Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Często można się pomylić analizując układ mięśni gałkoruchowych, bo intuicja sugeruje skupienie się na mięśniach tej samej gałki ocznej albo traktowanie antagonistów jako synergistów. Jednak, żeby dobrze zrozumieć mechanikę ruchu oczu, trzeba spojrzeć szerzej na współpracę obu gałek ocznych, czyli na tzw. zasady Heringa i Sherringtona, które opisują precyzyjną koordynację mięśni podczas ruchów spojrzenia. Mięsień prosty górny prawego oka odpowiada oczywiście za unoszenie gałki ocznej i delikatne jej przywiedzenie, ale jego rzeczywistym synergistą w spojrzeniu w górę w prawo jest mięsień skośny dolny oka lewego, bo to on odwodzi lewe oko i też je unosi, zapewniając zbieżny ruch obu oczu w jedną stronę. Wybierając np. mięsień skośny górny oka prawego, można łatwo przeoczyć, że on działa wręcz przeciwnie – obniża gałkę oczną i ją odwodzi, więc nie wspomaga unoszenia oka. Podobnie mięsień prosty dolny oka prawego również nie uczestniczy w synergicznym unoszeniu oka, a raczej opuszcza gałkę. Częstym błędem jest też ograniczenie rozumowania tylko do mięśni tej samej strony – tymczasem zasada heterolateralnych synergistów właśnie polega na tym, że oba oczy muszą być zsynchronizowane w ruchu, żeby obraz był pojedynczy. Z mojego doświadczenia wynika, że najwięcej kłopotów sprawia zrozumienie, że ruchy oczu to nie tylko proste unoszenie i opuszczanie, ale skomplikowana gra mięśni działających zarówno na własnej, jak i przeciwległej gałce ocznej. W codziennej praktyce medycznej i optometrycznej, taka precyzyjna wiedza pozwala na lepszą diagnostykę zaburzeń ocznych, np. w przypadku niedowładów czy porażeń mięśni. Dlatego warto próbować patrzeć na mięśnie oka nie tylko przez pryzmat jednostkowych funkcji, ale z perspektywy działania całego układu oculomotorycznego, czyli mechaniki spojrzenia obuocznego.