Właściwie wskazałeś, że to ośrodek pomocy społecznej jest instytucją odpowiedzialną za przyznawanie dodatków mieszkaniowych dla osób, które mają trudności z opłaceniem czynszu. W praktyce wygląda to tak, że każda gmina posiada swój ośrodek pomocy społecznej (OPS), który zajmuje się rozpatrywaniem takich wniosków. Dodatek mieszkaniowy to forma wsparcia przewidziana przede wszystkim dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, które mimo starań nie są w stanie samodzielnie pokryć kosztów utrzymania mieszkania. Standardy branżowe i regulacje prawne, na przykład ustawa o dodatkach mieszkaniowych, jasno określają, że to właśnie OPS jest miejscem, gdzie należy się zgłosić. Moim zdaniem to dość logiczne, bo OPS łączy różnorodne formy pomocy społecznej, więc jednym wnioskiem często można ogarnąć kilka spraw. Z mojego doświadczenia osoby starsze czy samotne bardzo często właśnie w OPS uzyskują też inne wsparcie, na przykład zasiłki czy świadczenia na pokrycie kosztów leków. Praktyczna wiedza mówi, że zawsze warto przed złożeniem wniosku zasięgnąć informacji w lokalnym OPS – czasami pomagają w jego wypełnieniu albo doradzą, jakie jeszcze wsparcie można dostać. To takie miejsce pierwszego kontaktu w przypadku problemów socjalno-bytowych i to jest zgodne z najlepszymi praktykami w Polsce.
Problem opłacania czynszu za mieszkanie w przypadku osoby o niskich dochodach najczęściej wywołuje skojarzenia z różnymi instytucjami społecznymi, ale w praktyce nie wszystkie z wymienionych w pytaniu zajmują się tą konkretną formą pomocy. Centrum pomocy rodzinie (czyli PCPR) zajmuje się głównie rodzinami zastępczymi, osobami z niepełnosprawnościami, czy opieką nad dziećmi i młodzieżą wymagającą wsparcia systemowego. Raczej nie przyznaje dodatków mieszkaniowych osobom samotnym – to nie ich zakres obowiązków przewidziany w przepisach. Z kolei Narodowy Fundusz Zdrowia odpowiada za finansowanie świadczeń zdrowotnych i refundację leków, absolutnie nie posiada kompetencji w zakresie wspierania osób w opłacaniu czynszu czy innych kosztów mieszkaniowych. Wydaje się, że łatwo tu popełnić błąd, myląc instytucje o zasięgu ogólnokrajowym z tymi lokalnymi, które mają bezpośredni kontakt z potrzebującymi. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest miejscem, gdzie załatwia się sprawy dotyczące emerytur, rent czy świadczeń chorobowych – nie prowadzi natomiast programów dopłat do mieszkań. Typowym błędem myślowym jest zakładanie, że każda duża instytucja państwowa zajmuje się szeroko rozumianą pomocą społeczną, ale w rzeczywistości te kompetencje są jasno rozdzielone. Dodatki mieszkaniowe są przyznawane przez ośrodek pomocy społecznej, bo to on został powołany do bezpośredniego wsparcia osób w trudnej sytuacji życiowej, zgodnie z przepisami prawa lokalnego i centralnego. Warto o tym pamiętać i zawsze sprawdzać, która instytucja faktycznie odpowiada za dany rodzaj pomocy, żeby nie tracić czasu na składanie wniosków w niewłaściwych miejscach – to chyba jedna z najważniejszych praktycznych wskazówek w pracy z klientami OPS.