Dobrze, że wybrałeś właśnie tę odpowiedź, bo obliczenie ilości środka pianotwórczego do uzyskania 5% roztworu jest bardzo typowym zadaniem w praktyce strażackiej i na egzaminach. Chodzi o to, że 5% roztwór oznacza, iż na każde 100 litrów gotowego roztworu powinno przypadać 5 litrów preparatu pianotwórczego. W przypadku zbiornika o pojemności 500 litrów, szybki rachunek: 500 l x 5% = 25 l. Tak właśnie wylicza się ilość koncentratu. W rzeczywistych akcjach gaśniczych, przygotowując taki roztwór, trzeba pamiętać, żeby dokładnie odmierzyć koncentrat, bo zbyt małe stężenie sprawi, że piana będzie słaba i nieskuteczna, a za duże to po prostu marnotrawstwo, no i może być nawet niezgodne z instrukcją producenta środka. Z mojego doświadczenia wynika, że precyzyjne odmierzanie pianotwórczego robi różnicę, szczególnie przy dłuższych działaniach, gdzie liczy się każda kropla wyposażenia. Warto też zwrócić uwagę, że wiele samochodów gaśniczych ma systemy dozujące, które same wyliczają domieszkę, ale znajomość tego prostego wzoru naprawdę się przydaje – choćby w razie awarii automatu. Dobre praktyki mówią też, żeby po skończonej akcji cały układ dokładnie przepłukać wodą, bo resztki środka mogą uszkodzić pompę czy węże.
Temat przygotowania roztworu pianotwórczego jest częstym źródłem pomyłek, głównie przez nieprawidłowe rozumienie procentowego stężenia i sposobu liczenia domieszek do wody gaśniczej. Często spotyka się mylne przekonanie, że należy odmierzyć procent środka od samej objętości zbiornika – czyli ktoś bierze cały zbiornik (500 l) i wylicza np. 5% z tego, ale następnie próbuje dodać tę ilość do pełnego zbiornika, nie uwzględniając, że wtedy całkowita objętość przekracza 500 litrów. Bywa też, że ktoś odruchowo zaokrągla do pełnych dziesiątek, przez co dochodzi do sytuacji, że dolanie 100 czy 50 litrów środka pianotwórczego wydaje się logiczne, bo 5% wygląda „mało” przy sporządzaniu roztworów, a w rzeczywistości jest to znacznie zawyżona ilość. Zbyt duża dawka preparatu powoduje nie tylko marnotrawstwo, ale i potencjalne problemy z pianą, a nawet sprzętem. Z kolei odpowiedź z 5 litrami może wynikać z odwrotnego błędu – niektórzy myślą, że 5% to dosłownie 5 litrów na zbiornik, bo mylą procent z ilością litrową, nie przeliczając proporcji do pojemności. W praktyce, zarówno normy krajowe, jak i zalecenia producentów sprzętu czy środków gaśniczych podają jasno: stężenie odnosi się do gotowego roztworu, a nie wyłącznie do wody ani osobno do środka. Dobrym zwyczajem jest zawsze sprawdzić w dokumentacji, jak wylicza się domieszkę – to ma znaczenie nie tylko dla skuteczności akcji, ale też dla bezpieczeństwa sprzętu i ludzi. W pracy strażaka matematyka naprawdę się przydaje, a poprawne liczenie domieszki to taka podstawa, którą każdy powinien mieć w małym palcu, nawet jeśli z czasem robi się to już „na oko”.