Szkła sferyczno-cylindryczne to zdecydowanie najtrafniejszy wybór w przypadku astygmatyzmu złożonego. Wynika to z faktu, że taki astygmatyzm to kombinacja zarówno wady sferycznej (krótkowzroczność albo dalekowzroczność), jak i cylindrycznej, czyli różnicy mocy łamiącej w dwóch prostopadłych przekrojach oka. Szkła sferyczno-cylindryczne mają tę przewagę, że pozwalają jednocześnie korygować oba typy wad – moc sferyczna wyrównuje wadę ogniskowania, a cylindryczna kompensuje nierównomierną krzywiznę rogówki lub soczewki. W praktyce optyka okularowa bazuje na takich rozwiązaniach, bo są one zgodne z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki oraz zagranicznych standardów (np. ANSI, EN ISO). Z mojego doświadczenia wynika, że stosowanie tylko szkieł cylindrycznych lub sferycznych przy złożonych wadach prowadzi do niezadowalających rezultatów – ostrość widzenia ciągle jest nieoptymalna, pacjent czuje zamglenie albo podwójne kontury. Sferyczno-cylindryczne szkła wykonywane są na indywidualną receptę, uwzględnia się oś i wartość cylindra, co ma kolosalne znaczenie podczas dopasowywania okularów czy soczewek kontaktowych. Warto dodać, że poprawna korekcja astygmatyzmu złożonego wpływa na komfort życia, samopoczucie i nawet bezpieczeństwo, np. podczas prowadzenia auta. To jest już branżowy standard i ciężko wyobrazić sobie nowoczesną praktykę okulistyczno-optyczną bez tych rozwiązań.
Wybór innych typów szkieł optycznych niż sferyczno-cylindryczne w przypadku astygmatyzmu złożonego to bardzo częsty błąd początkujących. Szkła sferyczne przeznaczone są jedynie do korekcji wad sferycznych, takich jak krótkowzroczność czy nadwzroczność, gdzie cała moc soczewki rozkłada się równomiernie we wszystkich przekrojach. W sytuacji, gdy pacjent oprócz tego ma astygmatyzm, czyli różnicę mocy łamiącej w różnych osiach, takie szkła już nie wystarczą. Szkła cylindryczne z kolei korygują tylko astygmatyzm prosty lub złożony bez komponenty sferycznej, ale jeśli wada jest złożona (czyli mamy zarówno komponentę sferyczną, jak i cylindryczną), sama korekcja cylindrem rozwiązuje tylko część problemu – pacjent nadal nie uzyska pełnej ostrości widzenia. Szkła pryzmatyczne natomiast stosuje się głównie do korekcji zezów czy zaburzeń widzenia obuocznego, działają one na zasadzie przesunięcia obrazu, ale nie rozwiązują kwestii nierównomiernej krzywizny rogówki. Moim zdaniem wiele osób myśli, że wystarczy samo szkło sferyczne lub cylindryczne, bo wydaje się to logiczne na pierwszy rzut oka, jednak rzeczywistość jest bardziej złożona. Praktyka pokazuje, że prawidłowa korekcja astygmatyzmu złożonego wymaga zastosowania szkieł łączących obie te moce, czyli właśnie sferyczno-cylindrycznych. Tylko one pozwalają na precyzyjne ustawienie osi cylindrycznej oraz odpowiednią korekcję mocy sferycznej. Warto pamiętać, że takie podejście jest rekomendowane przez specjalistów i potwierdzone przez lata praktyki w optyce okularowej. Błędne przyporządkowanie szkieł do rodzaju wady widzenia może prowadzić do frustracji pacjenta i wymuszać kolejne wizyty w gabinecie.