Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Temat stosowania ćwiczeń z przegrodą u pacjentów z różnymi typami zeza bywa nieco podchwytliwy, bo można błędnie założyć, że jeśli coś działa na jeden rodzaj zeza, to sprawdzi się również w innych. Zez porażenny, wynikający z uszkodzenia nerwów lub mięśni odpowiedzialnych za ruchy gałek ocznych, raczej nie reaguje dobrze na ćwiczenia z przegrodą – tu najważniejsza jest rehabilitacja neurologiczna i leczenie przyczyny, bo mięśnie często nie mają odpowiedniej siły do pracy. W zezie akomodacyjnym, gdzie główną rolę odgrywa nieprawidłowa współpraca akomodacji i konwergencji, ćwiczenia z przegrodą są wręcz niewskazane, bo można pogorszyć widzenie obuoczne i wypracować złe nawyki. Tak samo w jednostronnym zezie zbieżnym, gdzie jedno oko stale odbiega do wewnątrz – tutaj zdecydowanie większy nacisk kładzie się na leczenie przyczynowe, na przykład korekcję wady refrakcji, albo nawet leczenie operacyjne. Często spotykanym błędem jest utożsamianie wszystkich ćwiczeń ortoptycznych z przegrodą, niezależnie od rodzaju zeza, co nie ma pokrycia w praktyce klinicznej. Warto przeanalizować, czy dany typ zeza w ogóle poddaje się mechanizmom uczenia się wzrokowego – a te najlepiej działają właśnie w zezie rozbieżnym okresowym, gdzie jeszcze nie doszło do całkowitej utraty kontroli nad ustawieniem oczu. Z mojego doświadczenia wynika, że indywidualizacja terapii i solidna diagnostyka są kluczowe, bo w ortoptyce nie ma rozwiązań uniwersalnych – każda wada wymaga innego podejścia i nie zawsze ćwiczenia z przegrodą przyniosą korzyści.