Złamanie szyjki kości udowej to, niestety, bardzo częsta sytuacja u osób starszych po upadku, zwłaszcza kobiet po menopauzie. Wynika to głównie z postępującej osteoporozy, przez którą kość staje się krucha, a nawet niewielki uraz, jak zwykły upadek w domu, może prowadzić do poważnych powikłań. Moim zdaniem, to właśnie ten typ złamania powinien być szczególnie dobrze rozpoznawany przez każdego, kto interesuje się opieką nad seniorami czy pracuje w zawodach medycznych i opiekuńczych. Z punktu widzenia praktyki klinicznej, złamanie szyjki kości udowej wymaga szybkiej interwencji, bo zbyt długie unieruchomienie u osoby starszej prowadzi do ogromnych problemów zdrowotnych, jak zakrzepy, odleżyny czy infekcje płuc. W standardach opieki, zwłaszcza w placówkach opiekuńczo-leczniczych, zawsze zwraca się uwagę, by minimalizować ryzyko upadków, bo konsekwencje mogą być naprawdę poważne. Szybka diagnostyka, transport na ortopedię i czasami nawet operacja wszczepienia endoprotezy to już właściwie codzienność na oddziałach geriatrycznych. Ciekawe jest też to, że właśnie ten typ złamania często decyduje o dalszej samodzielności pacjenta, więc prewencja, dobre rozpoznanie, a także edukacja rodzin i opiekunów to absolutna podstawa.
Temat złamań u osób starszych jest bardzo szeroki, ale nie wszystkie typowe urazy wynikają z tych samych mechanizmów. Złamania żeber, chociaż bywają bolesne i nieprzyjemne, najczęściej pojawiają się przy większych urazach klatki piersiowej, jak na przykład wypadek komunikacyjny, a nie zwykły upadek w domu czy na ulicy. Kręgosłup rzeczywiście bywa osłabiony, szczególnie przez osteoporozę, jednak typowe są tutaj tzw. złamania kompresyjne trzonów, które często przebiegają bez wyraźnego urazu, a raczej są wynikiem przewlekłego procesu chorobowego. Upadek z własnej wysokości raczej nie powoduje złamań kręgosłupa, chyba że towarzyszą temu inne poważniejsze okoliczności. Z kolei kości śródstopia łamią się głównie u młodszych, aktywnych osób w wyniku przeciążenia lub urazu sportowego, a nie przy typowych upadkach u osób w podeszłym wieku. Z mojego doświadczenia często myli się przyczynę urazu z rodzajem złamania, przez co wybiera się nie do końca trafne odpowiedzi – wynika to z braku rozróżnienia między mechaniką upadku a tendencją do łamliwości konkretnych kości. Praktyka pokazuje, że u seniorów szyjka kości udowej jest najbardziej newralgicznym miejscem, a jej złamanie ma największe konsekwencje zdrowotne, dlatego w podręcznikach oraz w zaleceniach dla personelu medycznego właśnie na tym typie urazu skupia się najwięcej uwagi. Warto zapamiętać, że dobre praktyki w opiece nad osobami starszymi koncentrują się na zapobieganiu upadkom i szybkim reagowaniu właśnie na urazy okolic biodra.