Poduszka przeciwodleżynowa, którą widzisz na zdjęciu, to sprzęt wykorzystywany głównie w profilaktyce odleżyn. Odleżyny powstają przez długotrwały ucisk na tkanki, zwłaszcza u osób leżących lub z ograniczoną mobilnością. Takie poduszki – najczęściej wykonane z miękkiego materiału lub wypełnione powietrzem – pozwalają rozłożyć ciężar ciała równomiernie i zmniejszają ryzyko powstawania ucisków na newralgicznych punktach, na przykład w okolicy kości krzyżowej czy pięt. To jest naprawdę istotne, bo według wytycznych (np. EPUAP/NPUAP) jednym z kluczowych elementów prewencji odleżyn jest właśnie stosowanie odpowiednich materiałów odciążających. W praktyce, taki sprzęt spotyka się w szpitalach, domach opieki, a często także w opiece domowej. Moim zdaniem każda osoba, która pracuje z pacjentami długotrwale unieruchomionymi, powinna znać rozwiązania tego typu, bo ich skuteczność jest niepodważalna. Warto pamiętać, że poduszka w kształcie koła pozwala też na swobodny przepływ powietrza, co dodatkowo ogranicza wilgoć i zmniejsza ryzyko uszkodzeń skóry. Takie poduszki to klasyk w profilaktyce i absolutna podstawa według większości praktyków pielęgniarstwa czy rehabilitacji.
Wiele osób widząc poduszkę w kształcie koła, automatycznie kojarzy ją z zapobieganiem przykurczom stawowym, zapaleniem płuc czy nawet odparzeniom, jednak to błąd wynikający z mylnego założenia co do jej funkcji. Przykurcze stawowe są efektem długotrwałego unieruchomienia i braku ruchu w stawach – tu kluczowa jest odpowiednia rehabilitacja, ćwiczenia czynne i bierne oraz zmiany pozycji, a nie użycie poduszek tego typu. Zapalenie płuc z kolei wiąże się najczęściej z problemami oddechowymi u osób leżących, a prewencję prowadzi się przez mobilizowanie do głębokiego oddychania, oklepywanie klatki piersiowej czy nawet fizjoterapię oddechową, a nie przez odciążanie miejsc narażonych na ucisk. Odparzenia natomiast powstają głównie przez wilgoć i tarcie, szczególnie w fałdach skórnych lub miejscach narażonych na pocenie – tutaj kluczowe są zabiegi higieniczne, odpowiednia pielęgnacja skóry i stosowanie przewiewnych ubrań, a nie specjalistyczne poduszki przeciwodleżynowe. Typowym błędem jest także traktowanie sprzętu medycznego uniwersalnie, bez zwrócenia uwagi na specyficzne wskazania – każda z wymienionych przypadłości wymaga zdecydowanie innego podejścia profilaktycznego. Z mojego doświadczenia wynika, że łatwo ulec złudzeniu, iż każdy sprzęt o nietypowym kształcie pełni kompleksową funkcję, ale w praktyce, zgodnie ze standardami opieki długoterminowej, poduszka z otworem to stricte narzędzie zmniejszające ryzyko odleżyn, a nie wsparcie przy innych przypadłościach.