Refundacja kosztów zakupu aparatu słuchowego w Polsce to sprawa, którą reguluje Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). W praktyce, kiedy ktoś potrzebuje nowego aparatu słuchowego, najpierw musi dostać odpowiednie zlecenie od lekarza specjalisty – zazwyczaj laryngologa. Potem z tym zleceniem idzie się do oddziału NFZ (albo załatwia to elektronicznie, jeśli pozwala na to system), gdzie wniosek jest weryfikowany i zatwierdzany. Z mojego doświadczenia wynika, że to właśnie NFZ zajmuje się finansowaniem i refundacją wyrobów medycznych takich jak aparaty słuchowe, bo to podlega pod system ubezpieczenia zdrowotnego. Oczywiście, są różne limity kwotowe, czasem trzeba dopłacić trochę z własnej kieszeni, ale bez wniosku do NFZ nie da się tej refundacji uzyskać. Co ciekawe, NFZ współpracuje z wieloma punktami protetycznymi, które wiedzą jak przeprowadzić cały proces od strony formalnej – to naprawdę spore ułatwienie dla opiekunów i pacjentów. Warto zawsze upewnić się, jakie są aktualne zasady refundacji, bo czasem zmieniają się przepisy lub limity. Branżowym standardem jest właśnie takie załatwianie sprawy poprzez NFZ, a nie przez inne instytucje. Praktyka pokazuje, że wiedza o tym, gdzie i jak złożyć wniosek, oszczędza sporo czasu i nerwów – szczególnie osobom starszym lub ich opiekunom.
Wiele osób myli instytucje wspierające osoby z niepełnosprawnościami, co często prowadzi do nieporozumień przy ubieganiu się o refundację wyrobów medycznych. Ośrodek Pomocy Społecznej kojarzy się z szeroko rozumianą pomocą socjalną, ale nie zajmuje się on refundacją sprzętu medycznego z ubezpieczenia zdrowotnego – to raczej miejsce, gdzie można starać się o wsparcie materialne albo usługi opiekuńcze, nie zaś bezpośrednio o zwrot kosztów za aparat słuchowy. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej to z kolei jednostka samorządu województwa odpowiedzialna za koordynowanie polityki społecznej w regionie, skupiająca się bardziej na programach długofalowych niż na indywidualnych świadczeniach zdrowotnych. Niektórzy myślą też o Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), który faktycznie wspiera osoby z niepełnosprawnościami, ale głównie poprzez dofinansowania do sprzętu rehabilitacyjnego, likwidację barier architektonicznych czy aktywizację zawodową. PFRON w wyjątkowych sytuacjach może dofinansować zakup aparatu słuchowego (np. jeśli dana osoba nie uzyska pełnej refundacji z NFZ lub potrzebuje droższego urządzenia), ale podstawowe procedury refundacyjne prowadzi wyłącznie Narodowy Fundusz Zdrowia. Typowym błędem jest traktowanie wszystkich tych instytucji jako równoważnych, tymczasem każda z nich ma inne kompetencje i podstawy prawne działania. Z punktu widzenia branżowych dobrych praktyk opiekun powinien w pierwszej kolejności zwrócić się do NFZ i dokładnie poznać procedury – dopiero potem, w razie dodatkowych potrzeb, szukać wsparcia w innych miejscach. Właściwe rozróżnienie ról tych instytucji pozwala uniknąć niepotrzebnej biurokracji i oszczędza czas podopiecznej, która i tak często musi zmierzyć się z wieloma formalnościami w ochronie zdrowia.