Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Wiele osób myli objawy ubytków w polu widzenia, szczególnie gdy chodzi o zmiany spowodowane przez guzy mózgu – to moim zdaniem dość powszechny błąd, zwłaszcza na początkowych etapach nauki. Niedowidzenie korowe, czyli utrata wzroku wynikająca z uszkodzenia kory potylicznej, nie jest typowe dla guzów przysadki, bo przysadka znajduje się w zupełnie innej części mózgu. Korowe ubytki powstają zwykle w wyniku udaru, urazu lub nowotworu dotyczącego tylnej części mózgu. Natomiast ubytek w centralnej części pola widzenia, czyli tzw. mroczek centralny, kojarzy się głównie z uszkodzeniem plamki żółtej w siatkówce albo z chorobami nerwu wzrokowego, na przykład w stwardnieniu rozsianym lub zapaleniu nerwu wzrokowego. To bardzo różny mechanizm niż w przypadku guza przysadki. Niedowidzenie połowicze części przynosowej (czyli ubytki przyśrodkowe) powstaje bardzo rzadko i praktycznie nie występuje w guzach tej lokalizacji – takie objawy byłyby raczej wynikiem innych zmian lokalizacyjnych, np. uszkodzenia włókien nieskrzyżowanych nerwów wzrokowych, ale to raczej rzadkość i inna topografia. W praktyce klinicznej, gdy spotykamy się z dwuskroniowym niedowidzeniem połowiczym, praktycznie zawsze myślimy o ucisku skrzyżowania wzrokowego przez masę wewnątrzczaszkową, najczęściej właśnie gruczolaka przysadki. Myślę, że rozumienie mechanizmu anatomicznego tych ubytków bardzo pomaga, bo pozwala od razu zawęzić diagnostykę. Częstym błędem jest też zakładanie, że każda utrata pola widzenia w połowie oka to objaw guza przysadki – a przecież lokalizacja zmiany i charakterystyka ubytku mają kluczowe znaczenie. Warto czytać opisy przypadków i patrzeć na schematy anatomiczne, bo wtedy wszystko robi się dużo prostsze i bardziej logiczne.