Kwalifikacja: SPO.02 - Świadczenie usług opiekuńczo-wspierających osobie starszej

Bardzo często spotykam się z nieporozumieniami na temat miejsc zagrożonych odleżynami u osób leżących na boku. Wynika to zwykle z niezrozumienia zasad biomechaniki i anatomii – wiele osób myśli, że każde miejsce stykające się z podłożem jest tak samo zagrożone, a to nie do końca prawda. Na przykład wymienienie kości krzyżowej, łokci, potylicy czy pięt jako miejsc narażonych w pozycji bocznej to spore uproszczenie. Praktyka i wytyczne jasno wskazują: w pozycji na boku ciężar ciała rozkłada się głównie na bocznych częściach – takich jak krętarze kości udowej, boczna powierzchnia kostek, a także małżowiny uszne. Z kolei kość krzyżowa i guz kulszowy są najbardziej narażone w pozycji leżącej na wznak lub siedzącej, a nie kiedy chory leży na boku. Potylica to typowy punkt ucisku u osób nieprzytomnych leżących na plecach, podobnie jak pięty. Nawet łokcie czy żuchwa – chociaż wydają się logiczne – tak naprawdę rzadko stykają się z podłożem w tej pozycji, chyba że pacjent leży bardzo nietypowo. Wiem z doświadczenia, że łatwo tu o błąd, bo trudno sobie wyobrazić rozkład nacisku bez praktycznego ćwiczenia. Typowym błędem jest też mylenie zgięć i wystających punktów kości; to właśnie te drugie są najbardziej narażone. Dlatego zawsze warto zapoznać się z wytycznymi, np. zaleceniami Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego czy WHO, które dokładnie to precyzują. Na koniec dodam jeszcze, że systematyczna kontrola tych miejsc i zapobieganie uciskowi to kluczowy element opieki – i nie warto go upraszczać do ogólnych założeń. Dobrze jest po prostu wyobrazić sobie, gdzie leży największy punkt ciężaru w danej pozycji i pod to układać zabezpieczenia.