa też na ceny materiału. Moim zdaniem, takie symbole to bardzo przejrzysty system – skraca to czas wyboru sadzonek i od razu wiadomo, z jakim materiałem się pracuje. Sadzonki 2/1 świetnie sprawdzają się przy zalesieniach, odnowieniach czy zakładaniu parków. Warto też dodać, że takie opisy są uniwersalne w branży – nie tylko w Polsce, ale i w wielu krajach Europy. Jest to sprawdzony sposób na kontrolę jakości w szkółkach i pewność, że materiał sadzeniowy spełnia określone normy.
W branży szkółkarskiej symbolika sadzonek, taka jak 2/1, jest ściśle powiązana z procesem produkcji i etapami wzrostu roślin. Jednym z częstszych błędów jest utożsamianie liczb w takim zapisie z samym wiekiem sadzonki lub błędne interpretowanie kolejności działań szkółkarskich. Przykładowo, sądzi się czasem, że sadzonka 2/1 to jednoroczna roślina wyjmowana po drugim roku, co zupełnie nie pasuje do praktyki – wtedy sadzonka miałaby przecież niepełny system korzeniowy, a jej odporność na przesadzanie byłaby niska. Inna pomyłka to utożsamianie symbolu 2/1 z sadzonką trzyletnią szkółkowaną po pierwszym roku. Z mojego doświadczenia wynika, że to zbyt optymistyczne podejście – rzeczywisty zapis dla takiego przypadku to 1/2 lub 1/1/1, gdzie każda liczba oznacza kolejny etap przesadzania i lata uprawy. Co ciekawe, niektórzy zakładają, że 2/1 oznacza dwuletnią sadzonkę z nasienia, nieszkółkowaną, pochodzącą z siewu letniego „na zielono”. To nieporozumienie – taki materiał określa się zupełnie inaczej, często przez skróty związane z wiekiem i sposobem siewu, ale bez symboliki szkółkowania. Z mojej praktyki wynika, że najczęstszy błąd to nieumiejętność rozróżnienia, kiedy następuje szkółkowanie i jaka jest jego rola – ten etap to nie tylko zwykłe przesadzenie, ale kluczowy moment, kiedy system korzeniowy zaczyna się rozrastać i przystosowywać do dalszego życia w gruncie. Dla jakości materiału sadzeniowego logika zapisu jest nieoceniona – daje leśnikom czy ogrodnikom jasny sygnał, jak przygotowana jest sadzonka do dalszego wzrostu. Warto zapamiętać, że tego typu oznaczenia są efektem długoletnich doświadczeń szkółkarskich i mają bezpośredni wpływ na sukces dalszych prac z materiałem roślinnym.