Wskaźnik PBK (przywodzenie bliżej krawędzi) jest jednym z kluczowych parametrów oceniających funkcjonowanie mięśni prostych przyśrodkowych oka. Jeśli PBK wynosi aż 12 cm, oznacza to poważne ograniczenie w przywodzeniu gałki ocznej w stronę nosa. W praktyce klinicznej przyjmuje się, że wartości powyżej 6 cm uznaje się już za nieprawidłowe, a taki wynik jak 12 cm jednoznacznie sugeruje dysfunkcję mięśni odpowiedzialnych za ten ruch – czyli właśnie prostych przyśrodkowych. Takie ograniczenie może wynikać z neuropatii, uszkodzenia mechanicznego, a także z powodu zmian zwyrodnieniowych lub restrykcyjnych w oczodole. Bardzo ważne jest, żeby na co dzień pamiętać o weryfikacji tego parametru u pacjentów z podejrzeniem zaburzeń nerwu III lub z nieprawidłowościami ruchu gałek ocznych. Ja osobiście uważam, że praktyka powinna zawsze iść w parze z teorią – niejednokrotnie właśnie takie badania jak PBK pozwalają szybko wychwycić problem, zanim rozwiną się wtórne powikłania jak zez czy podwójne widzenie. Branżowe standardy, na przykład wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, wyraźnie zaznaczają, że duże wartości PBK są bezpośrednim wskaźnikiem patologii mięśni przyśrodkowych. Dobrze wiedzieć, bo umiejętność interpretacji takich wyników jest absolutnie podstawowa w praktyce optometrysty czy technika ortoptycznego.
Interpretacja wyniku PBK (przywodzenie bliżej krawędzi) wymaga zrozumienia, że im większa wartość tego parametru, tym większe ograniczenie ruchomości gałki ocznej w stronę nosa, co bezpośrednio wskazuje na upośledzenie pracy mięśni prostych przyśrodkowych. Niższe wartości PBK, takie jak 2 cm, 4 cm czy nawet 6 cm, są albo w normie, albo wskazują na niewielkie odchylenia od normy – w codziennej praktyce zazwyczaj nie interpretuje się ich jako poważnej patologii. Dużym błędem diagnostycznym jest założenie, że już niewielkie odsunięcie od normy (np. 4 cm) oznacza zaburzenie działania mięśni przyśrodkowych, bo takie wartości pojawiają się często fizjologicznie, szczególnie u osób starszych lub niewytrenowanych okulistycznie. W praktyce często obserwuje się, że osoby wybierają zbyt niskie wartości, myląc minimalne ograniczenia z poważnym deficytem funkcjonalnym. Jednak praktyka kliniczna, podparta wytycznymi Polskiego Towarzystwa Okulistycznego oraz wynikami badań naukowych, jasno mówi: wartości powyżej 6–8 cm to już alarm i jasny sygnał zaburzenia mechanizmu przywodzenia. Wybierając odpowiedzi z niskim PBK, ignoruje się podstawową zasadę, że liczy się rozmiar deficytu – im większe ograniczenie, tym większy problem z mięśniami. Moim zdaniem warto też dodać, że interpretacja PBK powinna zawsze być robiona w kontekście całego badania motoryki oka – sam wynik liczb nie wystarczy, ale bardzo wysokie PBK (np. 12 cm) wręcz woła o dalszą diagnostykę. Ostatecznie, profesjonalna ocena zaburzeń motoryki gałki ocznej to nie tylko kwestia cyferek, ale też umiejętności logicznego myślenia i znajomości standardów branżowych.