Kwalifikacja: SPO.02 - Świadczenie usług opiekuńczo-wspierających osobie starszej

Wielu osobom wydaje się, że wystarczy po prostu podnieść wezgłowie łóżka albo położyć pacjenta na plecach, żeby było mu wygodnie, a problem odleżyn jakoś sam się rozwiąże. W rzeczywistości jednak takie podejście może prowadzić do poważnych komplikacji. Leżenie na plecach z wysokim uniesieniem wezgłowia, np. do 70°, powoduje wzrost nacisku na okolice krzyżową i pięty, co sprzyja powstawaniu odleżyn właśnie w tych miejscach. Wysokie pozycje półsiedzące prowadzą też do zsuwania się pacjenta po łóżku, przez co występuje zjawisko ścinania tkanek – jedna z głównych przyczyn rozwoju odleżyn. Z kolei ułożenie na brzuchu z uniesionym wezgłowiem jest bardzo rzadko stosowane i niewygodne, bo naturalnie krępuje oddychanie i wymusza nienaturalną pozycję szyi. W praktyce taka pozycja prawie nigdy nie jest wybierana w profilaktyce odleżyn, bo nacisk skupia się wtedy na kościach biodrowych, kolanach i twarzy. Pozycje boczne są lepsze, ale im wyższe uniesienie wezgłowia, tym mocniej nacisk przenosi się na dolne partie ciała i okolice guzów kulszowych. Gdy wezgłowie jest ustawione na 50°, pozycja nadal jest zbyt wysoka, przez co nie rozkłada nacisku odpowiednio. Typowym błędem myślowym jest skupianie się tylko na wygodzie, a nie na biomechanice nacisku i ścinania tkanek. Według wytycznych EPUAP i Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, optymalnym rozwiązaniem jest pozycja boczna z lekkim (do 30°) uniesieniem wezgłowia – tylko wtedy skutecznie zapobiegamy odleżynom, dbając o skórę i komfort pacjenta jednocześnie. Warto pamiętać, że nawet najmniejsze zaniedbanie w tej kwestii szybko prowadzi do powikłań, które są trudne w leczeniu.