Kwalifikacja: SPO.02 - Świadczenie usług opiekuńczo-wspierających osobie starszej

Objawy takie jak zaburzenia pamięci, dezorientacja w czasie i przestrzeni czy wahania nastroju u osób starszych często bywają mylone z innymi zespołami psychicznymi, ale w rzeczywistości mają one określone, charakterystyczne źródła. Wskazanie zespołu depresyjnego nie jest tutaj właściwe, bo choć depresja u seniorów rzeczywiście może przebiegać z obniżeniem nastroju i czasami również z pogorszeniem koncentracji, to klasyczne otępienie objawia się przede wszystkim stopniową, postępującą utratą funkcji poznawczych, a nie tylko spadkiem nastroju. Częstym błędem jest też utożsamianie objawów otępienia z zaburzeniami urojeniowymi – te ostatnie przejawiają się przede wszystkim obecnością trwałych, fałszywych przekonań (urojeń), natomiast zaburzenia pamięci czy orientacji nie są dla nich typowe. Zespół parkinsonowski natomiast wiąże się w głównej mierze z objawami ruchowymi, jak drżenie, sztywność mięśni czy spowolnienie ruchowe, a nie z pierwotnymi zaburzeniami pamięci czy dezorientacją. Oczywiście, w przebiegu choroby Parkinsona mogą pojawić się objawy otępienne, jednak nie są one dominujące na początku schorzenia. W praktyce łatwo się pomylić, bo u osób starszych wiele chorób może mieć niespecyficzny początek, dlatego warto pamiętać, że zaburzenia pamięci i funkcji poznawczych z dezorientacją to typowe czerwone flagi właśnie dla zespołu otępiennego. Moim zdaniem najczęstszym błędem jest patrzenie przez pryzmat pojedynczego objawu, a nie całościowego obrazu klinicznego – tylko wtedy można poprawnie odróżnić demencję od depresji czy zmian urojeniowych. Branżowe wytyczne i literatura zawsze podkreślają konieczność całościowej oceny funkcjonowania pacjenta, żeby nie przeoczyć początku choroby otępiennej, bo odpowiednio wczesne działania mają realny wpływ na jakość życia chorego oraz jego rodziny.