Wynik badania 2 jest zgodny z typowym obrazem esoforii oka prawego podczas testu z pałeczką Maddoxa. W praktyce, gdy przed okiem prawym umieszczamy pałeczkę Maddoxa, a pacjent widzi linię świetlną przesuniętą w prawo od osi pionowej (czyli poza zerem, w stronę dodatnich wartości), oznacza to, że obraz z oka prawego jest rzutowany bardziej nasalnie – mówiąc prościej, oko prawe ustawia się trochę do wewnątrz względem osi widzenia. To właśnie jest esoforia, czyli tendencja do zbieżnego ustawiania osi oka. Taką interpretację potwierdzają standardy okulistyczne i optometryczne, gdzie przyjęto, że obserwacja przesunięcia linii świetlnej w prawo (dla oka prawego) świadczy o esoforii. W codziennej pracy optometrysty ten test pozwala szybko odróżnić esoforię od egzoforii, a także ocenić wielkość odchylenia. Z mojego doświadczenia wynika, że właśnie takie rozumienie wyniku najczęściej sprawia trudności studentom i osobom uczącym się badania widzenia obuocznego. Dobrą praktyką jest zawsze notować, przed którym okiem umieszczamy pałeczkę Maddoxa, żeby nie pomylić kierunków przesunięcia. Dodatkowo, warto pamiętać, że prawidłowa interpretacja testu wymaga uwzględnienia ustawienia oka badanego i odniesienia się do teorii projekcji retinotopowej – czasem proste przesunięcie linii daje dużo wiedzy o kompensacji i możliwościach obuocznych pacjenta. To bardzo praktyczne narzędzie, które świetnie sprawdza się w gabinecie!
Test z pałeczką Maddoxa to narzędzie, które pozwala wykryć i określić kierunek oraz wielkość forii, czyli skrytych zezów. W praktyce klinicznej pałeczkę Maddoxa umieszcza się najczęściej przed okiem prawym, a pacjent obserwuje krzyż Maddoxa. W przypadku esoforii oka prawego linia świetlna pojawi się po stronie prawej względem osi pionowej, co jest związane z zasadami projekcji retinotopowej – obraz przesuwa się w kierunku przeciwnym do ustawienia gałki ocznej. Błędne rozpoznanie na podstawie innych wyników może wynikać z pomylenia kierunków przesunięcia lub nieprawidłowej interpretacji, które oko jest badane lub przed którym umieszczono filtr. Wynik z linią przesuniętą w lewo sugerowałby egzoforię oka prawego, ponieważ wtedy obraz linii przesuwa się w stronę przeciwną – tutaj często pojawia się mylne rozumowanie na zasadzie lustrzanego odbicia, co jest jednym z częstszych błędów początkujących. Przesunięcia linii pionowej (góra–dół) dotyczą natomiast forii wertykalnych, czyli tendencji do ustawiania oka powyżej lub poniżej osi widzenia, co w tym pytaniu nie ma zastosowania, bo pytanie dotyczy forii poziomych (eso lub egzoforii). Według standardów optometrycznych i okulistycznych, prawidłowa interpretacja testu Maddoxa zawsze musi uwzględniać, które oko jest badane i po której stronie ukazuje się linia świetlna na skali. Moim zdaniem to właśnie nieuważne podejście i zbytnie uproszczenie mogą prowadzić do nieprawidłowych diagnoz – dlatego warto ćwiczyć analizę wyników testu na różnych wariantach i pamiętać o regule: przesunięcie linii na prawo przy badaniu prawego oka to zawsze esoforia tego oka. To wiedza, którą warto zapamiętać na przyszłość, bo potem w praktyce zawodowej bardzo ułatwia pracę z pacjentami!