Zmętnienie rogówki faktycznie nie jest podstawowym, charakterystycznym objawem jaskry pierwotnej wrodzonej. Oczywiście, można się z tym spotkać u niektórych pacjentów, zwłaszcza gdy ciśnienie wewnątrzgałkowe jest bardzo wysokie przez dłuższy czas, ale nie należy tego traktować jako objawu wyjściowego czy typowego. W praktyce lekarskiej – i zresztą na egzaminach – przyjmuje się, że najczęściej występujące objawy tej postaci jaskry u dzieci to łzawienie, światłowstręt i kurcz powiek. Te trzy objawy razem są wręcz uważane za klasyczną triadę, na którą warto zwracać szczególną uwagę w diagnostyce. Zmętnienie rogówki pojawia się wtedy, kiedy choroba rozwija się już przez jakiś czas i uszkodzony jest śródbłonek rogówki przez przewlekłe podwyższone ciśnienie, co raczej świadczy o zaawansowaniu schorzenia niż o jego początku. W codziennej pracy okulista stara się jak najszybciej wyłapać te pierwsze symptomy, bo szybka diagnostyka i wdrożenie leczenia mogą uratować wzrok dziecka. Z mojego doświadczenia – jeśli u małego dziecka pojawiają się napady światłowstrętu i nadmierne łzawienie, od razu warto pomyśleć o wrodzonej jaskrze i skierować do specjalisty.
Łzawienie, światłowstręt oraz kurcz powiek to są właśnie te objawy, które najbardziej kojarzą się z wrodzoną jaskrą pierwotną. W praktyce okulistycznej, kiedy lekarz słyszy, że dziecko mocno łzawi, unika światła i często mruży oczy (albo wręcz ma kurcz powiek), od razu zapala mu się czerwona lampka – to jest klasyczna triada objawów. Są one stosunkowo wcześnie zauważalne i pomagają w szybkim rozpoznaniu tej poważnej choroby, zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń. To, że ktoś wskazał jeden z tych objawów jako niecharakterystyczny, chyba wynika z mylenia kolejności pojawiania się symptomów lub niejasności co do definicji tej jaskry. W rzeczywistości, zmętnienie rogówki rozwija się później, gdy podwyższone ciśnienie uszkadza śródbłonek rogówki, co prowadzi do jej obrzęku i utraty przezroczystości. To jest już objaw raczej późny, świadczący nie tyle o początku choroby, co o jej zaawansowaniu. Moim zdaniem, to typowy błąd polegający na skupianiu się na objawach widocznych gołym okiem, a nie tych, które są najbardziej przydatne do szybkiego wykrycia. W dobrych praktykach klinicznych, rozpoznanie jaskry wrodzonej opiera się głównie na obecności łzawienia, światłowstrętu i kurczu powiek, bo ich szybkie zauważenie pozwala na wdrożenie natychmiastowego leczenia i uratowanie wzroku dziecka. Zmętnienie rogówki pojawia się dopiero wtedy, gdy choroba trwa już długo i doszło do poważnych zmian strukturalnych. Takie podejście do objawów jest zgodne z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Okulistycznego oraz światowych wytycznych.