Kwalifikacja: MED.04 - Świadczenie usług medycznych w zakresie ortoptyki

Powszechnym błędem jest przekonanie, że ćwiczenia fuzji z pryzmatami lub praca nad względną konwergencją (czy to dodatnią, czy ujemną) będą skuteczne w kontroli ustawienia oczu przy okresowym eksesie dywergencji. To są techniki, które mają zupełnie inne zastosowania w terapii ortoptycznej. Ćwiczenia fuzji z pryzmatami służą raczej nauce utrzymywania pojedynczego obrazu przy już istniejącej zdolności do konwergencji i są bardziej użyteczne w leczeniu niedomagań fuzji, a nie w pierwotnym trenowaniu kontroli ustawienia gałek ocznych. Pryzmaty mogą wspomagać komfort widzenia, ale nie uczą aktywnej kontroli czy poprawy nawyków mięśniowych – raczej kompensują deficyty. Z kolei ćwiczenia dodatniej względnej konwergencji polegają na pobudzaniu zdolności zbieżności oczu ponad fizjologiczne wymagania, co jest przydatne chociażby w konwergencji nadmiernej lub przy astenopii, jednak nie jest podstawą reedukacji w eksesie dywergencji. Ćwiczenia ujemnej względnej konwergencji to praca nad rozbieżnością, czyli ruchami przeciwstawnymi do tych, które są kluczowe w leczeniu eksesu. Tu łatwo można się pomylić, bo nazwy brzmią fachowo, ale nie dotyczą tego schorzenia. Typowym błędem myślowym jest skupianie się wyłącznie na poprawie parametrów fuzji lub konwergencji bez uwzględnienia podstawowej edukacji i reedukacji mięśniowej, która odbywa się przez ćwiczenia z fiksatorem. To właśnie fiksator pozwala nauczyć pacjenta świadomej kontroli i korekcji ustawienia oczu, a dopiero potem – ewentualnie – można wdrażać bardziej zaawansowane techniki treningowe. Moim zdaniem warto znać różnice w zastosowaniach tych metod, bo dobór ćwiczeń musi być ściśle dopasowany do mechanizmu zaburzenia, a tu kluczowa jest reedukacja nawykowego ustawienia oczu.